Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp, sáng 13/6. (Ảnh: DUY LINH)

Sáng 13/6, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 34, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (báo cáo Quốc hội quyết nghị trong Nghị quyết Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV).

Đề xuất giảm thuế VAT trong 6 tháng cuối năm 2024

Tờ trình của Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, cho phép giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản xuất kim loại và sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, ngành khai khoáng (không kể khai thác than), sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản xuất hoá chất và sản phẩm hoá chất, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Thời gian thực hiện chính sách là trong 6 tháng cuối năm 2024 (từ 1/7/2024 đến 31/12/2024). Dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước trong 6 tháng cuối năm 2024 tương đương khoảng 24 nghìn tỷ đồng (khoảng 4 nghìn tỷ đồng/tháng trong đó giảm ở khâu nội địa dự kiến là 2,5 nghìn tỷ đồng/tháng và giảm ở khâu nhập khẩu khoảng 1,5 nghìn tỷ đồng/tháng).

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Trong 6 tháng đầu năm 2024, dự kiến số thu giảm khoảng 23,488 nghìn tỷ đồng. Nếu tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng cho 6 tháng cuối năm thì dự kiến cả năm 2024 giảm thu khoảng 47,488 nghìn tỷ đồng.

Việc giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hàng năm, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban thống nhất với đề xuất tiếp tục cho phép áp dụng chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng với hình thức và phạm vi như tờ trình của Chính phủ.

Đồng thời, giao Chính phủ tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm bảo đảm nhiệm vụ thu và khả năng cân đối ngân sách trong phạm vi bội chi ngân sách nhà nước năm 2024 đã được Quốc hội thông qua.

Bố trí thảo luận tại tổ về nội dung giảm 2% thuế suất thuế VAT

Cho ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Quốc hội đã biểu quyết thông qua điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, và đã thống nhất bổ sung nội dung này vào chương trình Kỳ họp thứ 7, cho nên cơ sở pháp lý để trình Quốc hội tại kỳ họp đã có đầy đủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng tham gia ý kiến thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)

Về việc sắp xếp nội dung này trong chương trình như thế nào, có bố trí thảo luận hay không, ông Tùng nêu rõ đây không phải lần đầu Quốc hội thảo luận nội dung về việc giảm thuế giá trị gia tăng, nếu quyết lần này nữa thì sẽ là lần thứ 3 kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm thuế.

Tuy nhiên, để bảo đảm chặt chẽ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho rằng nên bố trí khoảng 20 phút để Quốc hội nghe cơ quan trình và cơ quan thẩm tra trình bày tóm tắt các báo cáo cho chính thống, nhưng không cần bố trí thảo luận, bởi Quốc hội đã từng xem xét vấn đề này và đây cũng là tiếp thu ý kiến đề nghị của nhiều đại biểu Quốc hội khi thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội vừa qua.

Dự thảo Nghị quyết chung kỳ họp sẽ được gửi để đại biểu Quốc hội tham gia ý kiến trực tiếp, sau đó cần thiết thì tiếp thu, giải trình trong Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với Nghị quyết chung của kỳ họp.

Về sự cần thiết gia hạn áp dụng chính sách giảm thuế, trong báo cáo thẩm tra sơ bộ hiện đang có 2 luồng quan điểm, một luồng đồng ý và một luồng không đồng ý. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị Ủy ban Tài chính, Ngân sách cần thể hiện rõ chính kiến, quan điểm.

Phó Chủ tịch quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng cho rằng nếu vẫn có 2 luồng ý kiến thì cần nêu rõ phương án nào được đa số ý kiến Ủy ban Tài chính, Ngân sách lựa chọn để định hướng cho các đại biểu khi xem xét, biểu quyết thông qua.

Bà Thanh nêu rõ, thực tế hiện nay, nền kinh tế đang trong quá trình phục hồi, còn rất nhiều khó khăn. Việc tiếp tục thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng sẽ tạo động lực cho các đối tượng tiêu dùng chi tiêu, đồng thời vẫn duy trì được xu hướng phục hồi. Từ đó, khối doanh nghiệp và các đối tượng nộp thuế có thêm động lực để phát triển sản xuất, góp phần tăng thu thuế của những năm tới.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, đối với việc giảm thuế giá trị gia tăng thì Bộ Chính trị cũng đồng ý về mặt chủ trương và đã có văn bản đồng ý.

Về cách làm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ có tờ trình tóm tắt, ngắn gọn, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cũng có báo cáo thẩm tra tóm tắt gửi các đoàn đại biểu Quốc hội. Theo đó, sẽ không đọc tờ trình, báo cáo thẩm tra tại hội trường mà Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có văn bản đề nghị đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ. Sau đó sẽ tổng hợp ý kiến, đưa vào Nghị quyết chung kỳ họp.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị bố trí thảo luận nội dung này trong phiên thảo tại tổ về luận về dự án Luật Công chứng (sửa đổi) và dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) chiều 17/6.

Phát biểu kết thúc nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định giảm thuế giá trị gia tăng theo Tờ trình số 300 ngày 8/6/2024 của Chính phủ; đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của cơ quan thẩm tra để báo cáo bổ sung hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, tăng tính thuyết phục của việc giảm thuế trình Quốc hội xem xét quyết định.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết thúc nội dung thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rút kinh nghiệm không trình Quốc hội các nội dung thuộc thẩm quyền Quốc hội trong kỳ họp không đúng quy định phải điều chỉnh chương trình kỳ họp, bởi như vậy các cơ quan Quốc hội có rất ít thời gian để nghiên cứu thẩm tra. Đối với các vấn đề quan trọng, cần thiết, phải chủ động nêu ý kiến hoặc kịp thời gửi hồ sơ tờ trình sang Quốc hội, các cơ quan Quốc hội đúng thời gian.

Cạnh đó, Chính phủ cũng cần rút kinh nghiệm trong việc dự báo tình hình phản ứng chính sách, không để xảy ra tình trạng một chính sách nhưng nhiều lần trình Quốc hội cho phép áp dụng, cho phép gia hạn áp dụng như giảm thuế giá trị gia tăng như thời gian qua.

Đồng thời, tổ chức thực hiện chính sách bảo đảm mục tiêu đề ra, không để xảy ra khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; chịu trách nhiệm điều hành thực hiện nhiệm vụ thu không làm ảnh hưởng đến dự toán thu và bội chi ngân sách nhà nước năm 2024 theo Nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm nguồn thu cho các nhiệm vụ chi đã được dự toán và nhu cầu cấp bách phát sinh.

Thực hiện đúng tiến độ sửa đổi, bổ sung pháp luật thuế, thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, các chiến lược cải cách thuế, trong đó có thuế giá trị gia tăng. Đặc biệt, lưu ý quan điểm sửa đổi, bổ sung pháp luật thuế tính theo nguyên tắc thị trường và các thông lệ quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế, áp dụng mức thuế suất hợp lý, định hướng, và thực hiện tăng thuế theo lộ trình.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết gửi Quốc hội và các cơ quan thẩm tra. Ủy ban Tài chính, Ngân sách thẩm tra chính thức trình Quốc hội xem xét và thảo luận tại tổ trong một thời gian thích hợp do Văn phòng Quốc hội bố trí để xem xét, quyết định đưa thành một mục trong Nghị quyết chung của kỳ họp.