Xuất bản – Phát hành 2007: Số lượng sách có giá trị còn ít

Trong hai ngày 10 và 11.3.2008, tại TP.HCM, Bộ Thông tin – Truyền thông đã tổ chức hội nghị Tổng kết công tác phát hành xuất bản phẩm và Tổng kết hoạt động xuất bản phẩm năm 2007, triển khai nhiệm vụ xuất bản năm 2008. Đây là một hoạt động trọng tâm song song với hội sách TP.HCM lần V vừa khai mạc tại công viên Lê Văn Tám.

Bạn đọc tại Hội sách TP.HCM lần V - 2008

Theo báo cáo của Cục Xuất bản, trong năm 2007, tổng số sách toàn ngành Xuất bản được 26.000 cuốn với trên 276 triệu bản, so với năm 2006, tăng 6,4% về số lượng đầu  sách  và 22% bản sách.

Trong đó về cơ cấu bản sách đều tăng so với cùng kỳ, nhiều nhất là các mảng sách văn hoá – xã hội (36%), chính trị - pháp luật (22%). Riêng mảng sách văn học lại giảm 44%. Tổng doanh thu toàn ngành đạt trên 1.511 tỉ đồng, tăng 2,1% so với cùng kỳ năm trước.

Ở lĩnh vực văn hoá phẩm, toàn ngành đã nộp lưu chiểu hơn 41 triệu bản, trong đó lịch blốc 18,2 triệu bản, tăng 2%. Có thể thấy, năm 2007, ý thức chấp hành pháp luật về xuất bản của các nhà xuất bản đã có những bước tiến rõ rệt , ngày càng đi vào nề nếp.

Năm 2007 cũng là năm các nhà xuất bản được đánh giá đã phục vụ có hiệu quả những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của đất nước như  quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng lần X và các hội nghị Trung ương, phục vụ tốt cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Trong đó có các sách có giá trị như: Toàn tập văn kiện Đảng, Thăng Long Hà Nội – Một nghìn sự kiện lịch sử (NXB Hà Nội); Tổng tập nghìn năm văn hiến Thăng Long (NXB Văn hoá – Thông tin), Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp (NXB Chính trị quốc gia)... Năm 2007 cũng là năm các NXB có nhiều chủ động trong việc khai thác bản thảo, liên kết xuất bản đáp ứng nhu cầu đọc ngày càng cao của xã hội...

Bên cạnh những thành quả trên, năm 2007 là năm được đánh giá thị trường xuất bản phẩm có những biến tướng và hạn chế. Theo ông Nguyễn Kiểm, Cục trưởng Cục Xuất bản, năm qua số lượng sách có giá trị cao còn ít, sách chất lượng trung bình và kém còn nhiều.

Đặc biệt là các loại sách tâm linh, ngoại cảm, phong thuỷ xuất bản nhiều nhưng ít cuốn có giá trị, thậm chí nội dung thiếu cơ sở khoa học và mang màu sắc dị đoan. Việc cho tái bản sách đã xuất bản trước năm 1975 ở miền Nam không thực hiện nghiêm túc quy trình thẩm định của Luật Xuất bản. Ngoài ra, hiện tượng xâm hại bản quyền (trong và ngoài nước) vẫn còn xảy ra gây bức xúc và thiệt hại kinh tế đối với những nhà xuất bản thực hiện bản quyền nghiêm túc.

Phát hành: 300 triệu bản sách

Năm 2007, ngành Phát hành sách, văn hoá phẩm được đánh giá là tiếp tục phát triển nhanh mạnh cả chiều rộng và chiều sâu. Các đơn vị phát hành sách đã tiếp tục đầu tư, cải tạo, xây dựng mới nhiều trung tâm, siêu thị sách tự chọn, hiện đại tại các thành phố lớn. Tính đến cuối năm 2007, cả nước có khoảng 13.200 nhà sách, hiệu sách, trung tâm sách, 65 công ty trách nhiệm hữu hạn kinh doanh xuất bản phẩm.

Lực lượng phát hành sách ngoài quốc doanh đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của thị trường xuất bản phẩm đáp ứng nhu cầu văn hoá đọc ngày càng cao của xã hội, hình thành nên những thương hiệu phát hành sách có uy tín, vươn tầm quốc tế như: FAHASA, Phương Nam PNC, Xuhasaba...

Riêng các doanh nghiệp nhà nước, tính đến cuối năm 2007 đã có 42 công ty phát hành sách cổ phần hoá xong, trong đó có 8 đơn vị hoạt động theo mô hình sự nghiệp có thu. Tổng số sách phát hành đạt gần 300 triệu bản sách, tăng 2% so với cùng kỳ.

Năm 2007 cũng là năm đánh dấu cho sự hội nhập đầy đủ của ngành phát hành sách Việt Nam khi hoàn thành thủ tục tham gia tổ chức mã số sách quốc tế và chính thức là thành viên của tổ chức này vào ngày 2.5.2007 với mã số ISBN, mã quốc gia là 604...

Tuy nhiên, năm 2007 cũng là năm một số đơn vị đã đánh mất thương hiệu của mình, điển hình là TCty Phát hành sách Việt Nam, trong đó Công ty Phát hành sách khu vực II do kinh doanh thua lỗ nên phải tạm ngừng hoạt động kinh doanh. Tiếp đó là thị trường xuất bản phẩm diễn biến phức tạp, đặc biệt là TP. Hà Nội. Tình trạng tăng chiết khấu cao, giảm giá sách một cách bất hợp lý đã trở thành một bệnh dịch tràn lan sang địa phương khác, dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh, tiếp tay cho in lậu, in nối bản gia tăng, tác động xấu đến thị trường xuất bản phẩm...