Lao động nông thôn Hà Giang Thực trạng và giải pháp phát triển

HGĐT- Dân số tỉnh ta được đánh giá là dân số trẻ vì có tỷ lệ dân số dưới 15 tuổi chiếm gần 50%, đặc biệt có tới gần 385.800 người, chiếm tới 53,07% dân số toàn tỉnh trong độ tuổi lao động, đó chính là một trong những điều kiện cơ bản tạo nên tiềm năng phát triển của tỉnh nhà trong giai đoạn mới.

Nhưng nếu khảo sát, phân tích cơ cấu lao động của tỉnh theo các ngành kinh tế, thì hầu như ai cũng nhận thấy và quan tâm đến các vấn đề: Tỷ lệ lao động trong ngành công nghiệp - xây dựng chỉ chiếm có 7,12% tổng số lao động toàn tỉnh và hàng năm đã tạo ra giá trị sản phẩm chiếm 29% cơ cấu kinh tế của tỉnh; tỷ lệ lao động trong ngành dịch vụ - thương mại chỉ chiếm 16,15% nhưng tạo ra giá trị kinh tế bằng 39% cơ cấu kinh tế của tỉnh; ngược lại là tỷ lệ lao động trong ngành nông lâm nghiệp quá cao, chiếm tới 76,73% tổng số lao động toàn tỉnh. Cũng theo số liệu thống kê, tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh không những đạt thấp 25,8% (trong đó qua đào tạo nghề là 20,4%), mà chất lượng các cơ sở dạy nghề cũng chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động. Chính vì vậy lực lượng lao động của tỉnh đã hạn chế về số lượng được đào tạo, nhưng ngay cả những lao động đã qua đào tạo cũng không tìm được việc làm, hoặc có việc làm lại không đúng nghề được đào tạo...

Bước vào thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2015 và định hướng đến năm 2020, với quan điểm đào tạo nghề cho lao động nông thôn là sự nghiệp của Đảng và nhà nước, của các cấp, các ngành và của toàn xã hội nhằm nâng cao chất lượng nguồn lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Để giải quyết tốt vấn đề này, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã xây dựng Nghị quyết chuyên đề về phát triển và nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2011 - 2015. Trong đó Nghị quyết đánh giá, hiện nay quy mô, số lượng và ngành nghề đào tạo, số học sinh được đào tạo nghề hàng năm tăng nhanh, năm 2009 tăng gấp 2,58 lần so với năm 2005 cụ thể là 13.269/5.143 người; toàn tỉnh có hiện có 15 cơ sở dạy nghề, thực hiện đào tạo 7 nhóm nghề với trên 20 nghề, đáp ứng cơ bản nguồn nhân lực đã đào tạo cho các tổ chức, cá nhân và các cơ sở sản xuất kinh doanh trong tỉnh. Ngoài ra, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, các HTX đã tuyển dụng lao động và dạy nghề, tạo việc làm cho hàng ngàn người lao động. Kết quả trong 5 năm 2006 - 2010 đã có gần 54 nghìn lao động được đào tạo nghề, trong đó 208 lao động được đào tạo cao đẳng nghề; 3.571 lao động được đào tạo trung cấp nghề; 50.211 lượt lao động được đào tạo sơ cấp nghề và dạy nghề thường xuyên. Nguồn kinh phí chi cho công tác dạy nghề của tỉnh trong 5 năm ước đạt trên 144 tỷ đồng. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng lao động của tỉnh qua đào tạo nghề ở khu vực nông thôn còn thấp, nhất là vùng sâu vùng xa; ngành nghề đào tạo chưa đáp ứng được nhu cầu của người lao động, chưa đáp ứng được đòi hỏi của thị trường và chưa gắn với giải quyết việc làm, cũng như tỷ lệ lao động qua đào tạo tìm được việc làm và tham gia xuất khẩu lao động của tỉnh còn thấp.

Dự báo, giai đoạn 2011 - 2015 mỗi năm tỉnh ta có khoảng 20.000 người bước vào tuổi lao động, trong đó có khoảng trên dưới 70% cần được đào tạo nghề ở các cấp trình độ. Cụ thể, trong 5 năm tỉnh ta phấn đấu đạt mục tiêu dạy nghề dưới 3 tháng cho 67.500 lao động nông thôn, trong đó khoảng 55% lao động nông thôn được học nghề nông nghiệp (37.125 người), 45% lao động nông thôn được học nghề phi nông nghiệp(30.375 người). Để giải quyết mục tiêu nêu trên, quan điểm của tỉnh là huy động tất cả các cơ sở đào tạo trên địa bàn toàn tỉnh tham gia công tác dạy nghề bao gồm Trường Trung cấp nghề, Trung tâm dạy nghề, Trường Cao đẳng Sư phạm, Trung tâm giáo dục thường xuyên, trường Trung cấp kinh tế kỹ thuật, Trung tâm kỹ thuật hướng nghiệp tổng hợp, Trung tâm giới tiệu việc làm, Trung tâm khuyến nông, HTX và các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ... có đăng ký hoạt động dạy nghề. Song song với nhiệm vụ này là tập trung nâng cao chất lượng hệ thống các trường, trung tâm dạy nghề từ tỉnh xuống huyện, đảm bảo đủ năng lực đào tạo; từng bước mở rộng quy mô, hình thức đào tạo ở tất cả các loại hình, trên cơ sở nhanh chóng phấn đấu nâng cấp trường Trung cấp nghề của tỉnh lên thành Trường Cao đẳng Nghề,dần nâng cấp Trung tâm dạy nghề các huyện Bắc Quang, Vị Xuyên và Yên Minh lên thành Trường Trung cấp nghề; tập trung đầu tư xây dựng hoàn chỉnh cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề cho các cơ sở dạy nghề công lập trên địa bàn tỉnh. Quyết tâm, đáp ứng tốt nhu cầu học nghề của người lao động, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật của lực lượng lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh, góp phần tích cực trong công tác xóa đói giảm nghèo bền vững, chuyển dịch cơ cấu lao động đảm bảo phương châm “Ly nông bất ly hương” và thực hiện thành công các mô hình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh nhà.