Sản phẩm nông nghiệp sạch

Đón chúng tôi tại phân xưởng chuối sấy giòn của HTX An Quang, trong một ngày cuối tháng 10, anh Tam dí dỏm hài hước nói, người ta khởi nghiệp tại quê hương, tôi đây khởi nghiệp ở quê vợ Sơn Dương. Năm 2011, tốt nghiệp Khoa Kinh tế Xây dựng, Trường Cao đẳng Xây dựng (TP Hồ Chí Minh). Anh đi làm thiết kế xây dựng cho các công trình, trong một chuyến công tác ra Bắc anh quen chị Đỗ Thị Khánh Ly, quê ở Sơn Dương. Rồi 2 người nên duyên vợ chồng. Sau nhiều năm trăn trở, suy nghĩ đến việc làm nơi phố thị chật hẹp, mặc dù kinh tế tạm ổn, nhưng anh luôn có một tâm niệm phải làm gì đó cho quê hương vợ.

Qua tìm hiểu một số hộ dân trồng chuối của huyện Chiêm Hóa, Yên Sơn, Sơn Dương, anh thấy giá trị cũng như tiềm năng từ quả chuối mang lại rất cao. Đây là loại quả rất tốt cho sức khỏe với hàm lượng các vitamin, chất xơ cao. Nhưng điều anh nhìn thấy chuối được bà con nơi đây chủ yếu làm rượu, bán cho thương lái nên giá cả bấp bênh, nhất là vào mùa chuối rộ thì giá lại càng rẻ. Đứng trước thực trạng trên cũng như thấu hiểu nỗi khó khăn của bà con nông dân trong khâu tiêu thụ sản phẩm, anh nảy ra ý định chế biến sản phẩm từ chuối theo mô hình chuối sấy giòn theo quy mô công nghệ hiện đại, không sử dụng chất bảo quản. Nghĩ là làm, tháng 8-2020, anh thành lập HTX An Quang, đầu tư trên 1,3 tỷ đồng để xây dựng máy móc và xưởng với diện tích trên 300 m2 hoạt động.

Anh Hồ Văn Tam Giám đốc HTX An Quang, tổ dân phố Tân Thịnh, thị trấn Sơn Dương (Sơn Dương)
trưng bày sản phẩm chuối sấy giòn.

HTX An Quang có 7 thành viên, nhưng chặng đường khởi nghiệp của anh Tam không hề đơn giản, bởi từ ý tưởng đến khi cho ra đời được sản phẩm đến tay người tiêu dùng là cả một chặng đường. Bản thân anh đều tự mày mò, học hỏi, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, quyết tâm xây dựng thương hiệu chuối sấy giòn. Động lực cho anh là những lời động viên của gia đình, các thành viên trong HTX. Mất không biết bao nhiêu tấn chuối đã được anh sử dụng cho việc thử nghiệm nghiên cứu của mình. Để rồi sản phẩm từ chuối giòn được anh hoàn thiện quy trình công thức sản xuất. Từ những buồng chuối đủ già, quả to, tròn cạnh, rụng hết râu, rồi đem về ủ trong nhà kín, có nhiệt độ phòng ẩm hơn bên ngoài để cho chuối chín tự nhiên, sau đó sẽ được sơ chế bằng cách lột vỏ, cắt bỏ đầu đuôi đem đi sấy. Tùy vào độ chín của chuối mà điều chỉnh thời gian, thông thường mỗi mẻ sấy trong khoảng 40 - 45 phút. Đặc biệt, do chuối được sấy bằng phương pháp hiện đại nên không gây ô nhiễm môi trường lại bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Sản phẩm có màu sắc bắt mắt, không bị ám khói. Nỗ lực của anh được đền đáp xứng đáng, khi mẻ chuối sấy giòn đầu tiên thành công với hơn 1 tấn sản phẩm, được anh đăng lên Facebook và Zalo quảng cáo đến người tiêu dùng. Nhờ cách giới thiệu sản phẩm độc đáo nên chuối sấy giòn của anh được nhiều khách hàng tìm đến mua và giới thiệu cho bạn bè ở trong và ngoài nước.

Chị Nguyễn Thị Thu Hằng, một khách hàng tại Hà Nội chia sẻ, chị rất thích khi du lịch đến vùng đất quê hương cách mạng Sơn Dương, và mua sản phẩm chuối sấy giòn của HTX An Quang mang về làm quà biếu người thân, bạn bè. Đây là một thứ đặc sản rất ngon, ngọt, giàu chất dinh dưỡng, phù hợp với túi tiền người tiêu dùng.  

Tìm hướng xây dựng thương hiệu

Với nhà xưởng 300 m2, HTX An Quang ký hợp đồng thu mua với 15 hộ trồng chuối ở huyện Sơn Dương, Yên Sơn và Chiêm Hóa, với diện tích khoảng 5 ha, trung bình một tháng thu mua 30 tấn chuối tươi, giá khoảng 2.500-3.000 đồng/kg. Anh Tam bảo, tìm nguyên liệu đã khó, xong có những lần làm chuối bị hỏng, lúc thì chuối cứng, cháy đen vì quá tần số của lò sấy, khiến anh và mọi người đều nản lòng. Có nhiều người bảo thôi dẹp ý tưởng này đi, mình làm không nổi, vì kinh nghiệm chưa có đã vội vàng làm. Với ý chí và sự quyết tâm, không chịu khuất phục, anh đã mua vé máy bay vào thành phố Hồ Chí Minh, học tập  kinh nghiệm về kỹ thuật, quy trình sấy chuối hiệu quả.

Anh Đỗ Trọng Hùng, thành viên HTX cho biết, điều quan trọng nhất để tạo ra được những miếng chuối sấy giòn, người làm phải lựa chọn thật kỹ những quả chuối chín, đạt yêu cầu chín bùi. Bởi nếu chọn quả chuối vừa chín tới mà còn gân xanh sẽ có vị chát; nếu chọn quả chuối chín ép sẽ không thơm, ngọt... Vì vậy, từng buồng chuối mua về đều được anh và mọi người chọn lựa, phân loại cẩn thận. Mỗi đợt thu mua chuối của bà con, anh lại chịu khó lựa từng quả chuối chín đều để đảm bảo chất lượng cho thành phẩm. Trong quá trình sản xuất, HTX luôn chú trọng đến việc bảo vệ môi trường nhằm thúc đẩy sản xuất theo hướng bền vững. 1 kg chuối sau khi sơ chế sẽ thải ra khoảng 2-3 lạng chất thải từ vỏ, cuống và một phần thịt quả. Để giải quyết nguồn phế phẩm này, HTX thu gom, sau đó băm nhỏ, ngâm với nước tạo thành phân hữu cơ, dùng bón cho diện tích chuối, nên vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường.

Hiện tại, mỗi tháng HTX sản xuất và chế biến 5, 6 tấn sản phẩm khô bán lẻ ra thị trường, tạo việc làm cho 7 lao động địa phương với mức lương từ 4-5 triệu đồng/người/tháng. Giá bán 60 nghìn đồng/kg, sản phẩm được hút chân không, đóng bao bì cẩn thận. Chuối sấy giòn không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong tỉnh mà còn được một số công ty trong thành phố Hồ Chí Minh kết nối bao tiêu sản phẩm. Điều đặc biệt sản phẩm của HTX đã được xuất khẩu sang các nước như Trung Quốc, Malaysia.

Dẫn chúng tôi đi thăm một vòng quanh phân xưởng chuối sấy giòn của HTX An Quang, anh Tam khoe, cùng với sự nỗ lực của các thành viên HTX thì chính quyền địa phương đã giúp đỡ xây dựng nhãn mác, logo, bao bì và được kiểm định, công nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Đến tháng 11-2020, HTX An Quang đã được cấp mã số, mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chứng nhận Sở Hữu trí tuệ, nhãn hiệu sản phẩm. Với sự quy chuẩn về nhãn mác, hiện HTX đã hoàn thiện hồ sơ trình UBND tỉnh đánh giá, để xếp hạng sản phẩm chuối sấy giòn HXT An Quang thành sản phẩm OCOP đạt 3 sao.  Anh Tam dự định trong thời gian tới, sẽ mở rộng quy mô sấy các loại hoa quả khác, không chỉ riêng chuối. Bao tiêu sản phẩm chuối quả trên địa bàn xã và huyện Sơn Dương nhằm tăng sản phẩm chuối sấy giòn của HTX An Quang từ 5 tấn/tháng, lên 10 tấn/tháng; từng bước đưa thương hiệu Chuối sấy An Quang ra nhập thị trường nước ngoài để nhiều người tiêu dùng được thưởng thức sản phẩm vừa ngon, sạch của vùng quê cách mạng.

Đồng chí Lại Minh Hồng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Sơn Dương nói, tuy HTX An Quang mới đi vào hoạt động trên địa bàn thị trấn, nhưng đã mang lại được kết quả tốt. Đây không chỉ là một địa chỉ tin cậy để người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm sạch tại quê hương mình, nó còn giúp giải quyết việc làm cho chính lao động địa phương. Trong thời gian tới thị trấn lựa chọn sản phẩm chuối sấy giòn HTX An Quang là sản phẩm chủ lực của địa phương, nhằm quảng bá du lịch và giới thiệu nông sản sạch của địa phương.

Tạm biệt anh Hồ Văn Tam, vị Giám đốc HTX An Quang sinh năm 1990, khi nắng chiều thu vừa khẽ chạm ngõ. Chúng tôi tin tưởng và hy vọng những dự định trong tương lai của chàng trai trẻ sẽ sớm thành hiện thực, để góp phần làm giàu cho quê hương cách mạng.