Xây dựng hệ thống chăm sóc tinh thần người cao tuổi

LTS: Trước thực tế dân số già hóa nhanh và nhu cầu chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người cao tuổi trong giai đoạn mới ngày càng trở nên cấp thiết, nhiều ý kiến từ chuyên gia, lãnh đạo địa phương đến người dân đều thống nhất rằng: Chăm lo cho người già hôm nay cần một mô hình mới, nhân văn, linh hoạt và bền vững. Xung quanh vấn đề này, Báo và phát thanh, truyền hình Tuyên Quang giới thiệu nhiều góc nhìn tâm huyết, những đề xuất thiết thực nhằm xây dựng một mô hình chăm sóc người cao tuổi phù hợp trong bối cảnh hiện nay:

Dung hòa giữa giá trị truyền thống và áp lực hiện đại

Thạc sỹ, Giảng viên Nguyễn Chu Du,  Trường Đại học Công đoàn

Dưới góc độ một nhà xã hội học, tôi nhận thấy mô hình viện dưỡng lão bán trú (Adult Day Services) đang dần phổ biến trên thế giới (Nhật Bản, Hoa Kỳ...) như một giải pháp xã hội thông minh, dung hòa giữa giá trị truyền thống và áp lực hiện đại. Xã hội ngày nay tạo ra một mâu thuẫn trong các mối quan hệ: chúng ta mong muốn duy trì gia đình đa thế hệ ấm áp, nhưng áp lực công việc và không gian sống khiến việc chăm sóc toàn thời gian cho người cao tuổi trở nên khó khăn. Điều này đặt “thế hệ kẹp” (sandwich generation) vào tình thế căng thẳng, ảnh hưởng đến chất lượng sống của mọi thành viên. Mô hình bán trú đã giúp giải quyết vấn đề này. Ban ngày, người cao tuổi được chăm sóc chuyên nghiệp, có môi trường giao lưu với bạn bè đồng niên, giúp ngăn ngừa sự cô lập và các vấn đề sức khỏe tinh thần. Chiều tối, họ trở về trong vòng tay con cháu, duy trì sợi dây tình cảm thiêng liêng và vai trò cố vấn trong gia đình. Nhờ đó, thế hệ con cháu có thể yên tâm phát triển sự nghiệp, giảm bớt áp lực, khiến thời gian bên cha mẹ trở nên chất lượng hơn. Viện dưỡng lão bán trú không thay thế gia đình, mà là một cấu trúc hỗ trợ đắc lực, giúp củng cố các mối quan hệ, tạo nên những gia đình đa thế hệ linh hoạt, hạnh phúc và bền vững hơn.

Nỗ lực chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người cao tuổi

Đồng chí Lê Anh Sơn Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thái Bình

Hiện nay, xã có gần 1.300 người cao tuổi, để chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người cao tuổi, chính quyền xã luôn nỗ lực phát huy vai trò của các đoàn thể để tổ chức các câu lạc bộ văn nghệ, thể dục dưỡng sinh, tạo sân chơi cho người cao tuổi. Tuy nhiên, những hoạt động này chủ yếu dựa vào tinh thần tự nguyện, nguồn lực còn hạn chế. Vì vậy, tôi mong muốn Nhà nước cần có chính sách đột phá để xã hội hóa mạnh mẽ lĩnh vực này. Bên cạnh đó, cần có cơ chế khuyến khích các cá nhân, doanh nghiệp đầu tư vào mô hình chăm sóc bán trú, dịch vụ tại nhà, đảm bảo người cao tuổi được sống vui, sống khỏe và sống có ích.

Nơi sum vầy tuổi xế chiều

Bà Tạ Thị Nhung cán bộ nghỉ hưu, phường Hà Giang 2

Ở  tuổi xế chiều, điều mà nhiều người cao tuổi mong mỏi nhất không chỉ là được chăm sóc về sức khỏe mà còn cần có nơi để sẻ chia, giao lưu, tránh cảm giác cô đơn. Hiện nay, nhiều cụ già sống cùng con cháu nhưng con cái đi làm suốt ngày, ở nhà rất hiu quạnh. Nếu có mô hình viện dưỡng lão bán trú, chúng tôi vừa được chăm sóc sức khỏe chu đáo, tham gia các hoạt động văn nghệ, tập dưỡng sinh, đọc báo, vừa duy trì mối liên kết cộng đồng, cùng tâm sự, sẻ chia những câu chuyện về cuộc sống.

Đây sẽ là “ngôi nhà thứ hai” giúp người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích mỗi ngày. Việc xây dựng mô hình viện dưỡng lão bán trú tại địa phương là một hướng đi nhân văn, cần thiết, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn về chăm sóc thể chất và tinh thần cho người cao tuổi trong xã hội hiện đại.