Theo phòng Tư pháp huyện Yên Sơn, hiện nay huyện có 335 tổ hòa giải, 2.056 hòa giải viên. Thời gian qua, huyện đã làm tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đã tổ chức tuyên truyền miệng được 176 buổi cho 16.714 lượt người; tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở được trên 1.000 buổi, trọng tâm là các nội dung: Luật Thi hành án dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Bộ Luật Tố tụng hình sự, Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước, Bộ Luật dân sự và các Luật khác có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, đến cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp… Theo đó, năm 2022, 28/28 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Yên Sơn đều đã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Về quản lý công tác hòa giải ở cơ sở, 6 tháng đầu năm 2023, huyện đã tiếp nhận 301 việc, hòa giải thành 281 việc, tỷ lệ hòa giải thành đạt trên 93%.

Phần tham gia hội thi "Hòa giải viên giỏi" của cụm 5, huyện Yên Sơn năm 2023.

Đồng chí Hà Xuân Tiệp, Chủ tịch UBND xã Tứ Quận (Yên Sơn) cho biết: xã đã duy trì lịch tiếp công dân định kỳ theo quy định, tuyên truyền, giải thích, nâng cao nhận thức pháp luật để người dân hiểu rõ và thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ của mình. Việc tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư được thực hiện kịp thời, đúng trình tự, thủ tục, tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các đơn thư phản ánh, kiến nghị thuộc thẩm quyền, không để phát sinh các điểm nóng, các vụ việc nổi cộm. 10 tổ hòa giải cùng 68 hòa giải viên của xã với tinh thần gần dân, hiểu dân, trọng dân, có trách nhiệm với Nhân dân, đã luôn chú trọng giải thích, vận động để người dân hiểu và tuân thủ pháp luật. 6 tháng đầu năm 2022, tỷ lệ hòa giải thành của xã là 88,8%, 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ hòa giải thành nâng lên 92,3% so với cùng kỳ. Nhờ đó, trên địa bàn xã Tứ Quận không có tình trạng đơn thư tồn đọng kéo dài, đơn thư khiếu nại vượt cấp, góp phần tăng cường tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, kịp thời hòa giải những mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh, ngăn ngừa sớm các hành vi vi phạm pháp luật trên địa bàn.

Bà Nguyễn Thị Bắc, Bí thư Chi bộ, Trưởng ban công tác Mặt trận, tổ trưởng tổ hòa giải thôn 4, xã Trung Môn vẫn vẹn nguyên niềm vui khi cụm 6 của bà vừa đạt Giải Nhất cuộc thi “Hòa giải viên giỏi” huyện Yên Sơn năm 2023. Bà chia sẻ: Trong cuộc sống thường nhật, việc nảy sinh mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình hay mâu thuẫn giữa nhà này với nhà kia là điều khó tránh khỏi. Những mâu thuẫn có khi chỉ từ lời ăn tiếng nói, nhưng nếu không giải quyết thấu đáo, kịp thời thì đang từ việc nhỏ cũng có thể bùng phát thành án lớn. Vì vậy, vai trò của Trưởng ban công tác Mặt trận và tổ hòa giải rất quan trọng. Tổ hòa giải của thôn luôn sâu sát tâm tư, nguyện vọng của người dân, nỗ lực hàn gắn, khôi phục tình cảm giữa các bên, gìn giữ đoàn kết nội bộ, tình làng nghĩa xóm, giải thích cho người dân hiểu để tự giác chấp hành pháp luật.

Ở thôn Gò Củi, xã Nhữ Hán có Trưởng ban công tác Mặt trận Nguyễn Thị Chính, người được người dân thôn bản tin yêu trong công tác hòa giải ở cơ sở. Nhớ lại lần hòa giải thành việc một hộ dân xây tường lấn chiếm tuyến đường nội đồng Cây Quýt, bà Chính bảo: làm người cán bộ hòa giải không chỉ nói suông với dân được, mình vừa phải khiêm tốn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân, vừa phải tìm hiểu đo đạc bản đồ tuyến đường qua cán bộ địa chính xã, rồi kiên trì tuyên truyền, phân tích, thuyết phục, vận động người dân. Hướng đến mục tiêu là hài hòa lợi ích giữa các bên, người dân xây tường lấn chiếm tự động đập bỏ, không bị pháp luật xử lý, bà con trong thôn thì được trả lại con đường để đi làm đồng, không làm đơn thư khiếu nại vượt cấp. Nhìn chung, công tác hòa giải cần  thấu tình, đạt lý, tạo đồng thuận xã hội, giữ mối đoàn kết, gắn bó trong nhân dân.

Thực tế cho thấy, phần lớn mọi vấn đề đều nảy sinh ở cơ sở và từ cơ sở và ở đâu chú trọng làm tốt công tác hòa giải thì ở đó an ninh trật tự xã hội được giữ vững, kinh tế phát triển, cuộc sống của người dân ổn định, yên bình, hạnh phúc. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, chất lượng, hiệu quả của công tác hòa giải ở Yên Sơn đã từng bước được nâng lên, tỷ lệ hòa giải thành ngày càng cao, khẳng định vai trò quan trọng của việc tiếp công dân theo quy định và vai trò của Trưởng ban công tác Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội trong hoạt động phối hợp hòa giải ở cơ sở.