Kỳ cuối: Chung tay xây dựng Tuyên Quang xanh
 |
Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu tuyên truyền, nhiều cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư ở Tuyên Quang đã có những bước đi thực chất trong tiết kiệm năng lượng: Từ áp dụng công nghệ chiếu sáng bằng điện mặt trời, quản lý năng lượng trong sản xuất công nghiệp, cho đến việc đưa nội dung tiết kiệm điện vào các phong trào thi đua. Những nỗ lực này đang góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một Tuyên Quang phát triển xanh, bền vững và thân thiện với môi trường.
 |
Tiết kiệm năng lượng không chỉ là chuyện “tắt bớt một bóng đèn” hay “tắt điều hòa khi ra khỏi phòng”, mà còn là sự thay đổi tư duy và thói quen tiêu dùng. Mỗi hành động nhỏ, khi được nhân rộng, sẽ tạo nên sức mạnh to lớn, góp phần giảm gánh nặng chi phí cho xã hội, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
 |
| Các sở, ban, ngành tỉnh Tuyên Quang hưởng ứng chương trình tiết kiệm điện. |
Để ứng phó với giá điện tăng cao, Công ty Cổ phần Giấy An Hòa, Khu công nghiệp Long Bình An đã đầu tư 1 nhà máy điện sinh khối với công suất 20 MW phục vụ cho sản xuất của nhà máy, đồng thời xem xét sử dụng nguồn điện tái tạo sử dụng nguồn mái nhà xưởng với diện tích hơn 40.000 m2 để lắp năng lượng mặt trời điện áp mái phục vụ cho sản xuất, kinh doanh của nhà máy. Ngoài ra, công ty còn tập trung chỉ đạo các phân xưởng tiết giảm sản lượng điện thắp sáng, dây chuyền sản xuất luôn phải chạy đủ tải để cắt giảm chi phí sản xuất phát sinh, thường xuyên kiểm tra các thiết bị, máy móc để tránh lãng phí điện năng tiêu thụ hàng tháng…
 |
| Công ty Cổ phần Giấy An Hòa đầu tư 1 nhà máy điện sinh khối phục vụ cho sản xuất. |
Để thích ứng giá điện tăng, Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang tăng cường các giải pháp tiết kiệm điện, chống lãng phí, như: Tắt các thiết bị điện tại tất cả các bộ phận, nhà xưởng khi không sử dụng, thay thế toàn bộ bóng đèn công suất 300W bằng bóng đèn led tiết kiệm điện có công suất 75W. Cùng với đó là tối ưu hóa các thiết bị máy móc, dây chuyền sản xuất, như: Sử dụng dây chuyền công nghệ cán thép không phải nung phôi, thay thế dây chuyền gia công cơ khí bằng các máy CNC... Từ đó, giúp tiết kiệm từ 15-20% lượng điện năng tiêu thụ/tháng trong sản xuất.
 |
| Công ty TNHH Gang thép Tuyên Quang sử dụng dây chuyền công nghệ cán thép không phải nung phôi để giảm lượng điện năng tiêu thụ trong sản xuất. |
Đối với Công ty Cổ phần Xi măng Tân Quang (phường Nông Tiến) cũng thực hiện nghiêm túc việc tiết kiệm năng lượng, trong bối cảnh giá điện tăng cao, công ty đã thành lập tổ giúp việc về tiết kiệm năng lượng. Ngoài thay thế hệ thống đèn led, thuê kiểm toán năng lượng, doanh nghiệp này cũng tăng cường triển khai các phương án sản xuất tránh các khung giờ cao điểm từ 9 giờ đến 11 giờ và từ 17 giờ đến 20 giờ hàng ngày. Đối với hệ thống máy có thể cắt giảm thời gian vận hành thì sẽ cắt vào khung giờ cao điểm.
 |
Đáng mừng là bên cạnh các doanh nghiệp, nhiều cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã chủ động triển khai những biện pháp thiết thực nhằm tiết kiệm điện năng. Nhiều trụ sở cơ quan đã thay thế hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED, lắp đặt thiết bị điều hòa inverter, bố trí thời gian làm việc khoa học để hạn chế tối đa lãng phí điện. Trường học, bệnh viện cũng đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn học sinh, cán bộ y tế thực hiện các hành động nhỏ nhưng ý nghĩa: Tắt điện, quạt, máy tính khi không sử dụng; mở cửa tận dụng ánh sáng và gió tự nhiên.
 |
| Cán bộ công sở thực hiện tiết kiệm điện thành thói quen. |
Ở khu dân cư, phong trào tiết kiệm điện được gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Nhiều hộ gia đình lựa chọn sử dụng thiết bị điện tiết kiệm năng lượng, thay thế bóng đèn sợi đốt bằng đèn compact, đèn LED, sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời. Đây là những minh chứng cho thấy nhận thức cộng đồng đang dần thay đổi theo hướng tích cực.
 |
| Người dân tỉnh Tuyên Quang sử dụng thiết bị chiếu sáng bằng đèn LED tiết kiệm điện. |
Mậu Duệ là xã vùng cao của tỉnh, hưởng ứng Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, nhiều khu dân cư đã chủ động đóng góp kinh phí lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời chiếu sáng ban đêm nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho Nhân dân vừa tiết kiệm chi phí điện chiếu sáng.
 |
| Lắp đặt đèn điện năng lượng cho các hộ dân thôn Pải Chư Phìn, xã Cán Tỷ. |
Điều dễ nhận thấy là ở nhiều cơ quan, công sở, khẩu hiệu “Hãy tắt điện khi rời phòng” đã trở thành quen thuộc. Tại các khu phố, tổ dân phố, việc tuyên truyền, vận động nhân dân tiết kiệm điện được lồng ghép trong các buổi sinh hoạt cộng đồng. Các em học sinh, sinh viên cũng được giáo dục ý thức tiết kiệm năng lượng ngay từ trên ghế nhà trường, qua đó hình thành thói quen tốt từ sớm. Điển hình có thể kể đến Trường Tiểu học Minh Khai, phường Hà Giang 2. Cô giáo Hoàng Thị Lan, giáo viên nhà trường cho biết: Thực hành tiết kiệm điện, nhà trường đã đưa nội dung “tiết kiệm năng lượng” thành một tiêu chí trong đánh giá thi đua của các lớp, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu kiến thức về sử dụng điện tiết kiệm. Nhờ vậy, phong trào “tắt điện khi ra khỏi lớp” đã trở thành thói quen của học sinh.
 |
Một trong những giải pháp then chốt để tiết kiệm năng lượng là ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật. Tại nhiều cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh, hệ thống chiếu sáng bằng bóng đèn LED, thiết bị điện tử inverter đã được lắp đặt đồng bộ, giúp giảm 20–30% lượng điện tiêu thụ so với trước.
 |
Thực tế cho thấy, doanh nghiệp chính là đối tượng tiêu thụ năng lượng lớn nhất, đồng thời cũng có tiềm năng tiết kiệm lớn nhất. Ở Tuyên Quang, nhiều doanh nghiệp đã chủ động tham gia các chương trình tập huấn về quản lý năng lượng do ngành Công thương tổ chức. Thông qua đó, họ tiếp cận được các phương pháp đánh giá, kiểm toán năng lượng, từ đó đưa ra kế hoạch sử dụng điện, xăng dầu, hơi nước một cách hợp lý hơn.
 |
| Công ty Điện lực Tuyên Quang ứng dụng trạm biến áp không người trực vào vận hành hệ thống điện. |
Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel – doanh nghiệp tiên phong cung ứng các giải pháp năng lượng xanh, điện năng lượng áp mái… Ông Đinh Công Thi, Phó Giám đốc Chi nhánh Viettel Construction Tuyên Quang chia sẻ: Hiện nay Viettel đang là đơn vị uy tín trên địa bàn Tuyên Quang cung ứng các giải pháp năng lượng xanh, điện mặt trời áp mái. Đơn vị cam kết sẽ cùng đồng hành với khách hàng để xây dựng phương án tối ưu, khai thác năng lượng mặt trời áp mái hiệu quả, đồng hành cùng đất nước phát triển năng lượng xanh, tiết kiệm và bền vững.
 |
| Viettel Construction Tuyên Quang lắp đặt điện mặt trời áp mái cho khách hàng tại phường Minh Xuân. |
Là một trong những hộ gia đình đầu tiên lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, anh Đặng Văn Quyết, phường Hà Giang 2 chia sẻ: “Nhà tôi có 4 điều hòa, 3 bình nóng lạnh và nhiều thiết bị điện khác. Trước đây mỗi tháng gia đình tốn khoảng 2,5 triệu đồng tiền điện. Sau khi đầu tư khoảng 100 triệu đồng lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái, gia đình tôi gần như không mất chi phí tiền điện từ lưới điện quốc gia. Nếu sử dụng 100 triệu gửi ngân hàng, mỗi tháng có lãi khoảng 500.000 – 600.000 đồng thì việc đầu tư hệ thống điện mặt trời gia đình tôi có lãi gấp 4 lần. Trong khi hệ thống được bảo hành thiết bị tới 12 năm và bảo hành hiệu suất 30 năm, sau khoảng 4 năm tôi đã thu hồi vốn đầu tư và sẽ có lãi tối thiểu 7 năm trở lên”.
 |
| Hệ thống theo dõi hoạt động điện mặt trời áp mái của hộ gia đình. |
Song song với giải pháp công nghệ, các phong trào tiết kiệm năng lượng trong cộng đồng dân cư cũng ngày càng được đẩy mạnh. Nhiều địa phương đã gắn tiêu chí “sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Theo đánh giá của các ngành chức năng, hiện trên địa bàn tỉnh còn 41 thôn thuộc 19 xã chưa có điện lưới quốc gia với trên 1.000 hộ dân chưa được sử dụng điện lưới ổn định, an toàn. Vì vậy, việc sử dụng đèn điện năng lượng mặt trời phục vụ chiếu sáng các khu dân cư vùng sâu, vùng xa chưa có điện lưới là một giải pháp trước mắt, vừa tiết kiệm chi phí đầu tư hạ tầng điện lưới quốc gia của Nhà nước, vừa đáp ứng nhu cầu điện thắp sáng sinh hoạt của người dân.
Tại xã Sơn Dương, các tổ dân phố đã xây dựng mô hình “khu dân cư tiết kiệm điện”. Theo đó, từng hộ gia đình đăng ký thực hiện các biện pháp tiết kiệm cụ thể như: tắt các thiết bị điện khi không dùng, thay bóng đèn compact bằng đèn LED, sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời. Nhờ sự đồng thuận cao, chỉ trong một năm, toàn xã đã tiết kiệm được hàng triệu kWh điện. Hay như ở trong trường học, phong trào “Trường học xanh – tiết kiệm năng lượng” tiếp tục được nhân rộng. Ngoài việc tuyên truyền trực quan bằng pano, áp phích, nhiều trường đã tổ chức cho học sinh thi vẽ tranh, sáng tác khẩu hiệu về tiết kiệm điện. Những hoạt động giàu tính sáng tạo này không chỉ nâng cao nhận thức của các em, mà còn tạo sức lan tỏa tới phụ huynh và cộng đồng.
 |
| Doanh nghiệp Tuyên Quang đầu tư hệ thống điện năng lượng mặt trời, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất. |
Ngoài sử dụng đèn điện năng lượng mặt trời cho các hộ dân, việc kêu gọi xã hội hóa thực hiện các công trình điện thắp sáng ban đêm cho các tuyến đường làng, ngõ xóm, khu dân cư ở nông thôn góp phần đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, tiết giảm các chi phí đầu tư, vận hành hạ tầng.
Tại xã Yên Phú, công trình “Thắp sáng đường quê” thi công trong tháng 2-2025 do Đoàn thiện nguyện Nhóm Ánh sáng vũ trụ tài trợ 100 cột và 120 bóng đèn năng lượng mặt trời thắp sáng 3.500m đường tại thôn 3 Minh Phú, có tổng trị giá 300 triệu đồng. Công trình hoàn thành đã giúp việc đi lại của người dân bớt khó khăn vào buổi tối và góp phần vào đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
 |
Để xây dựng một Tuyên Quang xanh, sạch, đẹp, rất cần sự chung tay của toàn thể cộng đồng. Các cấp chính quyền phải vào cuộc quyết liệt hơn với những chính sách hỗ trợ cụ thể; doanh nghiệp cần tiên phong trong đổi mới công nghệ; và mỗi người dân hãy thực hành tiết kiệm năng lượng ngay trong gia đình mình. Nhìn từ những mô hình, cách làm sáng tạo đã và đang triển khai, có thể tin tưởng rằng Tuyên Quang đang đi đúng hướng trong việc thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Khi ý thức được nâng lên, khi công nghệ được áp dụng rộng rãi, khi phong trào được lan tỏa bền vững, tiết kiệm năng lượng sẽ không còn là khẩu hiệu, mà trở thành hành động thường trực trong đời sống xã hội. Đó chính là nền tảng để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một Tuyên Quang phát triển xanh – bền vững – thân thiện với môi trường.
 |
| Lắp đặt đèn chiếu sáng ban đêm bằng năng lượng mặt trời tại xã Minh Quang. |
Thực hiện: Kim Tiến – Duy Tuấn – Quốc Việt – Bích Ngọc
