Căng Bắc Mê - Biểu tượng của ý chí và lòng yêu nước

Khu di tích lịch sử cách mạng Căng Bắc Mê nằm trên sườn núi Rồng, thôn Đồn Điền, xã Yên Cường. Nơi đây từng là chứng tích đau thương thời kỳ thực dân Pháp xâm lược, là biểu tượng sáng ngời cho ý chí kiên cường, lòng yêu nước bất diệt của những người chiến sĩ cộng sản. 

Giá trị văn hóa, lịch sử

Căng Bắc Mê được thực dân Pháp xây dựng trước năm 1938, trên diện tích 2.500 m2 trong thời gian chiếm đóng Hà Giang (cũ). Khu vực này có vị trí chiến lược trọng yếu, lưng tựa vào dãy núi đá tai mèo hiểm trở, phía sau là núi Rồng, phía trước là dòng sông Gâm, thuận tiện cho việc quan sát, bao quanh tình hình. Từ đây, thực dân Pháp có thể dễ dàng kiểm soát tuyến đường huyết mạch nối 3 tỉnh Hà Giang - Tuyên Quang - Cao Bằng, nay là tỉnh Tuyên Quang - Cao Bằng.

Cán bộ và đoàn viên, thanh niên xã Yên Cường tham quan khu vực giam giữ các tù binh chính trị ở Căng Bắc Mê.

Ban đầu, Căng Bắc Mê được xây dựng như một đồn binh tập kết lính Pháp và tay sai. Cấu trúc gồm hệ thống đồn bốt, vọng gác, nhà thông tin. Từ năm 1939 đến năm 1942, Căng Bắc Mê biến thành trại giam khắc nghiệt để giam giữ khoảng 300 tù nhân chính trị. Trong đó, có nhiều chiến sĩ cộng sản kiên trung như: Xuân Thủy, Trần Hiệu, Nguyên Hồng, Đặng Việt Châu, Lê Giản…

Lợi dụng địa thế “rừng thiêng, nước độc” và sự biệt lập, thực dân Pháp áp dụng chế độ giam cầm hà khắc, tra tấn dã man, bắt tù nhân lao dịch nặng nhọc, đóng gạch, nung vôi, xây cất nhà cửa, vác đá xây dựng trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt. Nhưng chính tại đây, các chiến sĩ đã biến đau thương tù đày thành trường học chính trị, bồi dưỡng tư tưởng đấu tranh cách mạng, tranh thủ giác ngộ những thanh niên, quần chúng ở trong và ngoài căng. Đến cuối năm 1945, Căng Bắc Mê được giải phóng cùng với thành công của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tại địa phương. 

“Địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng

Năm 1992, Căng Bắc Mê được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Tỉnh đã quan tâm đầu tư trùng tu di tích, xây dựng nơi đây thành điểm đến trong hành trình khám phá văn hóa, lịch sử của du khách thập phương.

Không những vậy, để bồi đắp lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc, các sở, ngành đã tổ chức nhiều hoạt động tham quan, tìm hiểu lịch sử ngay tại di tích. Những chuyến đi ấy giúp người trẻ được “chạm” vào ký ức của một thời gian khổ để hiểu rằng độc lập được đánh đổi bằng máu, mồ hôi và nước mắt của bao lớp cha anh.

Với ý nghĩa và giá trị đặc biệt của di tích, cùng cấp ủy, chính quyền sở tại, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai đồng bộ các giải pháp bảo tồn nguyên trạng, phát huy hiệu quả giá trị di tích trong đời sống xã hội. Bên cạnh đó, đẩy mạnh truyền thông, quảng bá hình ảnh và phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm, kết nối Căng Bắc Mê với các tour tuyến tham quan lòng hồ thủy điện Bắc Mê, di tích khảo cổ học chùa Bó Củng.

Đồng chí Nguyễn Thị Hoài, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh cho biết: “Ngoài những điểm nhấn trên, ngành sẽ tiếp tục phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo, xây dựng các chương trình học tập ngoại khóa, đưa nội dung lịch sử di tích vào giảng dạy trong nhà trường. Đồng thời, ứng dụng công nghệ số, xây dựng tour tham quan ảo, hệ thống thuyết minh tự động và mã QR, giúp du khách tiếp cận thông tin dễ dàng”.

Hơn 8 thập kỷ đã trôi qua, Căng Bắc Mê vẫn trầm mặc đứng đó, nhuộm màu thời gian. Từng viên gạch, phiến đá phủ rêu phong giữ vẹn nguyên giá trị chiều sâu lịch sử và như ngọn đuốc soi sáng hun đúc tinh thần yêu nước để mỗi bước chân tìm về đều thêm trân trọng quá khứ, vững tin vào tương lai.

Bài, ảnh: MỘC LAN