Tấm chăn thổ cẩm của người Tày

- Đến các làng du lịch homestay ở vùng cao, chúng ta không chỉ ấn tượng bởi những căn nhà sàn với kiến trúc độc đáo mà còn ấn tượng bởi các sản phẩm du lịch ở nơi này. Chăn thổ cẩm của đồng bào Tày là một trong sản phẩm du lịch độc đáo ấy.

Tấm chăn thổ cẩm có hoa văn đẹp mắt được giới thiệu tại Homestay Hoàng Tuấn, thôn Nà Tông, xã Thượng Lâm.

Theo quan niệm của người Tày, trước khi về nhà chồng, các cô gái Tày phải tự tay mình dệt những vật kỷ niệm như: khăn, gối, chăn và dệt tặng cho bố mẹ chồng. Tục ngữ Tày có câu: “Phụ nữ không biết dệt mặt chăn thổ cẩm khác gì nuôi ngựa cái chỉ biết thồ”. Do vậy, khi đến tuổi trưởng thành, các bà, các mẹ trong gia đình rất chú ý việc truyền dạy cho các thiếu nữ Tày dệt thổ cẩm.

Chị Triệu Thị Xướng, thôn Nà Tông, xã Thượng Lâm (Lâm Bình) cho biết: Gia đình chị làm homestay đã được gần 10 năm nay. Để thu hút khách du lịch, chị ưu tiên giới thiệu các sản phẩm bản địa như đồ dùng bằng tre, nứa (cốc uống nước, khay đựng chén, ấm...); các sản phẩm thổ cẩm như chăn, gối, khăn trải bàn. Trong số các sản phẩm này thì chăn thổ cẩm tạo được dấu ấn riêng với du khách. Hầu hết các đoàn khách đến nghỉ tại homestay đều chụp ảnh lưu niệm bên tấm chăn thổ cẩm. Có người còn mua về làm quà lưu niệm.

Bà Hoàng Thị Chuyên, thôn Nà Kẹm, Khuôn Hà vẫn ngày ngày cần mẫn dệt thổ cẩm.

Gam màu chủ đạo trong tấm chăn thổ cẩm là trắng, đỏ, xanh, vàng, tím. Các màu sắc này đều được chiết xuất từ cây lá tự nhiên trên núi rừng, trong vườn nhà. Như màu xanh, đen, tím lấy từ chất liệu cây chàm. Màu tím có sự kết hợp giữa chàm và củ nâu, màu đỏ từ cây dương xỉ, màu vàng từ củ nghệ. Hoa văn thổ cẩm thường được trang trí bằng các ô đường diềm hình chữ nhật, chữ đinh, kết hợp các ô hình quả trám, tam giác, hình con rùa.

Để dệt những tấm thổ cẩm, các gia đình người Tày dày công chuẩn bị cho mình những bộ khung cửi. Người dệt phải trải qua các công đoạn như mắc lót sợi nền, kéo sợi dệt lên khuôn, đan nền hoa, luồn sợi vào nền, dệt hoa kép... Đặc biệt, nhờ vào trí tưởng tượng phong phú, sáng tạo cùng bàn tay khéo léo của người phụ nữ, tấm chăn thổ cẩm có họa tiết hoa văn vô cùng sinh động, bắt mắt. Cộng với việc làm từ chất liệu tự nhiên nên khi sử dụng, chiếc chăn có ưu điểm ấm về mùa đông, mát về mùa hè. Đó cũng là điểm cộng khiến chăn thổ cẩm gây được thiện cảm trong lòng du khách.

Bài, ảnh: Hoàng Anh

Tin cùng chuyên mục