Giao dịch tại xã Vạn Ninh của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Quảng Bình. (Ảnh Tuấn Ngọc)

Tuy nhiên, câu chuyện giảm nghèo bền vững và nối gần khoảng cách phát triển kinh tế của miền trung, Tây Nguyên với các vùng, miền trên cả nước vẫn là thách thức đòi hỏi cần sớm có chính sách tổng thể và các giải pháp đột phá cũng như việc cung ứng nguồn lực đầy đủ theo kế hoạch.

Quyết liệt đưa chính sách vào cuộc sống

Sau hơn 7 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, nguồn tín dụng chính sách đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả. Đặc biệt, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) ngày càng tăng. Đến nay, nguồn vốn địa phương ủy thác sang NHCSXH tăng 23.978 tỷ đồng, đưa tổng nguồn vốn ủy thác của các địa phương đến cuối tháng 5/2022 đạt 27.785 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng gần 10% trong tổng nguồn vốn tín dụng của NHCSXH. Riêng từ đầu năm 2022 đến nay, ngân sách địa phương đã ủy thác sang NHCSXH bổ sung nguồn vốn cho vay với tổng số tiền là 3.083 tỷ đồng.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch, NHCSXH đã chủ động phối hợp các cơ quan có liên quan triển khai kịp thời cho vay đối với người sử dụng lao động để trả lương cho người lao động khi ngừng việc và sau khi phục hồi sản xuất. Từ khi triển khai thực hiện đến kết thúc đợt giải ngân ngày 31/3/2022, 63 chi nhánh NHCSXH tỉnh, thành phố đã thực hiện giải ngân cho 1.548 người sử dụng lao động với số tiền 4.787 tỷ đồng để trả lương cho 1.218.948 lượt người lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 trên địa bàn cả nước.

Đáng chú ý, từ năm 2020, dịch bệnh diễn biến phức tạp, tác động toàn diện đến nền kinh tế đất nước, ảnh hưởng nặng nề đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Ngay từ đầu năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Nhằm triển khai thực hiện các chính sách tín dụng ưu đãi kịp thời, hiệu quả, đúng đối tượng để hỗ trợ người nghèo và các đối tượng chính sách khác vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế, NHCSXH đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tập trung huy động mọi nguồn lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Trong khoảng hơn một tháng thực hiện, NHCSXH đã giải ngân các chương trình tín dụng hơn 2.335 tỷ đồng, gồm: cho vay hỗ trợ tạo việc làm là 2.033 tỷ đồng với gần 40.000 khách hàng, giải quyết tạo việc làm cho hơn 58.000 lao động; cho học sinh, sinh viên vay mua máy tính, thiết bị phục vụ học trực tuyến gần 155 tỷ đồng với 14.500 khách hàng để mua 15.560 máy tính và thiết bị học trực tuyến; cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở hơn 140 tỷ đồng với 794 khách hàng; cho vay cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 là 7,6 tỷ đồng với 90 cơ sở được hỗ trợ.

Đánh giá tín dụng chính sách xã hội là “điểm sáng” trong các chính sách giảm nghèo, góp phần tích cực thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh nhấn mạnh thêm: Tại miền núi, tín dụng chính sách xã hội còn làm thay đổi căn bản nhận thức của người dân, nhất là hộ đồng bào dân tộc thiểu số từ mặc cảm, tự ti, sợ vay, không dám vay nay đã mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả.

Đồng thời, tín dụng chính sách đã giúp giải quyết những vấn đề căn bản, thiết yếu của cuộc sống, giảm bệnh tật, thất học và các tệ nạn xã hội, tiếp cận cách thức sản xuất hàng hóa, phát huy sự chủ động, sáng tạo để vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần đẩy lùi nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn.

Cần những đột phá mới

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện chính sách tín dụng tại khu vực miền núi các tỉnh miền trung và Tây Nguyên vẫn còn một số khó khăn ảnh hưởng đến hiệu quả. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam, các chính sách xã hội, trong đó có chính sách giảm nghèo luôn được chính quyền tỉnh Quảng Trị quan tâm.

Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất và nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa bàn tỉnh vẫn còn hạn chế do tình trạng nghèo tập trung vào các đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Các nội dung hỗ trợ phát triển sản xuất vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa tập trung cao theo hướng sản xuất đồng bộ trên từng xã hoặc vùng. Nguồn lực dành cho công tác giảm nghèo dàn trải trong nhiều chính sách, nguồn vốn hỗ trợ ít...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Tân Hà chia sẻ: Giảm nghèo bền vững ở vùng dân tộc thiểu số là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào, thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển giữa các vùng, các dân tộc. Do vậy, Chính phủ cần ưu tiên tập trung nguồn vốn cho các địa phương nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần thu hẹp khoảng cách về trình độ phát triển, thu nhập, mức sống của đồng bào giữa các vùng miền trong cả nước. Các sở, ngành ở địa phương cần tiếp tục quan tâm đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học-công nghệ vào sản xuất,...

Theo Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng, để tiếp tục phát huy hiệu quả trong triển khai tín dụng chính sách, cần đa dạng hóa phương thức huy động nguồn lực để NHCSXH đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vay vốn của người dân, góp phần thực hiện thành công các chương trình mục tiêu quốc gia trong đó có chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.

Tổng Giám đốc Dương Quyết Thắng cũng đề nghị các địa phương tiếp tục triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW và Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư, xác định đây là nội dung công tác thường xuyên của cấp ủy, chính quyền các cấp; tiếp tục, quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác; chỉ đạo lồng ghép có hiệu quả các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, hướng dẫn cách làm ăn, đào tạo nghề, nhân rộng mô hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả, tiêu thụ sản phẩm gắn với tín dụng chính sách xã hội trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương…