Tiêm vaccine COVID-19 ở Tel Aviv, Israel. Ảnh: AFP

Một ẩn số quan trọng với vaccine COVID-19 là khả năng bảo vệ sẽ kéo dài trong bao lâu. Sự xuất hiện và lan rộng của biến thể Delta khiến ẩn số này càng thêm đáng ngại khi biến thể cho thấy nó có thể vô hiệu hoá một phần khả năng bảo vệ của vaccine.

Theo dữ liệu mới nhất, Israel đang cung cấp liều vaccine thứ 3 cho công dân từ 60 tuổi trở lên và ít nhất 5 tháng sau khi tiêm mũi thứ 2. Các quốc gia khác cũng đang cân nhắc xem liệu có nên triển khai các mũi tiêm tăng cường hay không. Israel đã bắt đầu cung cấp các mũi tiêm tăng cường cho một số người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, chẳng hạn như bệnh nhân ung thư.

Đã có một số nghiên cứu nhỏ trong những tuần gần đây cho thấy khả năng bảo vệ của Pfizer bắt đầu suy yếu sau vài tháng. Tờ Wall Street Journal đưa tin, quyết định của Israel xuất phát từ các tín hiệu giảm hiệu quả này.

Đặc biệt, một nhà khoa học Israel cho biết nước này đã có dữ liệu cho thấy khả năng bảo vệ của vaccine Pfizer trước bệnh nặng ở nhóm tuổi trên 60 đã giảm từ 97% vào tháng 4 xuống còn 81% vào tháng 7. Tuy nhiên những kết quả đó vẫn chưa được công bố trên một tạp chí y khoa nào.

Eric Topol - Giám đốc và là người sáng lập của Viện Dịch thuật Nghiên cứu Scripps - cho biết trên Twitter, nếu những kết quả này được duy trì, chúng sẽ là "dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự sụt giảm đáng kể khả năng những loại vaccine này bảo vệ khỏi việc nhập viện và tử vong".

"Tôi hy vọng tất cả dữ liệu sẽ được chia sẻ càng sớm càng tốt vì tác động của nó là rất lớn" - ông Topol tweet.

Những phát hiện của Israel có vẻ trái ngược với các báo cáo từ Anh vào tháng 6, trong đó một nghiên cứu quan sát lớn cho thấy vaccine Pfizer giảm 96% nguy cơ nhập viện từ biến thể Delta. Một điểm khác biệt giữa hai phát hiện là kết quả của Israel dành riêng cho nhóm dân số lớn tuổi.

Hôm 28.7, Pfizer đã trình bày nhiều kết quả hơn để chứng minh quan điểm của công ty rằng, mũi tiêm tăng cường thứ 3 sẽ cần thiết từ 6 đến 12 tháng sau khi tiêm chủng lần đầu. Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm của Pfizer cho thấy các kháng thể trung hòa - một phần quan trọng của phản ứng miễn dịch - suy giảm đáng kể 8 tháng sau khi tiêm liều thứ hai ở tất cả các nhóm tuổi.

Gã dược phẩm khổng lồ ở New York cũng đã công bố các kết quả mới, nêu chi tiết từ thử nghiệm lâm sàng của mình với hơn 40.000 tình nguyện viên. Theo dõi lâu dài hơn cho thấy khả năng của vaccine trong việc ngăn ngừa các ca COVID-19 có triệu chứng giảm xuống 84% bắt đầu từ 2 tháng sau liều thứ 2, so với 96% hiệu quả trong 2 tháng đầu tiên.

Hiệu quả tổng thể của vaccine nhằm ngăn ngừa bệnh nặng trong nghiên cứu đó là 97%, với 30 trường hợp xảy ra ở những người được tiêm giả dược và một trường hợp ở người đã được tiêm vaccine.

Phát hiện của Pfizer cũng chưa được công bố trên một tạp chí y khoa được đánh giá ngang hàng và công ty cho biết họ sẽ nộp đơn lên các cơ quan quản lý Mỹ vào tháng 8 để bắt đầu cung cấp các mũi tiêm tăng cường.