Đoạn sông Lô dài 39,5 km chảy qua địa phận xã Vĩnh Lợi, Thượng Ấm, Cấp Tiến, Đông Thọ, Quyết Thắng, Vân Sơn, Hồng Lạc, Trường Sinh (Sơn Dương) là nguồn cung cấp nước chính để phục vụ sản xuất cho toàn bộ diện tích đất nông nghiệp của 8 xã dọc theo ven sông, đồng thời cũng là trục thoát nước khi mưa lớn xảy ra. Tuy nhiên, những năm gần đây do nhiều nguyên nhân bờ sông liên tục bị sạt lở, nhiều điểm đã sạt đến gần đường đê, làm biến dạng đoạn sông, gây mất đất sản xuất, đe dọa đến an toàn khu dân cư nếu có lũ xảy ra. Nhằm bảo vệ bờ bao, môi trường nước, ngăn chặn tình trạng xâm lấn, tỉnh đã thực hiện cắm mốc, gia cố tuyến đê.

Đập hồ thủy lợi Hoàng Khai (Yên Sơn) được gia cố để bảo vệ môi trường, hệ sinh thái thủy sinh trong khu vực hồ.

Ông Nguyễn Sơn Hán, cán bộ Ban quản lý công trình thủy lợi xã Vĩnh Lợi cho biết: Ông rất mừng khi tỉnh đưa đoạn sông Lô chảy qua địa phận xã vào danh mục phải lập hành lang bảo vệ, đầu tư gia cố tuyến đê. Theo ông Hán, việc cắm mốc ranh giới, hình thành hành lang, các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ bờ sông, ngăn chặn tình trạng xâm lấn, vứt rác xuống sông gây ô nhiễm dòng sông.

Sông Gâm đoạn qua các xã Lực Hành, Phúc Ninh, Xuân Vân, Tân Long (Yên Sơn) cũng đã được cắm mốc hành lang bảo vệ để bảo tồn và phát triển hệ sinh thái thủy sinh, các loài động, thực vật tự nhiên ven nguồn nước; phòng, chống các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm, suy thoái nguồn nước, đảm bảo sự ổn định của bờ và phòng, chống lấn chiếm đất ven nguồn nước. Đồng chí Triệu Văn Lý, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Vân cho biết: Ngoài việc cắm mốc hành lang bảo vệ hành lang sông, xã yêu cầu các hộ dân sống ven bờ sông ký cam kết giữ gìn vệ sinh, không xả rác thải sinh hoạt xuống bờ sông gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước sông.

Bên cạnh kết quả đạt được, một số địa phương tình trạng một bộ phận người dân chưa có ý thức bảo vệ, chấp hành pháp luật về tài nguyên nước, điều này đang đe dọa đến an ninh, an toàn về tài nguyên nước.

Đồng chí Cao Xuân Huy, Trưởng phòng Kỹ thuật, Trung tâm Nước sạch Nông thôn, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Hiện nay trên địa bàn xã Thổ Bình, Bình An, Minh Quang, Thượng Lâm (Lâm Bình); xã Yên Hoa (Na Hang); xã Ninh Lai (Sơn Dương), một số người dân tự ý xâm lấn đường ống nước, canh tác, nuôi gia súc trên khu đầu nguồn lấy nước của công trình nước tập trung mà đơn vị thực hiện quản lý. Theo ông Huy, hành động xâm lấn gây thất thoát nguồn nước, ảnh hưởng đến công suất cung cấp nước của công trình, về lâu dài sẽ tác động xấu đến an ninh, an toàn nguồn nước trên địa bàn.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, về nguồn nước mặt, mật độ sông, suối của tỉnh tương đối dày, khoảng 0,9 km/km2, với 3 con sông chảy qua gồm: Sông Lô, sông Gâm và sông Phó Đáy. Về nước ngầm, có thể khai thác tại các lưu vực sông khoảng 4,2 triệu m3/ngày. Mật độ sông ngòi dày đặc, tuy nhiên địa hình của tỉnh có độ dốc cao, trữ lượng nước không nhiều, hơn nữa tác động của biến đổi khí hậu đang tác động xấu đến trữ lượng nước hiện nay.

Đồng chí Vũ Việt Hưng, Trưởng phòng Địa chất, khoáng sản và Tài nguyên nước, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Kết quả rà soát của Sở, toàn tỉnh có 138 đoạn sông, suối phải thiết lập hành lang bảo vệ, trong đó nhiều nhất là huyện Chiêm Hóa với 34 đoạn sông, suối; huyện Lâm Bình, Yên Sơn mỗi huyện có 27 đoạn; huyện Sơn Dương 26 đoạn. Số còn lại là các huyện Hàm Yên, Na Hang, TP Tuyên Quang.

Cùng với việc xác định ranh giới, cắm mốc, lập hành lang bảo vệ, Sở cũng thực hiện điều tra, xác minh, quan trắc môi trường nước trên các đoạn sông, suối nhằm giám sát diễn biến nguồn nước.

Trưởng phòng Địa chất, khoáng sản và Tài nguyên nước, Sở Nông nghiệp và Môi trường Vũ Việt Hưng cho rằng: Quy định thiết lập hành lang bảo vệ các đoạn sông suối vô cùng cần thiết song chưa đủ nếu không có sự chung tay của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, đặc biệt là cộng đồng dân cư sống quanh khu vực. Bởi trên thực tế một số đoạn sông, suối hiện nay bị ô nhiễm đều có nguyên nhân từ chính ý thức của cộng đồng dân cư sống trong khu vực đó. Do vậy, mỗi người dân, cộng đồng dân cư cần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc giữ gìn, bảo vệ dòng sông, con suối, bảo vệ cảnh quan, môi trường sống của chính chúng ta.