Kỳ 1: Tân Trào nơi Quốc kỳ soi sáng non sông

Lá cờ đỏ sao vàng là Quốc kỳ Việt Nam chứa đựng những dấu ấn lịch sử, là hồn thiêng của sông núi, nơi hội tụ ý chí quật cường của cả một dân tộc. Chính tại mảnh đất Tân Trào lịch sử, lá cờ ấy đã được chính thức chọn làm biểu tượng cho khát vọng độc lập, tự do. Lá cờ ra đời từ chính hơi thở, từ khát vọng được làm chủ vận mệnh của nhân dân. Từ "Thủ đô khu giải phóng", lá cờ theo chân các đoàn quân, tung bay trên Nhà hát Lớn trong Tổng khởi nghĩa tháng Tám, trên quảng trường Ba Đình lịch sử, đánh dấu sự ra đời của một quốc gia độc lập. 80 năm đã trôi qua, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng vẫn mãi là sợi dây kết nối triệu triệu trái tim người Việt Nam, đoàn kết dựng xây đất nước vững bền.

Mỗi khi lá cờ đỏ sao vàng tung bay, lòng ta lại thổn thức một nhịp đập tự hào. Lá cờ không chỉ là một biểu tượng, mà là bản hùng ca của dân tộc, được dệt nên từ máu, nước mắt và ý chí sắt đá của bao thế hệ. Vẻ đẹp của lá cờ đỏ sao vàng có ngọn nguồn từ một câu chuyện lịch sử đầy xúc động. Năm 1931, tại khám lớn Sài Gòn, trong một lớp huấn luyện cách mạng bí mật, Tổng Bí thư Trần Phú đã hé lộ một tầm nhìn xa trông rộng. Và cũng chính những năm tháng đó, giữa cảnh tù đày gian khổ, đồng chí Trần Phú đã nói về tương lai của một Việt Nam độc lập, dân chủ:

Lời di huấn ấy, tưởng chừng chỉ là một giấc mơ xa vời nhưng đã trở thành hạt giống cách mạng nảy mầm trong lòng các chiến sĩ. Khi xứ ủy Nam Kỳ chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa, câu hỏi về lá cờ đã được đặt ra. Đêm 23-11-1940, lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện, tung bay hiên ngang trong cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ. Người vẽ lá cờ ấy là một chiến sĩ cộng sản kiên trung – Nguyễn Hữu Tiến, quê ở Hà Nam (nay thuộc tỉnh Ninh Bình). Tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm vĩ đại này, như một bằng chứng sống động cho thấy lá cờ được sinh ra từ ý chí và khát vọng của chính nhân dân.

Sự ra đời của lá cờ không chỉ là một sự kiện chính trị, mà còn là kết tinh của những ý nghĩa sâu sắc. Tờ báo Việt Nam Độc Lập số 107, xuất bản ngày 01-10-1941, đã lý giải đầy cảm xúc qua bài thơ “Cờ đỏ sao vàng”. Nội dung tóm lược là: màu đỏ tượng trưng cho "máu nhiệt huyết đồng bào", màu vàng là linh hồn dân tộc, còn 5 cánh sao đại diện cho sự đoàn kết của năm tầng lớp: sĩ, nông, công, thương, binh, cùng nhau xây dựng một nước Việt Nam độc lập và đoàn kết.

Đây là một trong những tài liệu đầu tiên giải thích đầy đủ ý nghĩa biểu tượng của lá cờ đỏ sao vàng. Điều này cho thấy, ngay từ những ngày đầu, lá cờ đã thấm đẫm ý nghĩa của sự hy sinh và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân. PGS.TS Lâm Quốc Tuấn, Viện Trưởng Viện Xây dựng Đảng- người đã dành nhiều tâm huyết để tìm hiểu về giai đoạn lịch sử hào hùng này. Ông chia sẻ: “Lá cờ đỏ sao vàng không phải là một sản phẩm ngẫu nhiên. Đó là sự lựa chọn có chủ đích, thể hiện tư tưởng 'lấy dân làm gốc' của Đảng và Bác Hồ.

Tại chiến khu cách mạng Tuyên Quang, một sự kiện trọng đại đã diễn ra, quyết định số phận cả một dân tộc. Ngày 16- 8 -1945, Đại hội Quốc dân được triệu tập và tán thành quyết định tổng khởi nghĩa của Đảng. Trong khoảnh khắc lịch sử ấy, Quốc ca "Tiến quân ca" và Quốc kỳ cờ đỏ sao vàng đã chính thức được chọn, đưa một biểu tượng cách mạng trở thành linh hồn của đất nước.

Khoảnh khắc đó không chỉ là sự công nhận, mà là một sự định danh thiêng liêng. Kể từ giây phút ấy, lá cờ đỏ sao vàng đã mang trên mình sứ mệnh của một quốc gia độc lập, trở thành ngọn cờ dẫn đường, lời hiệu triệu thôi thúc mỗi người dân Việt Nam đứng lên.

Ngày 17-8-1945, một lá cờ đỏ sao vàng có diện tích đến 48 mét vuông (6m x 8m) đã được xuất hiện trước tiền sảnh Nhà hát lớn Hà Nội, tạo nên sự phấn khích to lớn của quần chúng thủ đô. Sức lan tỏa của Quốc kỳ không chỉ dừng lại ở Hà Nội. Chỉ bốn ngày sau sự kiện ở Tân Trào, ngày 21-8-1945, tại Kinh thành Huế, thành trì cuối cùng của chế độ phong kiến, lá cờ đỏ sao vàng đã hiên ngang tung bay trên cột cờ, báo hiệu sự thành công của Cách mạng Tháng Tám. Lá cờ đã đi từ những vùng rừng núi cheo leo đến những đô thị lớn, từ Bắc chí Nam.

Chiều ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, khi Lãnh tụ Hồ Chí Minh bước lên bục đọc bản “Tuyên ngôn độc lập”, trước mặt, phía sau, bên phải, bên trái Người là rợp trời lá cờ đỏ sao vàng tung bay. Lá cờ, từ cội nguồn Tân Trào linh thiêng, giờ đây hiên ngang phấp phới, không chỉ là biểu tượng của một quốc gia độc lập mà còn là tuyên ngôn đanh thép về chủ quyền dân tộc. Hình ảnh này đã đi vào lịch sử và trở thành biểu tượng bất diệt: ý chí quật cường của một dân tộc đã đứng lên giành lại quyền làm chủ đất nước từ trong đêm dài nô lệ.

Trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh vệ quốc, lá cờ đỏ sao vàng đã vượt lên trên ý nghĩa của một biểu tượng để trở thành linh hồn sống của dân tộc Việt Nam. Mỗi lá cờ tung bay đều ẩn chứa những câu chuyện xúc động, bi tráng về lòng yêu nước và sự hy sinh.

Trong những năm tháng khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, mỗi thước cờ tung bay trên chiến trường không chỉ là tín hiệu báo hiệu sự hiện diện của quân ta, mà còn là lời thề sắt son của cả một dân tộc. Giữa tiếng bom gào, đạn réo, lá cờ là nơi tập hợp, là nguồn sức mạnh để quân dân ta kiên cường bám trụ.

Câu chuyện bất tử về lá cờ "Quyết chiến quyết thắng" tung bay trên nóc hầm tướng De Castries vào chiều ngày 7-5-1954 đã đi vào lịch sử. Sau 56 ngày đêm "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt", chiến sĩ Tạ Quốc Luật và đồng đội đã cắm lá cờ đỏ sao vàng, đánh dấu thời khắc vinh quang của chiến thắng Điện Biên Phủ, chấn động địa cầu. Hình ảnh lá cờ tung bay trong gió đã trở thành biểu tượng bất diệt của ý chí sắt đá và niềm tin tất thắng của dân tộc.

Không chỉ trên chiến trường, lá cờ còn được làm ra từ những gì giản đơn nhất, được nhuộm bằng cả máu và nước mắt. Tại nhà tù Biên Hòa (Đồng Nai) năm 1970, các chiến sĩ cách mạng đã biến vỏ bao bột mì và mảnh vải áo thành lá cờ thiêng liêng. Màu đỏ của cờ được nhuộm bằng chính máu và thuốc đỏ, còn ngôi sao vàng được nhuộm từ thuốc chống phù nề.

Năm 1973, khi biết thông tin mình sẽ được trao trả, chiến sỹ Hoàng Văn Cờ, xã Hương Sơn, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang (nay là xã Tiên Yên, Tuyên Quang) lấy đá rạch vào đùi cho chảy máu rồi cuộn tròn lá cờ quanh chỗ vết thương để lọt qua sự khám xét của kẻ thù. Máu của ông đã thấm đẫm lá cờ, nhuộm thắm thêm màu cờ Tổ quốc. Lá cờ ấy, giờ đây được trân trọng bảo quản tại Bảo tàng Quân khu 4, mãi mãi là minh chứng cho lòng dũng cảm và sự hi sinh không thể kể xiết.

Trên dòng sông Bến Hải, một biểu tượng thiêng liêng đã trở thành cuộc thi đua của ý chí và lòng yêu nước, khắc sâu vào ký ức của những người con đất Việt. Sau Hiệp định Giơnevơ, dòng sông này không chỉ là ranh giới tạm thời mà còn là vết cắt đau đớn, chia đôi đất nước. Phía Bắc, quân và dân ta kiên trì dựng cột cờ bằng tre, bằng gỗ, bằng cả sự kiên cường và lòng tự tôn.

Trong khi đó, phía Nam, kẻ thù lại xây cột cờ bằng bê tông kiên cố, liên tục tìm cách nâng cao lá cờ của chúng, với ý đồ thách thức. Đáp lại sự ngạo mạn ấy, một cuộc "thi đua cột cờ" đã diễn ra. Không phải bằng sức mạnh vật chất, mà bằng ý chí và khát vọng hòa bình. Mỗi khi lá cờ của địch được nâng cao, quân dân ta lại quyết tâm tìm mọi cách để lá cờ Tổ quốc tung bay cao hơn.

Lá cờ Tổ quốc không chỉ là biểu tượng của tinh thần bất khuất trong chiến tranh trên đất liền, mà còn là điểm tựa vững vàng cho những người con đất Việt nơi đầu sóng ngọn gió. Tại sự kiện Gạc Ma ngày 14-3-1988, lá cờ Tổ quốc trở thành điểm tựa vững vàng cho các chiến sĩ Hải quân Việt Nam. Dù bị tấn công bất ngờ và không cân sức bởi tàu chiến Trung Quốc, 64 cán bộ, chiến sĩ đã kết thành một “vòng tròn bất tử”, dùng thân mình bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Trước khi hy sinh, Thiếu úy Trần Văn Phương, Phó chỉ huy trưởng đảo Gạc Ma đã quấn lá cờ quanh mình, hiên ngang động viên đồng đội: "Không được lùi bước, phải để cho máu mình tô thắm lá cờ Tổ quốc”. Máu của 64 anh hùng đã đổ xuống, đổi lấy sự kiêu hãnh của lá cờ tung bay nơi đầu sóng.

Trong suốt hành trình 80 năm dựng nước, giữ nước, lá cờ Tổ quốc đã gắn liền với mọi hy sinh, gian khổ, trở thành nguồn động lực và niềm tin chiến thắng cho người con đất Việt. Từ Tân Trào lịch sử, nơi lá cờ được chọn làm linh hồn của một dân tộc, đến những chiến hào, ngọn sóng, mỗi thước cờ tung bay đều thấm đẫm máu xương và khát vọng.

Hôm nay, lá cờ đỏ sao vàng tung bay không chỉ đơn thuần là biểu tượng quốc gia. Đó là lời nhắc nhở thiêng liêng về sự hy sinh của bao thế hệ cha anh, những người đã "Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh". Mỗi khi nhìn thấy lá cờ phấp phới trong gió, ta lại khắc sâu một niềm trân trọng vô hạn đối với độc lập, tự do và hòa bình – những giá trị đã được đổi bằng máu xương.

Thực hiện: Chúc Huyền - Giang Lam - Biện Luân -Thu Phương - Lê Duy - Thiết kế: Nguyễn Luyến