Theo Kết luận điều tra, từ năm 2011 đến 2013, Bùi Quang Hùng, nguyên Chủ tịch UBND xã và Trần Quang Thưởng, nguyên cán bộ địa chính xã Mỹ Bằng, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đã thực hiện vượt quá thẩm quyền được giao.

Theo đó, đã giao diện tích đất chợ Hiên cũ (thuộc xã) cho các ông Nguyễn Xuân Thanh 135,8m², ông Phạm Hồng Hạnh 510m², ông Vũ Đình Điều 181m² gây thiệt hại hơn 27 triệu đồng cho ngân sách. Hành vi này đã phạm vào tội Lạm quyền trong khi thi hành công vụ, quy định tại khoản 1, Điều 357, Bộ luật Hình sự.

 Bị cáo Bùi Quang Hùng và đồng phạm tại phiên tòa sơ thẩm do Tòa án nhân dân huyện Yên Sơn xét xử.

Trước đó, Bùi Quang Hùng đã bị Tòa án nhân dân huyện Yên Sơn xét xử sơ thẩm tuyên phạt 2 năm tù theo quy định tại điểm b, c khoản 2, Điều 356, Bộ luật Hình sự.

Đây là vụ án được dư luận xã hội quan tâm, hành vi của các bị cáo đã trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, đồng thời xâm phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, làm giảm uy tín và lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, Bùi Quang Hùng có đơn kháng cáo bản án. Hiện nay, vụ án đang được Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang xem xét, giải quyết theo trình tự phúc thẩm về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Theo hồ sơ vụ án và qua quá trình xét xử vụ án Bùi Quang Hùng cho thấy, năm 2011, xã Mỹ Bằng được chọn là một trong 7 xã điểm của tỉnh Tuyên Quang thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, mục tiêu hoàn thành trong năm 2014.

Để thực hiện Đề án xây dựng nông thôn mới, năm 2012, UBND xã Mỹ Bằng đã triển khai thực hiện nâng cấp chợ trung tâm. Cuối năm 2012, UBND huyện Yên Sơn cấp nguồn vốn 500 triệu đồng để UBND xã Mỹ Bằng thi công san ủi, tạo mặt bằng xây dựng chợ với tổng diện tích là 6.714,9m². Diện tích trên đã được Sở Tài nguyên và Môi trường Tuyên Quang cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Sau khi có mặt bằng, UBND xã Mỹ Bằng đã xây dựng Đề án quy hoạch chi tiết chợ trung tâm xã Mỹ Bằng. Trong đề án và nghị quyết đề xuất chủ trương huy động nguồn vốn từ xã hội hóa để xây dựng các hạng mục trong chợ.

Để thực hiện chủ trương trên, Bùi Quang Hùng đã chỉ đạo phân chia diện tích đất chợ thành các ô ki ốt rộng từ 4 đến 4,5m, đề ra phương thức thông báo cho nhân dân có nhu cầu kinh doanh đăng ký nhận mặt bằng và nộp tiền cho UBND xã để lấy nguồn kinh phí đầu tư xây dựng các hạng mục công trình trong chợ.

Đối với diện tích ki ốt đã được giao, các hộ tự thực hiện việc xây dựng công trình phục vụ hoạt động kinh doanh. Ông Hùng tự đề ra định mức thu tiền huy động của các hộ dân đăng ký nhận mặt bằng để kinh doanh, không đưa ra xin ý kiến tại cuộc họp Hội đồng nhân dân xã mức thu cụ thể.

Đối với khu vực ki ốt họp chợ phiên được phân chia thành 16 ô, mức thu 11.500.000 đồng/1 ô. Đối với khu vực ki ốt có vị trí giáp đường quốc lộ, có thể kinh doanh hàng ngày được chia thành 14 ô, mức thu là 100.000.000 đồng/1 ô. Việc phân ô ki ốt chợ trung tâm và thu tiền của các hộ dân nêu trên là do ông Hùng tự ý quyết định.

Từ tháng 6 đến tháng 12-2014, ông Hùng đã chỉ đạo ông Lương Văn Sâm (kế toán) và bà Nguyễn Thị Oanh (thủ quỹ) thu của 28 hộ dân đăng ký nhận mặt bằng tại chợ trung tâm để xây dựng ki ốt và kinh doanh, với tổng số tiền là 1.548.500.000 đồng.

Tòa án nhân dân huyện Yên Sơn xét xử vụ án Bùi Quang Hùng và đồng phạm.

Ngoài ra, hộ ông Nguyễn Ngọc Viên và Công ty chè Phù Hiên (cùng địa chỉ tại thôn Lập Thành, xã Mỹ Bằng, huyện Yên Sơn) ủng hộ 85.000.000 đồng cho chương trình xây dựng nông thôn mới của xã. Tổng số tiền thu được là 1.633.500.000 đồng. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này ông Hùng không chỉ đạo lập chứng từ kế toán để theo dõi, quản lý; không nộp vào tài khoản ngân sách của xã mở tại Kho bạc Nhà nước huyện Yên Sơn để cân đối thu, chi theo quy định.

Đến cuối năm 2014, chợ trung tâm xã Mỹ Bằng được xây dựng xong, với tổng kinh phí quyết toán là 1.241.362.662 đồng; số tiền xã hội hóa sau khi chi xây dựng chợ còn lại là 307.137.338 đồng, nhưng sau đó ông Hùng không tổ chức họp 28 hộ dân đã nộp tiền để cùng bàn bạc và quyết định xử lý, mà tự ý quyết định chi tiêu hết số tiền trên không đúng với mục đích huy động.

Ông Hùng còn chỉ đạo lấy 28.576.082 đồng (trong số tiền 85.000.000 đồng mà ông Viên và Công ty chè Phù Hiên ủng hộ xã xây dựng nông thôn mới) để chi vào các nội dung không đúng mục đích. Tổng số tiền xã hội hóa xây dựng chợ trung tâm và tiền ủng hộ xây dựng nông thôn mới mà ông Hùng chỉ đạo chi không đúng mục đích, không đúng quy định là 335.713.420 đồng.

Sau khi chợ trung tâm đi vào hoạt động, từ năm 2015 đến năm 2021, ông Hùng còn chỉ đạo ông Sâm và bà Oanh thu tiền của các hộ dân thuê ô chợ bán hàng, mức thu từ 1.500.000 đồng đến 4.000.000 đồng/1 ô, tùy từng loại và vị trí.

Số tiền đã thu đuợc là 183.100.000 đồng, cộng với 56.423.918 đồng là số tiền còn lại của Quỹ ủng hộ xây dựng nông thôn mới (tổng cộng là 239.523.918 đồng), số tiền này không được quản lý thu, chi theo quy định của Luật Kế toán, mà để ngoài sổ sách.

Sau đó, ông Hùng đã chỉ đạo ông Sâm và bà Oanh tự chi cho các hoạt động của chợ trung tâm và hoạt động của UBND xã hết 162.601.715 đồng; chi khen thưởng nông thôn mới cho 25 thôn với số tiền là 34.500.000 đồng; tổng số tiền đã chi là 197.101.715 đồng (trong đó, lấy từ nguồn thu phí chợ 183.100.000 đồng, lấy từ Quỹ ủng hộ xây dựng nông thôn mới 14.001.175 đồng).

Như vậy, tổng số tiền mà ông Bùi Quang Hùng chỉ đạo chi không đúng quy định, không đúng mục đích, gây thiệt hại cho ngân sách UBND xã Mỹ Bằng là 341.637.338 đồng.

Theo nhận định của Hội đồng xét xử, hành vi của các bị cáo đã trực tiếp xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, đồng thời xâm phạm đến các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, làm giảm uy tín và lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Bản thân các bị cáo là người có đầy đủ năng lực hành vi; các bị cáo là người có chức vụ, quyền hạn nhận thức rõ hành vi của mình là trái với công vụ, chức trách, nhiệm vụ được giao, làm không đúng với các quy định của pháp luật gây thiệt hại cho UBND xã Mỹ Bằng.

Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cũng đã căn cứ vào nhiều tình tiết giảm nhẹ của bị cáo và cũng xác định một phần là do bị cáo Hùng vì nôn nóng muốn hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới nên đã không thực hiện đúng các quy định về tài chính, kế toán.

Do vậy, khi lượng hình đã xử bị cáo Bùi Quang Hùng 2 năm tù, dưới khung hình phạt mà luật quy định (khoản 2, Điều 356, Bộ luật Hình sự có mức hình phạt từ 5 năm tù trở lên).

Qua xem xét, nghiên cứu hồ sơ và diễn biến tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định: Quá trình điều tra, truy tố, xét xử, điều tra viên, kiểm sát viên đã tuân thủ đúng quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự và các văn bản pháp luật có liên quan. Khởi tố, điều tra, thu thập chứng cứ, truy tố đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật.

Các hành vi, quyết định tố tụng của điều tra viên, kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử là hợp pháp. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng.