Nhân lên những "ngọn đuốc" bản làng

Ở Tuyên Quang, 300 điển hình tiên tiến vùng đồng bào dân tộc thiểu số vừa được biểu dương không phải là những gương mặt xa lạ, mà chính là những người hàng xóm, người ông, người bà, người anh, người chị bình dị giữa bản làng. Họ là những người đã nhóm lên ngọn lửa nhỏ của niềm tin bằng cách lặng lẽ thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Dù mỗi tấm gương chỉ là một phần đóng góp khiêm nhường, nhưng chính sự tận tụy ấy đã khơi gợi sức mạnh, để rồi hàng triệu bàn tay đồng bào cùng nắm chặt, tự mình làm đẹp thêm cho mảnh đất quê hương.

Việc tỉnh biểu dương 300 điển hình tiên tiến đại diện cho hơn 1,3 triệu đồng bào các dân tộc thiểu số không chỉ là sự kiện để tôn vinh những thành tích. Trong giai đoạn phát triển mới, khi yêu cầu về chất lượng cuộc sống và sự bền vững ngày càng cao, con số 300 ấy còn mang một thông điệp ý nghĩa: Sự thay đổi của vùng cao khó có thể trọn vẹn nếu thiếu đi những con người gần dân, hiểu dân và đủ sức lan tỏa những điều tốt đẹp ngay từ trong cộng đồng.

Thực tế cho thấy, ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mọi chủ trương dù hay đến mấy cũng khó đi vào đời sống nếu thiếu những bàn tay cụ thể hiện thực hóa. Ở những nơi núi cao vực sâu, nơi tập quán cũ còn in đậm, khoảng cách từ nghị quyết đến bữa cơm, tấm áo của người dân thường dài hơn nơi khác. Trong bối cảnh đó, các điển hình tiên tiến không chỉ là những cá nhân tiêu biểu, mà họ là nhịp cầu nhỏ nối giữa ý Đảng với lòng dân, giúp bà con thấy tận mắt, nghe tận tai những điều tiến bộ.

Ba trăm con người ấy, có thể là bác nông dân sản xuất giỏi, người cán bộ xã tận tụy, hay người nghệ nhân già đau đáu giữ tiếng khèn, điệu hát. Họ được dân bản tin yêu không phải bởi những lời nói hoa mỹ, mà bởi họ dám đi trước, làm trước và sẵn sàng gánh vác trách nhiệm cùng bà con. Nhờ có họ, các phong trào thi đua không còn nằm trên giấy tờ mà trở thành hơi thở thực thực của bản làng, thúc đẩy kinh tế phát triển và giữ vững sự bình yên nơi biên cương.

Những đổi thay trên mảnh đất Tuyên Quang những năm qua là rất đáng tự hào. Với gần 3.000 tỷ đồng từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, hơn 1.500 công trình hạ tầng đã mọc lên; điện lưới, nước sạch và đường ô tô đã về đến từng thôn bản. Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào những con số đầu tư thôi thì chưa đủ.

Đằng sau mỗi con đường mới mở là sự góp sức của những người uy tín đã không quản ngại đến từng nhà vận động bà con hiến đất, góp công. Đằng sau sự thành công của hàng trăm hợp tác xã nông nghiệp và những sản phẩm OCOP mang hồn cốt địa phương là vai trò của những "đầu tàu" dám nghĩ, dám làm. Chính họ đã góp phần chứng minh rằng: Khi bà con đồng lòng và có người dẫn lối, tiềm năng của rừng cây, khe suối sẽ thực sự trở thành nguồn lực để thoát nghèo.

Phát triển vùng cao không chỉ là xây những ngôi nhà to hay mở những con đường rộng. Bên cạnh những gam màu sáng, đâu đó vẫn còn nỗi lo về hủ tục, tảo hôn hay những niềm tin lệch lạc từ tà đạo. Những rào cản vô hình này không chỉ làm tiêu tán tài sản mà còn bào mòn cả tương lai của những thế hệ trẻ.

Đây là cuộc chiến bền bỉ về nhận thức, nơi không thể dùng mệnh lệnh hành chính để giải quyết một sớm một chiều. Chính lúc này, vai trò của các điển hình tiên tiến tỏa sáng một cách thầm lặng nhất. Họ chính là người dám thay đổi ngay từ gia đình mình: Tổ chức đám tang văn minh, bỏ đi những lễ nghi tốn kém, khuyên bảo con cháu học hành đến nơi đến chốn. Sự gương mẫu của họ như những gợn sóng nhỏ, lan tỏa dần ra cả dòng họ, bản làng, giúp bà con dần nhận ra điều hay lẽ phải để tự mình thay đổi.

Biểu dương 300 điển hình hôm nay là một sự khích lệ, nhưng quan trọng hơn là để nhân lên trách nhiệm xã hội. Khi cuộc sống vật chất đã khá hơn, khi bảo hiểm y tế và giáo dục đã đến gần hơn với người dân, thì yêu cầu tiếp theo là làm sao để tinh thần của đồng bào cũng thêm vững vàng, dân trí thêm mở mang.

Mỗi tấm gương được tôn vinh hôm nay sẽ tiếp tục giữ vai trò là hạt nhân trong cộng đồng, không chỉ giữ cho mình làm tốt mà còn sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ những người xung quanh cùng tiến bộ. Trong hành trình dài để vùng cao phát triển bền vững và giàu bản sắc, Nhà nước đóng vai trò hỗ trợ, nhưng bàn tay xoay chuyển vận mệnh chính là ở Nhân dân.

300 "ngọn đuốc" ấy sẽ tiếp tục thắp lên niềm tin vào sức mạnh nội lực. Để từ sự dẫn dắt khiêm nhường của họ, mỗi người dân tộc thiểu số ở Tuyên Quang sẽ tự tin vươn lên, làm cho bản làng mình không chỉ ấm no về kinh tế mà còn đẹp mãi về văn hóa và tình người.

Chúc Huyền