Sau sáp nhập tỉnh, ngành Giáo dục Tuyên Quang có quy mô khổng lồ: 1.053 trường mầm non và phổ thông với 509.754 học sinh, cùng trên 32.000 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Hệ thống này bao gồm 20 trường phổ thông dân tộc nội trú và 236 trường bán trú. Sự sáp nhập này mở ra cơ hội phát triển đồng bộ, nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với thách thức san bằng sự chênh lệch lớn về mặt bằng giáo dục giữa các vùng. Tuyên Quang (cũ) thường đứng nhóm trung bình khá, trong khi Hà Giang (cũ) liên tục đứng cuối cả nước về điểm tốt nghiệp THPT (các năm 2020, 2023, 2024, 2025 đều xếp 63/63).  Điều này đòi hỏi những giải pháp tổng thể để giảm chênh lệch vùng miền, đưa ánh sáng con chữ đẩy lùi đói nghèo, hủ tục, viết nên bức tranh giáo dục mới ở Tuyên Quang.

Loạt bài Bước qua tầng trời, đi tìm tri thức khắc họa bức tranh nhiều gam màu: những vết cắt nhức nhối của chữ nghĩa nơi vùng cao, những ngọn lửa thầm lặng của thầy cô, và những nghị quyết, chính sách đang mở lối tương lai – để giáo dục nơi phên dậu Tổ quốc không chỉ là hành trình chống đói nghèo, mà còn là cách giữ đất, giữ người, dựng lên những “cột mốc mềm” vững chắc bảo vệ biên cương.