Lắp đặt pin mặt trời mái nhà tại Nhà máy Nước mặt Sông Đuống (Hà Nội) do Tập đoàn AquaOne đầu tư. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Hiện Bộ Công thương vừa hoàn thiện Dự thảo và cho phép các nhà máy điện gió, điện mặt trời được phép bán trực tiếp cho khách hàng thông qua đường dây riêng hoặc lưới quốc gia.

Cụ thể, Bộ Công thương xây dựng mô hình này theo hai phương án, gồm qua đường dây riêng và lưới quốc gia (bán thông qua EVN) và nguồn cung ứng là các nhà máy năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) công suất trên 10 MW nếu nối lưới hoặc không giới hạn công suất nếu qua đường dây riêng.

Dự thảo quy định bên mua trong cả hai trường hợp là tổ chức, cá nhân dùng điện sản xuất từ cấp điện áp 22 kV trở lên, lượng tiêu thụ bình quân hàng tháng từ 500 nghìn kWh. Những khách hàng có nhu cầu sử dụng ít hơn, như doanh nghiệp sản xuất nhỏ hay hộ gia đình chưa được mua bán trực tiếp.

Theo VCCI, cơ chế này sẽ giúp giải quyết cung cầu năng lượng tái tạo, tháo gỡ khó cho nhiều dự án năng lượng tái tạo chậm thời điểm giá ưu đãi ( giá FIT). Ngược lại, các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt là xuất khẩu sang thị trường các nước phát triển, có thể sử dụng năng lượng tái tạo để thực hiện các trách nhiệm về môi trường, xã hội, và quản trị (ESG) trong chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, với việc mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng, VCCI cho rằng tác động đến hệ thống điện quốc gia là không đáng kể. Do đó, VCCI đề nghị mở rộng cho mọi khách hàng có nhu cầu tham gia, thay vì giới hạn vào nhóm khách hàng sử dụng điện lớn.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương đang đề xuất 2 chính sách để doanh nghiệp được mua bán điện sạch không qua EVN theo đường dây riêng hoặc lưới truyền tải điện quốc gia.

Theo VCCI, việc đầu tư và quản lý, vận hành đường dây truyền tải riêng này có thể thuộc về đơn vị phát điện, cũng có thể thuộc về khách hàng sử dụng điện, tuỳ vào thoả thuận cụ thể giữa hai bên. Do đó, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo quy định theo hướng hai bên mua bán điện có quyền thoả thuận về việc đầu tư và quản lý vận hành đường dây.

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề xác nhận tỷ lệ tiêu thụ điện tái tạo, VCCI cũng cho biết, có nhiều doanh nghiệp sử dụng điện muốn tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp nhằm có được chứng nhận chuyển đổi năng lượng để xuất khẩu sang các nước phát triển. Khi đó, các doanh nghiệp này sẽ cần được xác nhận sản lượng điện tái tạo đã mua trên tổng số sản lượng điện tiêu thụ.

Vì vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định về xác nhận tỷ lệ sử dụng điện tái tạo này để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khi giao dịch với đối tác.