Chợ phiên Mèo Vạc - nơi hội tụ sắc màu Cao nguyên

Trên vùng Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang có nhiều phiên chợ, nhưng chợ phiên Mèo Vạc là không gian đặc sắc nhất, bởi sự hội tụ sắc màu của nhiều dân tộc cùng về đây trong ngày chợ cuối tuần.

Chợ phiên Mèo Vạc họp vào sáng chủ nhật hàng tuần tại xã Mèo Vạc. Phiên chợ này càng đông hơn vào mùa Thu và mùa Đông, khi mùa màng đã được gác lại, người dân Cao nguyên đá xuống chợ để mua bán, vui chơi và gặp gỡ anh em, bè bạn. 

Để xuống chợ phiên Mèo Vạc, người dân ở các làng, bản xa phải thức dậy và đi từ rất sớm. Người đi bộ, người đi xe máy, gùi theo những chiếc quẩy tấu thong dong xuống chợ trong niềm vui rộn ràng, tất cả như gác lại bao nhọc nhằn của mùa vụ trên nương đá. 

Xuống chợ là một niềm vui với mỗi người dân trên Cao nguyên đá.

Chợ Mèo Vạc thực sự là một không gian văn hóa đặc sắc, người xuống chợ ai cũng  ăn diện, những chị em phụ nữ xúng xính áo váy. Trên vùng Cao nguyên đá, người ta không chỉ đi chợ để mua bán, mà còn xuống chợ để vui chơi. Những phiên chợ như Mèo Vạc vì thế sẽ càng được bà con mong chờ vào cuối tuần. 

Không gian chợ Mèo Vạc rất đa dạng về hàng hóa, có đủ nhu yếu phẩm, nông lâm, thổ cẩm, các mặt hàng thủ công truyền thống của đồng bào vùng cao. Trong đó có cả những sản phẩm lạ lẫm với các du khách đến từ vùng xuôi. 

Chợ phiên Mèo Vạc có rất nhiều hàng hóa quen thuộc với người dân nơi đây, nhưng lạ lẫm trong mắt du khách.

Chợ phiên Mèo Vạc là nơi các dân tộc trên Cao nguyên đá cùng hòa đồng, không phân chia khoảng cách. Mỗi dân tộc sẽ buôn bán, trao đổi những mặt hàng đặc trưng riêng có, với các sản phẩm may mặc khéo tay của người Dao, những đồ rèn thủ công, đồ mộc của người Mông và nhiều sản phẩm gia dụng hàng ngày của các dân tộc. 

Những miếng vải lanh, những chiếc quẩy tấu mang đậm bản sắc truyền thống được bày bán tại chợ Mèo Vạc.

Xuống chợ, chị em phụ nữ các dân tộc thường rất thích tìm tới những hàng váy áo sặc sỡ sắc màu. Chợ Mèo Vạc vì thế là nơi có rất nhiều hàng áo váy truyền thống, những trang sức làm đẹp của người Mông, người Dao, người Tày... Đó cũng là nơi để duy trì, gìn giữ bản sắc của vùng cao Tuyên Quang. 

Chị em phụ nữ thường rất thích những gian hàng áo váy, vải vóc sặc sỡ sắc màu.

Xuống chợ là đi chơi chợ, vì thế hàng ăn uống tại chợ phiên Mèo Vạc bao giờ cũng thu hút đông đảo thực khách. Các gian hàng ăn tại chợ cũng rất phong phú, từ những món xôi, bánh đặc trưng, còn có những hàng thắng cố, mèn mén, tẩu chúa và những món ăn hiện đại như phở. Hương thơm nức mũi của các gia vị miền cao khiến khu ẩm thực bao giờ cũng nhộn nhịp, hấp dẫn. 

Khu ẩm thực tại chợ phiên Mèo Vạc lúc nào cũng đông khách.

Ở một góc chợ, không thể thiếu các hàng rượu dành cho những người đàn ông. Nơi đây, nhiều người sau bao ngày xa cách, được gặp gỡ để trút bầu tâm sự. Mùi rượu ngô, thứ rượu đặc trưng của vùng núi đá khiến cho không khí trở nên thắm tình bằng hữu.

Xuống chợ, là không gian để người dân tâm tình, sẻ chia những câu chuyện tình cảm.

Ở chợ phiên Mèo Vạc, ta có thể bắt gặp rất nhiều hình ảnh trẻ em thích thú khi được theo bố mẹ xuống chợ. Không chỉ được đi chơi, được ăn những đồ ăn, mà còn được mua những bộ quần áo mới. Xuống chợ với trẻ em vùng cao có lẽ là một cơ hội để thỏa sức cảm nhận không khí đông vui, khác hẳn với bản làng trên cao tĩnh lặng.

Những người phụ nữ Mông vừa đi chợ, vừa cần cù tước sợi lanh là hình ảnh rất quen thuộc tại chợ Mèo Vạc.

Có rất nhiều du khách đã tìm đến chợ phiên Mèo Vạc để được hòa mình vào không gian văn hóa đặc sắc, đặc biệt là các đoàn du khách nước ngoài, thường rất thích thú với không gian này. Nhiều du khách nói, đến Mèo Vạc ngày cuối tuần mà không hòa vào chợ phiên coi như chưa đi Mèo Vạc, chưa đi Cao nguyên đá.

Du khách nước ngoài rất thích thú với không gian sắc màu tại chợ phiên Mèo Vạc.

Tại chợ phiên Mèo Vạc, còn có một khu vực dành cho hoạt động mua bán gia súc, trong đó đặc biệt là bò vàng Cao nguyên đá. Mỗi phiên chợ, có hàng chục con bò vàng được mua bán, trao đổi tại đây. Bò vàng được thương lái đưa về xuôi, vào miền Nam, trở thành một đặc sản nức tiếng bởi sự chăm sóc công phu với hình ảnh "nuôi bò trên lưng" của đồng bào miền đá. 

Góc mua bán gia súc tại chợ phiên Mèo Vạc.

Chợ phiên Mèo Vạc thường tan muộn, giữa trưa, đầu giờ chiều, người dân bắt đầu rời chợ, từng đoàn người ngược dốc về bản với đầy hàng hóa trong quẩy tấu. Chợ Mèo Vạc vào mỗi cuối tuần như là nơi thể hiện sự gắn kết, niềm hạnh phúc của người dân trên Cao nguyên đá.  

Bài, ảnh: Huy Toán | Thiết kế: Hứa Thủy