Gìn giữ nét đẹp văn hóa Phù Lá
Xã Quang Bình, Bản Máy và Xín Mần là nơi định cư của đồng bào dân tộc thiểu số Phù Lá. Dù dân số ít với hơn 600 khẩu, nhưng người Phù Lá vẫn âm thầm gìn giữ những nét đẹp truyền thống để gắn kết cộng đồng, trao truyền lại các giá trị văn hóa cho thế hệ trẻ.
 |
| Ông Lùng Chử Dìn, thôn Phù Lá, xã Quang Bình truyền dạy đàn Nhị cho người dân bản làng. |
Năm nay ở tuổi 67, ông Lùng Chử Dìn, thôn Phù Lá, xã Quang Bình, nghệ nhân duy nhất biết chơi thuần thục đàn Nhị vẫn miệt mài, kiên trì dạy con trai, con gái và các cháu cách chơi đàn, cách cảm nhận âm nhạc để những giai điệu đặc trưng của người Phù Lá không phai nhạt. Nhờ sự tận tâm ấy, tiếng đàn Nhị giờ đây không chỉ vang lên trong lễ hội, sinh hoạt thôn bản, mà còn thấm sâu vào tâm hồn thế hệ trẻ, giúp các em hiểu về cội nguồn, trân trọng văn hóa dân tộc.
Cùng tiếng đàn Nhị, nghề thêu vá và dệt thổ cẩm cũng là nét văn hóa độc đáo của người Phù Lá. Theo chị Trương Thị Dín: “Trang phục phụ nữ nổi bật với nền vải chàm hoặc đen, điểm những hoa văn đỏ, trắng, vàng, xanh theo kỹ thuật thêu ghép vải. Để hoàn thành một bộ trang phục mất vài tháng. Trẻ em nữ thường được các bà, các mẹ dạy thêu vá từ khi còn rất nhỏ. Vào những dịp lễ, tết, đám cưới, bà con hay mặc trang phục để tôn lên vẻ đẹp truyền thống của dân tộc”.
Thôn Phù Lá, xã Quang Bình hiện có 15 hộ đồng bào dân tộc Phù Lá với gần 100 khẩu. Người Phù Lá gắn bó với tín ngưỡng thờ tổ tiên và cúng thần rừng vào ngày 2-2 âm lịch hằng năm. Lễ cúng thần rừng có ý nghĩa cầu cho mưa thuận, gió hòa, cây cối tươi tốt, mùa màng bội thu, vật nuôi sinh sôi, phát triển, thể hiện mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
Đồng bào dân tộc Phù Lá, xã Xín Mần có hơn 100 nóc nhà với 500 khẩu, sinh sống chủ yếu ở thôn Chúng Chải. Những năm qua, nhờ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt thông qua 3 chương trình mục tiêu Quốc gia, đời sống của người Phù Lá trên địa bàn xã từng bước cải thiện.
Đồng chí Tải Minh Cường, Phó Chủ tịch Thường trực UBND xã Xín Mần cho biết: “Dự án xây dựng nhà văn hóa dân tộc Phù Lá, với kiến trúc mô phỏng ngôi nhà truyền thống của đồng bào đã hoàn thiện. Công trình đưa vào sử dụng góp phần tạo không gian sinh hoạt cộng đồng khang trang, phù hợp bản sắc, phục vụ việc tổ chức các hoạt động văn hóa, truyền dạy nghề dệt thổ cẩm, gìn giữ nhạc cụ, trang phục và các nghi lễ đặc trưng của dân tộc Phù Lá. Đây cũng là điểm nhấn quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa gắn với phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương”.
Ngày nay, trước sự tác động mạnh mẽ của giao thoa văn hóa và nhịp sống hiện đại, nhiều phong tục, tập quán và nghi lễ truyền thống của các dân tộc ít người, trong đó có dân tộc Phù Lá đang đứng trước nguy cơ mai một. Để bảo tồn những giá trị ấy, Sở Dân tộc và Tôn giáo sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương rà soát, xây dựng và triển khai các nhiệm vụ bảo tồn văn hóa dân tộc; lồng ghép nguồn lực từ các chương trình, dự án để hỗ trợ sinh kế, phát triển du lịch cộng đồng, phục hồi nghề dệt thổ cẩm, trang phục và nhạc cụ truyền thống... Như vậy, những sắc màu văn hóa sẽ tiếp tục được gìn giữ, lan tỏa, trở thành điểm tựa tinh thần cho các thế hệ người Phù Lá.
Bài, ảnh: Mộc Lan
Ý kiến bạn đọc