Độc đáo các món ăn từ cá chép ruộng bậc thang

Từ lâu đời, đồng bào dân tộc Dao ở nhiều xã như: Bản Luốc, Thông Nguyên, Hồ Thầu, Tiên Nguyên… có truyền thống nuôi cá chép trên những thửa ruộng bậc thang với nguồn nước dồi dào. Do đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng cũng như trải qua quá trình thuần hóa, chọn lọc tự nhiên, nên chỉ có giống cá chép địa phương có thể nuôi được trên các thửa ruộng bậc thang, bởi cá chống chịu tốt với khí hậu khắc nghiệt.

Hiện nay, tổng diện tích ruộng vụ Mùa ở khu vực đồi núi phía Tây của tỉnh trên 5.000 ha, hầu hết đều được nuôi thả cá chép ruộng, sản lượng bình quân hàng năm đạt khoảng hơn 1.000 tấn. Giá bán dao động 120.000 - 140.000 đồng/kg. Nhờ việc nuôi cá chép, người dân có thêm thu nhập, cải thiện đời sống.

Đặc biệt, từ những con cá chép ruộng, nhiều món ăn dân dã, đậm đà hương vị núi rừng được tạo nên: Cá chép nướng than hoa, cá nấu thảo quả cay ấm, cá rán giòn chấm muối mắc khén, cá mộm… Mỗi món ăn từ cá chép ruộng là sự kết tinh giữa lao động và sáng tạo, là hương vị của đất, của nước và tình người nơi ruộng bậc thang.

Tiếng nói cười rộn vang trên những thửa ruộng bậc thang khi bà con đồng bào Dao cùng nhau bắt cá, đón mùa vàng no đủ.

Niềm vui hiện rõ trên khuôn mặt người dân vùng cao khi thu hoạch những con cá chép to, chắc thịt.

Cá chép ruộng có thịt chắc, là nguyên liệu cho những món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc Dao.

Cá chép ruộng được làm sạch, tẩm ướp với mắc khén và muối, đặt lên than hoa nướng thơm lừng.

Cá chép nướng than được đặt cạnh bếp lật đều cho đến khi lớp da vàng ruộm, giòn tan, tỏa mùi thơm.

Cá đồ cùng rau rừng, hay cá nấu canh cũng mang lại vị ngọt tự nhiên, đậm đà, ấm lòng ngày se lạnh cuối thu trên miền núi cao.

Đặc biệt, món nộm cá nướng bắp chuối rừng mang vị chua thanh của nước mẻ, vị cay nồng của ớt, tạo nên hương vị đậm đà, đặc trưng của ẩm thực người Dao.

Món cá chiên vàng rụm, là hương vị không thể thiếu trong bữa cơm ngày gặt.

Không thể thiếu trong các món ăn được chế biến là ớt tươi, “linh hồn” của ẩm thực vùng cao. Ớt được giã cùng muối, làm nước chấm hay gia vị trộn, khiến vị cá thêm đậm, hương thêm nồng.

Từ ruộng bậc thang đến mâm cơm, cá chép ruộng đã trở thành biểu tượng ẩm thực đặc sắc của đồng bào Dao, một nét văn hóa được gìn giữ và lan tỏa qua từng thế hệ.

Phóng sự ảnh: Như Quỳnh