Một vườn lan ở phường Phan Thiết được định giá trăm tỷ đồng.

Mới đây, thương vụ lan Ngọc Sơn Cước ở Quảng Ninh có giá 250 tỷ đồng thực sự gây choáng váng dư luận. Trước đó, cũng có nhiều thương vụ lan đột biến có giá hàng chục tỷ đồng đã làm náo loạn thị trường hoa lan, nhưng lần này thì quả là cú tung hỏa mù ngoạn mục.

Trả lời các cơ quan báo chí, Thượng tá Nguyễn Thanh Sơn, Trưởng Công an thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh xác nhận, việc thỏa thuận mua bán giống lan đột biến Ngọc Sơn Cước là có thật nhưng chủ nhà vườn chỉ thỏa thuận là chuyển nhượng để nhân 5.000 cây giống lan này trong vòng 1 năm. Việc thanh toán chỉ được thực hiện sau 1 năm khi người bán giao đủ số lượng cây giống, còn tại thời điểm giao dịch hai bên chưa hề chuyển tiền.

Như vây, người ta té ngửa ra rằng, không phải 1 cây lan Ngọc Sơn Cước trị giá 250 tỷ đồng như trên tấm banner sự kiện đã trưng lên. Như vậy, giá 1 cây lan đột biến là 250 tỷ đồng là không có thật, sự ghi nhớ kia sau 1 năm có thể người ta lờ đi để cho thiên hạ đổ xô vào lan đột biến. Từ việc này, nhiều người cho rằng, nhiều vụ chuyển nhượng hàng chục tỷ đồng trước đó cũng ở dạng “ghi nhớ” mà thôi.

Đó là sự hoài nghi của những người ngoài cuộc, nhưng thực tế thì người ta vẫn lao vào với lan đột biến. Chưa có nhà khoa học nào chứng mình được giá trị của lan đột biến đối với sức khỏe con người, ấy vậy mà 1 mầm lan có giá vài triệu, vài tỷ, thậm chí là đưa lên mây đến vài chục, vài trăm tỷ.

Ở Tuyên Quang, dân mạng cũng đưa lên những giao dịch lan đột biến lên đến hàng chục tỷ đồng. Mới đây, tại phường Hưng Thành (TP Tuyên Quang) một chủ vườn lan bán một cây lan 5 cánh trắng Bảo Duy trị giá 26 tỷ đồng nhưng đây chưa phải là thương vụ lớn nhất ở thành phố. Trước đó khoảng 2 tháng, 1 chủ vườn lan ở phường Phan Thiết cũng được dân mạng đưa lên bán một cây lan 5 cánh trắng Bảo Duy trị giá lên tới 30 tỷ đồng.

Mầm lan được khoác lên cái tên Bảo Duy như này tại một vườn lan phường Phan Thiết,
thành phố Tuyên Quang được định giá cả chục tỷ đồng.

Một cây lan mong manh như vậy mà có giá trị khủng như thế thì hẳn nhiều người lao vào lan là điều khó tránh khỏi. Nhiều người vay vốn anh em, ngân hàng đầu tư bạc tỷ vào lan nhưng đến nay vẫn chưa bán được cây lan đột biến năm cánh trắng nào mà tiền của ngân hàng thì vẫn chưa trả được. Không ít người bỏ việc cơ quan Nhà nước, công ty về kinh doanh lan đột biến, lãi lời chưa thấy đâu nhưng đang là con nợ của ngân hàng, người thân.

Nhiều người đặt câu hỏi, hoa lan có giá trị như thế nào và ai đứng sau những thương vụ đó để bỏ ra hàng chục, hàng trăm tỷ chỉ để mua một nhành lan đột biến? Đây thực sự là ảo tưởng cần sự tỉnh táo của mỗi người để tránh “sập bẫy” đầu tư kinh doanh lan để nuôi một bộ phận chuyên “làm giá” ảo. Nghề kinh doanh cây cảnh cách đây khoảng 3 thập kỷ là bài học đắt giá cho những người đang đổ xô vào kinh doanh lan đột biến với mong muốn làm giàu nhanh chóng. Dạo đó, một cây xanh cũng có giá lên tới vài chục tỷ đồng, còn vài trăm triệu đến vài tỷ người ta vẫn đồn thổi bán cả vườn. Dạo đấy chưa có mạng xã hội, những người kinh doanh chỉ truyền miệng thôi, thế là nhiều người, nhất là ở vùng nông thôn đổ đi mua sanh, si về làm bonsai những mong đổi đời. Nhưng đời không đổi mà đổi lấy cả đống nợ, bán cả ruộng vườn vẫn chưa trả hết.

Bong bóng thị trường hoa lan đột biến sẽ vỡ bất cứ lúc nào nếu mỗi người không tỉnh táo, thấy lợi trước mắt mà đổ tiền đầu tư đến lúc hối không kịp như những vườn cây cảnh thủa nào. Cây cảnh còn định giá được bởi tính “cổ, kỳ, mỹ”, được trả giá bởi giá trị thời gian và tính nghệ thuật, độc đáo, chứ hoa lan đột biến thì chưa có bất cứ tài liệu nào nói về giá trị thực của nó. Do vậy, đã đến lúc cần phải nhận dạng giá trị thực của hoa lan đột biến, điều này cần sự vào cuộc của các nhà khoa học, cơ quan chức năng để tránh gây ra những xáo trộn làm tổn hại đến cuộc sống của người dân cũng như thị trường hàng hóa, nhất là trong bối cảnh chúng ta đang phải gồng mình chống lại dịch bệnh Covid-19 và biến đổi khí hậu.