Thu tiền tỷ từ trồng dưa chuột

5 giờ sáng, trên cánh đồng thôn Lăng Hối, xã Hòa An (Chiêm Hóa) đã nhộn nhịp người qua lại. Dưới những ruộng trồng dưa chuột, từng tốp nông dân vừa lom khom hái dưa vừa râm ran nói cười. Ông Lý Đình Hiếu, thôn Lăng Hối phấn khởi nói, vụ này, gia đình trồng hơn 5 sào dưa chuột, thu lãi hơn 70 triệu đồng. Năm nay, dưa chuột được mùa, năng suất đạt hơn 2 tấn/sào. Những ngày đầu dưa cho thu hoạch bán giá 13.000 đồng/kg, hiện nay giá dưa giảm chỉ còn 6.000 - 8.000 đồng/kg. Tuy nhiên, với giá bán trên cũng cho thu nhập tiền triệu mỗi ngày. Phấn khởi hơn, đến ngày thu hoạch, xe tải nườm nượp về tận nơi thu mua, khiến cả thôn rộn ràng như mở hội.

Hơn tháng nay, ngày nào ông Nguyễn Đình Đáo ở thôn Pá Tao, xã Hòa An cũng “bám” ruộng để chăm sóc, thu hoạch dưa đúng kích cỡ, bảo đảm tiêu chuẩn. Ông Đáo cho biết, trước kia người dân cũng trồng dưa chuột nhưng giá cả bấp bênh, khó tiêu thụ. Từ ngày liên kết với hợp tác xã trồng dưa chuột, nhiều hộ có thu nhập hàng trăm triệu đồng. Với gần 3 sào dưa, mỗi ngày gia đình ông Đáo hái được hơn 4 - 8 tạ, với giá bán trung bình 8.000 đồng/kg, ông thu lãi gần 40 triệu đồng/3 sào.  Đây là thu nhập cao nhất từ trước đến nay của người trồng dưa, bà con rất phấn khởi.

Người dân thôn Đa Năng, xã Tú Thịnh (Sơn Dương) kiểm tra sâu bệnh hại dưa chuột.

Đồng chí Hứa Thị Liên, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa An cho biết, trước đây, đồng đất ở Hòa An người dân chỉ trồng lúa, ngô, rau màu, giá trị kinh tế không cao, nhiều hộ bỏ đất hoang. Để đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp, xã đã tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp và cây dưa chuột là một trong những cây trồng được lựa chọn. Hiện xã đã mở rộng diện tích trồng hơn 10 ha dưa chuột, tập trung ở thôn Lăng Hối, Pá Tao, Chắng Thượng, Tông Muông. Toàn bộ diện tích này đã và đang chuẩn bị cho thu hoạch, dự kiến sản lượng trung bình đạt từ 1,7 - 2 tấn/sào, trung bình mỗi sào doanh thu đạt khoảng 10 triệu/chu kỳ sản xuất 3 tháng. Từ đầu năm đến nay, toàn xã thu hoạch hơn 150 tấn dưa, doanh thu đạt gần 1 tỷ đồng. Dưa chuột được HTX giống gia cầm Minh Tâm phối hợp với Hợp tác xã Đại Thắng (Sơn Dương) ký hợp đồng liên kết trồng và bao tiêu sản phẩm nên tạo sự yên tâm cho bà con.

Nối dài niềm vui

Không chỉ huyện Chiêm Hóa, người dân ở  Sơn Dương, Hàm Yên, Yên Sơn cũng đang chung một niềm vui dưa chuột được mùa được giá. Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp, năm nay người dân trồng dưa chuột ở Tuyên Quang thắng lớn, dưa vừa được mùa lại đạt giá cao. Trung bình 1 ha trồng dưa chuột, nông dân thu lãi hơn 276 triệu đồng/năm. Đây là năm thứ 4 liên tiếp, người trồng dưa chuột thắng lớn.

Vụ này, gia đình ông Đỗ Thanh Hải, thôn Tân Thắng, xã Tú Thịnh (Sơn Dương) tiếp tục trồng 12 sào dưa chuột. Đây là năm thứ 2 gia đình ông trồng theo chương trình liên kết với HTX Minh Tâm bao tiêu sản phẩm. Vụ năm ngoái, giá dưa chuột xuống thấp do ảnh hưởng của dịch Covid-19, mặc dù vậy trừ chi phí, vườn dưa chuột cho ông thu lãi khoảng 10 triệu đồng. Năm nay, giá dưa chuột được thu mua ổn định từ 5.000 đến 13.000 đồng/kg, chắc chắn tiền lãi ông thu về sẽ cao hơn năm trước. So với trồng ngô, lúa trên cùng đơn vị diện tích, trồng dưa chuột cho lợi nhuận cao hơn gấp từ 4 đến 5 lần.

 Dưa chuột thu hái đến đâu được hợp tác xã thu mua hết đến đó.

Hiện, toàn tỉnh đã có trên 300 ha trồng dưa chuột, với hơn 2.200 hộ trồng, năng suất bình quân đạt trên 47 tấn/ha, sản lượng đạt trên 15.000 tấn; giá bán bình quân là 5.500 đ/kg, tổng doanh thu bình quân đạt trên 87 tỷ đồng. Tại một số xã cây dưa chuột đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân. Điển hình như xã Thành Long (Hàm Yên) trồng 7 ha, năng suất đạt 46 tấn/ha, doanh thu đạt trên 1,5 tỷ đồng/năm; xã Kiên Đài trồng 7 ha (Chiêm Hóa) năng suất đạt 45 tấn/ha, doanh thu trên 2 tỷ đồng/năm;  xã Tân Trào (Sơn Dương) trồng hơn 17 ha, năng suất đạt 54 tấn/ha, doanh thu đạt gần 3 tỷ đồng/năm...

Ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang cho biết, giai đoạn 2020 - 2022, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với Tổ chức Rikolto International (Bỉ), Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố và HTX Minh Tâm ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột với trên 50 nhóm hộ, HTX, tổ hợp tác tại 28 xã trên địa bàn tỉnh, với quy mô 315 ha/2.239 hộ tham gia.

HTX Minh Tâm cam kết ứng trước hạt giống dưa và một số vật tư như lưới, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho các hộ nếu có nhu cầu và tiêu thụ toàn bộ sản phẩm dưa chuột cho các hộ theo giá thị trường; cam kết thu mua với giá tối thiểu là 2.000 đồng/kg. Trong những năm gần đây mô hình trồng dưa chuột đã đem lại lợi nhuận rất cao, nhiều nông dân địa phương nhờ gắn bó với loại cây này mà đã khá lên thoát khỏi nghèo khó. 

Thông qua chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa chuột, nông dân từng bước làm quen với phương thức trồng thâm canh cây dưa chuột, sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm. Mặt khác, tạo được công ăn việc làm ổn định cho người dân địa phương, góp phần thiết thực phát triển kinh tế khu vực nông thôn.