Từ địa phương còn nhiều khó khăn, xã Ninh Lai đã bứt phá vươn lên trở thành một trong những xã về đích NTM sớm vào năm 2016. Cũng vì thế, Ninh Lai được kỳ vọng trở thành địa phương thứ 2 (sau Sơn Nam) hoàn thành các tiêu chí NTM nâng cao vào cuối năm 2023.

Qua rà soát và đánh giá, xã Ninh Lai đã đạt 15/19 tiêu chí NMT nâng cao, còn 4 tiêu chí chưa đạt là: giao thông, y tế, giáo dục, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn. Trong đó, tiêu chí giao thông, kiên cố hóa 2,086 km đường trục thôn, 1,437 km đường nội đồng và tiêu chí giáo dục xây dựng trường học gặp nhiều khó khăn do cần vốn đầu tư lớn.

Người dân thôn Hội Tân, xã Ninh Lai (Sơn Dương) đóng góp kinh phí làm đường giao thông nông thôn.

Theo đó, xã đưa ra giải pháp tiêu chí liên quan đến nguồn vốn đầu tư như xây dựng trường học, kiên cố hóa đường, kênh mương, xã tiếp tục báo cáo, đề nghị các cấp sớm bố trí nguồn vốn để khởi công xây dựng các công trình, hoàn thành chỉ tiêu, tiêu chí NTM nâng cao. Cùng với đó, huy động nguồn lực xã hội hóa bằng nhiều hình thức như đóng góp bằng tiền, vật liệu và ngày công với phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”.

Một trong những tiêu chí mà xã Ninh Lai cũng đang tích cực tháo gỡ là tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn. Hiện trên địa bàn xã chưa có vùng sản xuất được cấp mã số vùng trồng. Để gỡ khó tiêu chí này, xã xây dựng kế hoạch phát triển hàng hóa chủ lực gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo quy hoạch, kế hoạch đã được duyệt. Xã tiếp tục phát triển và quảng bá sản phẩm OCOP Giò chả Phương Trang tiến tới làm thêm sản phẩm nem chua; nhân rộng các mô hình trồng cây gai xanh, cây dâu tằm; cấp mã vùng trồng cho bưởi VietGap với diện tích hơn 1,2 ha tại thôn Hội Kế.

Đồng chí Phùng Trọng Thái, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Lai cho biết, với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng” và dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư là chính, ngay khi được chọn triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao, Ninh Lai đã gắn nhiệm vụ triển khai các tiêu chí với trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền từ xã đến thôn. Đồng thời huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị cùng sự tham gia đóng góp sức người, sức của, sự đồng thuận từ phía người dân. UBND xã chỉ đạo sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách, nguồn lực xã hội hóa, không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản, nhất là các công trình xây dựng nông thôn mới. Cùng với đó, đẩy mạnh phát triển sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi cơ cấu cây trồng nâng cao giá trị canh tác, sản xuất sản phẩm nông nghiệp sạch.

Cùng với Ninh Lai, xã Hồng Lạc cũng được kỳ vọng hoàn thành NTM nâng cao vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, khi bắt tay vào thực hiện, xã cũng gặp không ít khó khăn.

Đồng chí Lê Minh Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Hồng Lạc thừa nhận thực tế đáng lo nhất ở Hồng Lạc vẫn là tiêu chí môi trường. Các tiêu chí, chỉ tiêu liên quan đến thu gom, xử lý rác thải gặp nhiều khó khăn do thiếu địa điểm thu gom. Để tháo gỡ khó khăn này, xã tiếp tục duy trì bể thu gom chất thải rắn và dự kiến bố trí xây dựng điểm thu gom chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại. Đồng thời, xã ký hợp đồng với đơn vị thu gom vận chuyển rác thải về điểm xử lý theo quy định. Đảng ủy xã giao Hội Liên hiệp Phụ nữ phối hợp với các thôn tuyên truyền, nâng cao hơn nữa ý thức bảo vệ môi trường, phân loại rác thải tại nguồn của người dân.

Vệ sinh đường làng ngõ xóm là một trong những việc làm cụ thể, thiết thực của ĐVTN xã Hồng Lạc chung tay xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Chị Đỗ Hồng Nhung, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Hồng Lạc cho biết, hội đã hướng dẫn hội viên phân loại, xử lý rác thải tại nguồn qua cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch”; xây dựng thôn Cây Châm làm điểm về phân loại rác thải hữu cơ, sử dụng chế phẩm sinh học IMO; hàng tuần ra quân vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm… Đến thời điểm này, xã đã có trên 70% số hộ (1.115/1.594 hộ) thực hiện phân loại rác thải tại nguồn.

Bên cạnh nâng cao tiêu chí môi trường, xã Hồng Lạc cũng tập trung tháo gỡ tiêu chí y tế, hiện chưa đạt. Nguyên nhân do điều kiện kinh tế của người dân ở một số nơi còn khó khăn dẫn tới tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế còn thấp so với chỉ tiêu. Xã đã tích cực tuyên truyền vận động nhân dân tham gia bảo hiểm xã hội; đẩy mạnh hoạt động của tổ công nghệ số từ xã đến thôn, lực lượng đoàn viên thanh niên là lực lượng chính tham gia thực hiện cùng xã thực hiện chỉ tiêu.

Đồng chí Hoàng Văn Niên, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Sơn Dương cho biết: để bảo đảm các xã đăng ký phấn đấu đạt NTM nâng cao năm nay hoàn thành đúng kế hoạch, huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, huy động nguồn lực xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Từ nguồn vốn huy động, huyện đã tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Bên cạnh đó, mới đây huyện đã kiểm tra, đánh giá tiến độ xây dựng NTM nâng cao tại các xã để có giải pháp tháo gỡ khó khăn, đôn đốc, hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ hoàn thành mục tiêu đề ra.

So với những năm trước thì năm nay, các địa phương gặp khó khăn hơn do bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều đổi mới, cần nguồn lực lớn, trong khi nhiều địa phương gặp khó khăn về vốn đầu tư... Tuy nhiên, với sự quyết tâm, đồng lòng của các cấp, các ngành, những vướng mắc dần được tháo gỡ, các xã đang tích cực hoàn thiện tiêu chí NTM nâng cao đúng kế hoạch đề ra.