Làng Văn hoá Du lịch cộng đồng thôn Tiến Thắng – cần những giải pháp phát triển

(HGĐT)- Nằm gần trung tâm thị xã, thôn Tiến Thắng, xã Phương Thiện có diện tích tự nhiên rộng 240 ha, trong đó có tới 195 ha là diện tích rừng; đây là nơi cư trú chủ yếu của người Tày.

Đời sống của người dân trong thôn đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, nhiều giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể vẫn còn được lưu giữ, nhà ở của người dân chủ yếu là nhà sàn mang phong cách của người vùng cao. Nhiều loại hình nhạc cụ dân tộc độc đáo, các làn điệu hát, múa truyền thống, đồ dùng sinh hoạt như: Lò rèn, cối nước, cối giã gạo bằng tay, các làn điệu hát then, hát cọi, múa giã cốm, múa dân gian, sáo, đàn tính, lắc... của người dân vẫn còn được lưu giữ. Phong trào văn hoá, văn nghệ - thể thao được duy trì thường xuyên, tạo nên sự phong phú trong văn hoá địa phương.

Trên cơ sở đó, cùng với sự đa dạng của nguồn tài nguyên rừng, những cảnh quan thiên nhiên, đặc biệt là vẻ đẹp hoang sơ của hang Tham Lươn, Thôn Tiến Thắng đã được công nhận và ra mắt Làng Văn hoá Du lịch cộng đồng từ tháng 6.2007, cơ bản đã làm thay đổi bộ mặt thôn trong thời gian qua, nhiều tiềm năng du lịch sinh thái được phát huy có hiệu quả. Hệ thống giao thông liên thôn xóm được đầu tư xây dựng, nhà văn hoá, trụ sở thôn đã có những đổi mới...

Kể từ khi đi vào hoạt động đến nay, Làng Văn hoá Du lịch cộng đồng thôn Tiến Thắng đã đón khoảng trên 500 khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan, chiêm ngưỡng cảnh đẹp tự nhiên, thưởng thức những món ẩm thực mang đậm bản sắc văn hoá của dân tộc, nâng nguồn thu ngân sách của địa phương lên hàng chục triệu đồng,đây là tín hiệu vui cho thôn nói riêng và ngành du lịch thị xã nói chung. Tuy nhiên, cũng như nhiều làng văn hoá du lịch cộng đồng khác trên địa bàn tỉnh ta, Làng Văn hoá Du lịch cộng đồng thôn Tiến Thắng mới chỉ nằm ở cấp thị xã quản lý, chưa có sự quan tâm của nhiều tổ chức nên chưa được đầu tư một cách khoa học, bài bản. Nhà sàn truyền thống trưng bày những “sản phẩm văn hoá” chưa được xây dựng, nhiều nét văn hoá riêng của đồng bào các dân tộc đang có nguy cơ bị mai một do sự tác động của nền kinh tế thị trường hiện nay, các hoạt động văn nghệ dân gian đang có nguy cơ bị biến tướng, không hấp dẫn... điều đó đã làm cho làng văn hoá du lịch cộng đồng của thôn mất đi vẻ đẹp thuần khiết của nó, các sản phẩm đồ chơi dân gian chưa đa dạng và trở thành hàng hoá... nên việc hấp dẫn du khách bị ảnh hưởng. Phần lớn du khách đến tham quan, du lịch tại thôn chủ yếu xuất phát từ “tính tò mò”. Vì vậy, sự trở lại tham quan trong lần sau là rất ít. Vấn đề đó đang đặt ra cho thôn nhiều thách thức cần giải quyết - đó chính là sự đầu tư, nâng cấp, tôn tạo một cách bài bản, quy mô để vừa làm sinh động những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể hiện có, vừa giữ nguyên được vẻ đẹp hoang sơ thuần khiết của cảnh quan thiên nhiên. Chúng tôi có dịp trao đổi với ông Trần Văn Thuỵ, Phó phòng Văn hoá thị xã, đơn vị trực tiếp quản lý Làng Văn hoá cộng đồng thôn Tiến Thắng, ông cho biết: Khó khăn lớn nhất của ngành hiện nay chính là nguồn vốn để đầu tư xây dựng, nâng cấp thêm các công trình vệ sinh, nhà ở; khôi phục, duy trì các làn điệu dân gian... một cách quy mô, bài bản. Vì thế, trong năm 2008, phòng vẫn chưa có hướng cụ thể để xây dựng và nâng cấp làng văn hoá du lịch cộng đồng tại thôn. Giải pháp trước mắt chủ yếu vẫn là trông chờ vào chính tinh thần tự giác của người dân trong việc duy trì cảnh quan thiên nhiên, đường làng ngõ xóm, giá trị văn hoá... để làm nền tảng cho việc đầu tư sau này. Hiện nay, người dân trong thôn đang tiến hành trồng cau, vừa để tạo cảnh quan môi trường mới, thoáng mát, vừa để phát triển kinh tế địa phương, thu hút du khách lâu dài.

Xây dựng làng văn hoá du lịch cộng đồng là một sáng kiến độc đáo đối với những thôn vùng cao, đặc biệt đối với những thôn nằm cạnh thị xã như: Tiến Thắng (Phương Thiện), thôn Tha (Phương Độ), Bản Tuỳ (Ngọc Đường). Nếu như khi công bố, ra mắt chúng ta có những giải pháp khả thi để phát triển, có sự đầu tư hợp lý, quy mô, bài bản như đang làm ở thôn Tha, xã Phương Độ hiện nay, cùng với ý thức bảo vệ, giữ gìn những bản sắc văn hóa riêng của người dân sẽ thực sự là một tua du lịch cộng đồng “đắt giá”, làm đòn bẩy cho nền kinh tế thị xã phát triển trong tương lai.