Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez (bên phải) tiếp Tổng thống Ecuador Daniel Noboa tại thủ đô Madrid, tháng 1/2024. (Ảnh LA MONCLOA)

Tổng thống Daniel Noboa chính thức nhậm chức vào tháng 11/2023 ở tuổi 35, trở thành tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử Ecuador. Nhà lãnh đạo Ecuador lên nắm quyền trong bối cảnh đất nước đối mặt nhiều thách thức nhức nhối như tỷ lệ tội phạm ở mức cao trong khu vực, thâm hụt tài chính lên tới gần 5 tỷ USD, tương đương khoảng 5% GDP của quốc gia.

Tại thời điểm tranh cử, ông Noboa cam kết mang hòa bình trở lại đất nước, đem đến giáo dục cho thế hệ trẻ, nâng cao dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng và cung cấp nhiều việc làm cho người dân thông qua các ưu đãi thuế và cơ chế tín dụng, từ đó giúp đỡ các doanh nghiệp đang gặp khó khăn.

Ecuador từng được đánh giá là quốc gia yên bình và thân thiện, tuy nhiên vài năm trở lại đây chứng kiến sự bùng nổ bạo lực trên phạm vi rộng. Các cuộc giao tranh giữa các băng đảng với nhau hay với chính quyền dần trở thành vấn đề phức tạp và nhức nhối.

Đầu tháng 1 vừa qua, vụ bạo loạn tại sáu nhà tù trên khắp Ecuador và đỉnh điểm là vụ việc nhóm vũ trang nổ súng và bắt giữ một số nhà báo làm con tin ngay tại trường quay của một đài truyền hình địa phương ở thành phố Guayaquil, khiến người dân quốc gia Nam Mỹ này vô cùng hoang mang. Các nhóm tội phạm sau đó tuyên chiến với chính quyền của Tổng thống Noboa, đồng thời tiến hành nhiều vụ đánh bom, đốt xe hơi, tấn công có vũ trang và bắt cóc con tin ở nhiều khu vực.

Để đối phó những vấn đề an ninh cấp bách, Tổng thống Noboa ngay lập tức ban bố tình trạng "xung đột vũ trang trong nước", đồng thời chỉ thị các lực lượng vũ trang thực thi các chiến dịch quân sự theo luật nhân đạo quốc tế nhằm triệt phá những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia hoạt động ở Ecuador.

Bên cạnh đó, Chính phủ Ecuador cũng tăng cường các chiến dịch trấn áp tội phạm buôn bán ma túy. Chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng chức năng quốc gia Nam Mỹ thu giữ hơn 64 tấn ma túy; xóa sổ kho sản xuất cocaine lớn nhất trong lịch sử Ecuador, tịch thu và tiêu hủy hơn 21,5 tấn cocaine. Cuối tháng 2 vừa qua, Quốc hội Ecuador thông qua dự luật tăng thuế VAT từ 12% lên 15% do chính phủ đề xuất, nhằm tạo nguồn lực cho cuộc chiến chống các băng nhóm tội phạm có tổ chức.

Các chuyên gia đánh giá, quyết định ban bố "tình trạng xung đột vũ trang trong nước" tạo cơ sở pháp lý vững chắc để chính quyền mới thúc đẩy các hành động an ninh của mình, đồng thời giúp Tổng thống Noboa giành được sự ủng hộ của người dân trong cuộc trưng cầu ý dân về các biện pháp thắt chặt an ninh, chống tội phạm có tổ chức và cải cách hiến pháp, dự kiến diễn ra vào ngày 21/4 tới.

Uy tín mà tân Tổng thống Ecuador có được trong quãng thời gian hơn ba tháng đầu đảm nhiệm cương vị được củng cố mạnh mẽ thông qua việc Quốc hội Ecuador thể hiện sự ủng hộ đối với các cải cách kinh tế do ông Noboa đề xuất, hoàn toàn trái ngược với thời kỳ tổng thống trước đó khi cơ quan lập pháp luôn bị coi là rào cản gây nhiều khó khăn.

Nhiệm kỳ hiện tại của Tổng thống Noboa chỉ kéo dài 17 tháng, đến tháng 5/2025, tương ứng 2 năm nhiệm kỳ dang dở của Tổng thống tiền nhiệm Guillermo Lasso. Sau thời điểm nhậm chức, Tổng thống Noboa đang từng bước hiện thực hóa cam kết khôi phục trật tự an ninh xã hội cho đất nước, đồng thời nỗ lực tạo thêm việc làm cho người dân.

Dấu ấn trong quãng thời gian đầu, với những chính sách được triển khai như cam kết trước đó, sẽ tạo tiền đề vững chắc cho nhà lãnh đạo trẻ tuổi trong quá trình tái tranh cử Tổng thống Ecuador diễn ra sau đây hơn một năm.