Công ty TNHH vật liệu xây dựng Huy Linh, xã Tân Thanh (Sơn Dương) đầu tư thay thế máy nghiền mới, hệ thống dập bụi để giảm phát tán bụi ra môi trường.

Ô nhiễm không khí xảy ra khi khói, bụi, hơi, hoặc các khí lạ được thải vào không khí, gây biến đổi chất lượng không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe con người, động thực vật. Theo đánh giá của ngành chuyên môn, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất châu Á, đặc biệt là ô nhiễm bụi mịn (PM10 và PM2.5).

Ngày 21-5-2025, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 116/KH-UBND về tổng rà soát các cơ sở khu vực, địa điểm ô nhiễm môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững của địa phương, hướng tới mục tiêu cam kết của Việt Nam đưa phát thải ròng bằng không “Net Zero” vào năm 2050.

Cán bộ Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra ô nhiễm không khí tại mỏ đá.

Trong đó Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì kiểm tra, xử lý vi phạm môi trường tại các cơ sở sản xuất, chăn nuôi quy mô lớn; thẩm định đánh giá tác động môi trường và khuyến khích ứng dụng công nghệ xử lý, tái chế chất thải; Sở Xây dựng rà soát, quy hoạch khu xử lý chất thải tập trung; tham mưu di dời các cơ sở sản xuất xen lẫn khu dân cư; Sở Y tế kiểm tra việc xử lý chất thải y tế, loại bỏ các lò đốt không đạt quy chuẩn; Công an tỉnh chủ trì đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường; phối hợp rà soát, phân loại các điểm ô nhiễm.

Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Môi trường, hiện tại ngành đang thực hiện quan trắc chất lượng môi trường đất, nước (bao gồm nước mưa, nước mặt, nước ngầm), môi trường không khí và tiếng ồn ở nhiều vị trí (khu, cụm công nghiệp, khu đô thị, khu vực nông thôn…). Qua quan trắc, đã đánh giá thực trạng cụ thể từng khu vực, vùng, điểm bị ô nhiễm hoặc có nguy cơ ô nhiễm; các tác động chính gây ảnh hưởng môi trường để tham mưu, phối hợp triển khai các biện pháp phòng ngừa, bảo vệ.

Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đo chỉ số ô nhiễm tại hộ gia đình.

Cụ thể qua quan trắc định kỳ môi trường không khí năm 2024 tại vị trí mỏ đá Km 31, xã Thái Sơn (Hàm Yên); khu vực Nhà máy xi măng Tân Quang - xã Tràng Đà (TP Tuyên Quang); khu vực Cụm công nghiệp Long Bình An đã phát hiện hàm lượng tổng bụi lơ lửng (TSP) vượt quy chuẩn cho phép nhưng không đáng kể. Ngay khi phát hiện hàm lượng bụi vượt quy chuẩn cho phép, ngành đã yêu cầu các doanh nghiệp phát thải khẩn trương thực hiện các giải pháp để kiểm soát, hạn chế bụi ra môi trường.

Ông Đoàn Lương Anh, Giám đốc Trung tâm bệnh tật tỉnh cho biết, trên thực tế, từ những tuyến quốc lộ, tỉnh lộ đến các con đường làng, nhiều nơi trong tỉnh vẫn còn tình trạng đổ rác bừa bãi và đốt rác tự phát. Rác thải gồm cả hữu cơ và vô cơ bị đổ thành đống và cháy âm ỉ ngày này qua ngày khác, đặc biệt ở những khu vực vắng người qua lại. Rác vô cơ như nilông, phế thải nhựa khi cháy sẽ sinh ra các chất độc hại như ô-xít các-bon, hy-đrô-các-bon, benzen… gây hại nghiêm trọng cho môi trường và sức khỏe con người.

Trên các cánh đồng hoặc triền đê, tình trạng đốt rơm, rạ và các phế phẩm nông nghiệp không được kiểm soát cũng diễn ra thường xuyên, gây ô nhiễm không khí. Các loại rác thải dù là hữu cơ hay vô cơ đều phải được thu gom và xử lý đúng nơi quy định. Đặc biệt, quá trình đốt rác thải cần phải được thực hiện tại các đơn vị có chuyên môn, sử dụng công nghệ hiện đại để không gây ảnh hưởng đến môi trường không khí.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phát động toàn dân ứng phó với biển đổi khí hậu tại xã Thái Long, TP Tuyên Quang.

Công ty cổ phần giấy An Hòa (Sơn Dương) là 1 trong những doanh nghiệp đầu tiên trên địa bàn tỉnh lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động để theo dõi các chỉ số nước thải, khí thải ra môi trường trong quá trình sản xuất. Ông Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Hành chính, nhân sự Công ty CP Giấy An Hòa chia sẻ, năm 2017 công ty đã đầu tư lắp đặt hệ thống quan trắc tự động hiện đại nhất để thực hiện quan trắc môi trường tại các xưởng sản xuất và khu vực xung quanh nhà máy. Hệ thống này được kết nối trực tiếp với hệ thống giám sát môi trường của Sở Nông nghiệp và Môi trường. 5 phút 1 lần hệ thống quan trắc tự động phân tích và gửi các chỉ số về nước thải, khí thải đến bộ phận quản lý, giám sát, khi phát hiện những dấu hiệu bất thường máy sẽ truyền tín hiệu cảnh báo.

Ông Sơn khẳng định, duy trì quan trắc và thực hiện nghiêm ngặt các giải pháp môi trường nên chỉ số về nước thải, khí thải của Nhà máy Bột giấy và giấy của Công ty luôn luôn đạt tiêu chuẩn loại A của Bộ Tài nguyên và Môi trường về chỉ số nước thải, khí thải trong ngành công nghiệp giấy, bột giấy.

Thời gian tới, để góp phần ngăn chặn ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bên cạnh các biện pháp kỹ thuật từ các cơ quan chức năng, ý thức của người dân cần được nâng cao. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh sẽ tập trung tuyên truyền về bảo vệ môi trường không khí. Đây không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng mà là trách nhiệm của cả cộng đồng, mỗi người dân cũng có vai trò quan trọng trong việc chung tay xây dựng môi trường sống trong lành, an toàn hơn. Ông Đoàn Lương Anh, Giám đốc Trung tâm bệnh tật tỉnh nhấn mạnh, Trung tâm sẽ phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan xây dựng các giải pháp đồng bộ, hiệu quả trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí, kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm gây ô nhiễm không khí theo quy định hiện hành.