Nâng cao tầm vóc, thể lực thanh, thiếu niên dân tộc Mông vùng cao

HGĐT- Do nhiều nguyên nhân khác nhau nên tầm vóc, thể lực của người Mông ở tỉnh ta đang có xu hướng thấp bé, nhẹ cân dần. Trước yêu cầu phát triển của đất nước, yêu cầu phát triển giống nòi dân tộc Việt Nam, cuối năm 2011, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy thực hiện chuyên đề khoa học: “Điều tra, khảo sát thực trạng và đề xuất giải pháp để nâng cao tầm vóc, thể lực của thanh, thiếu niên người Mông trên địa bàn 4 huyện vùng cao phía Bắc”.

Trẻ em dân tộc Mông theo mẹ đi làm từ rất nho. (Ảnh chụp tại thị trấn Tam Sơn, Quản Bạ).

Ở tỉnh ta, dân tộc Mông chiếm trên 31% tổng số dân, tập trung chủ yếu tại 4 huyện vùng cao phía Bắc: Yên Minh; Đồng Văn; Mèo Vạc; Quản Bạ. Có thể khẳng định, bà con người dân tộc Mông đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vùng cao, là nhân tố quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh - quốc phòng trên địa bàn. Nhiều năm qua, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ bà con vươn lên, xóa đói, giảm nghèo. Tuy nhiên, so với sự phát triển về tầm vóc, thể lực người Việt Nam , người Mông những thập kỷ trước cho thấy thanh, thiếu niên có xu hướng thấp bé, nhẹ cân dần. Yêu cầu điều tra, khảo sát, rút ra nguyên nhân, đưa ra giải pháp nâng cao tầm vóc, thể lực của thanh, thiếu niên người Mông là vấn đề cần thiết. Xuất phát từ yêu cầu đó, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy thực hiện chuyên đề nghiên cứu khoa học trên. Chuyên đề được nghiên cứu trong vòng 2 năm bằng phương pháp điều tra xã hội học; cân đo, đối chiếu với chỉ số khoa học về tầm vóc, cân nặng để phân tích, nhận định; phương pháp phỏng vấn; phương pháp phân tích tài liệu sẵn có...

Qua công tác điều tra về: Chỉ tiêu chiều cao; chỉ tiêu cân nặng; chỉ tiêu sinh con; về kinh tế... rút ra một số nguyên nhân ảnh hưởng đến thể lực, tầm vóc của thanh, thiếu niên người Mông. Nguyên nhân quan trọng đó là do điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn nên chế độ dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày của phụ nữ trong thời kỳ sắp mang thai và khi có thai, trẻ em luôn thiếu chất dinh dưỡng, đạm, mỡ thực vật, động vật, vitamin và khoáng chất. Một trong những nguyên nhân quan trọng khác đó là vấn đề hôn nhân cận huyết thống. Qua khảo sát 800 phiếu cho thấy: Trên 35,5% trả lời có hôn nhân cận huyết thống và trên 64,5% trả lời không. Hôn nhân cận huyết thống có tác hại rất lớn, những đứa trẻ sinh ra từ hôn nhân cận huyết rất dễ bị bệnh tật hoặc dị tật bẩm sinh. Ngoài hôn nhân cận huyết thống, nạn tảo hôn cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tầm vóc, thể lực của người Mông ngày một thấp bé, nhẹ cân. Khảo sát cho thấy, có đến gần 40% cặp vợ chồng kết hôn ở lứa tuổi từ 12 đến 17 tuổi; trên 60% kết hôn ở lứa tuổi từ 18 đến 25, qua đó rút ra tuổi kết hôn của người Mông vùng cao ít hơn tuổi kết hôn vùng nông thôn cả nước từ 5 đến 8 tuổi. Việc kết hôn trẻ, cơ thể chưa hoàn thiện, kinh nghiệm cuộc sống chưa nhiều dẫn đến những đứa trẻ sinh ra còi cọc, chậm lớn. Ngoài ra, tình trạng môi trường sống bị ô nhiễm; hoạt động thể dục, thể thao ít; lao động nặng nhọc cũng là những nguyên nhân căn bản dẫn đến thể lực, tầm vóc của thanh, thiếu niên người Mông ngày một suy giảm.

Qua phân tích, điều tra về thực trạng, chuyên đề khoa học rút ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số nói chung và tầm vóc, thể lực của thanh, thiếu niên dân tộc Mông nói riêng ở các huyện vùng cao Hà Giang. Trước hết, yêu cầu trọng tâm đó là tiếp tục đẩy mạnh công cuộc phát triển kinh tế, xã hội. Đây là giải pháp xuyên suốt vì nó có ảnh hưởng sâu sắc tới các yếu tố tác động đến sức khỏe con người cũng như khả năng nâng cao tầm vóc, thể lực. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về Dân số - kế hoạch hóa gia đình; chăm sóc sức khỏe sinh sản gắn liền với đó là nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân ở các tuyến từ tỉnh đến cơ sở. Tiếp tục tuyên truyền, giải quyết tình trạng trạng sinh con thứ 3; hôn nhân cận huyết thống; tảo hôn... Đồng thời nâng cao nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ trong thời kỳ mang thái, trẻ sơ sinh. Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động phòng chống suy dinh dưỡng, đưa các mục tiêu cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, xây dựng nếp sống văn minh, bảo vệ môi trường sống...

Chuyên đề khoa học: “Điều tra, khảo sát thực trạng và đề xuất giải pháp để nâng cao tầm vóc, thể lực của thanh, thiếu niên người Mông trên địa bàn 4 huyện vùng cao phía Bắc” bước đầu đánh giá thực trạng thể lực, tầm vóc của thanh, thiếu niên dân tộc Mông. Đó là luận cứ khoa học làm căn cứ, cơ sở cho việc hoạch định chiến lược, đề án, giải pháp phù hợp nhằm phát triển thể lực, tầm vóc thanh, thiếu niên dân tộc Mông trên địa bàn tỉnh ta.