Những mô hình thành công

Sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị là hướng đi bền vững giúp nâng cao hiệu quả kinh tế và thu nhập cho người nông dân. Trong những năm qua, huyện Hàm Yên đã thực hiện nhiều giải pháp, góp phần nâng cao hiệu quả của các mô hình liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp, tạo nền tảng cho người nghèo nâng cao thu nhập, giảm nghèo và làm giàu.

Xã Thái Sơn đã quy hoạch vùng sản xuất tập trung, chuyên canh như vùng trồng cam 126 ha, vùng chè 60 ha và hình thành được vùng sản xuất rau hữu cơ, vùng trồng cây dược liệu khoảng 15 ha. Hiện xã có 7 HTX và 11 trang trại hoạt động trong các lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt, tổng hợp, tạo ra sản phẩm hàng hóa, đáp ứng yêu cầu của thị trường. Điển hình như HTX Chăn nuôi - Kinh doanh thịt trâu, bò sạch Hàm Yên, sau khi được huyện hỗ trợ 60 con trâu, 51 con bò, HTX không ngừng mở rộng quy mô chăn nuôi, hiện có tổng đàn trên 200 con trâu, bò, tạo việc làm ổn định cho 20 thành viên. Từ mô hình chăn nuôi này, mỗi hộ thành viên có thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm, từ đó giúp ổn định cuộc sống và tiếp tục đầu tư cho chăn nuôi.

Thành công từ mô hình liên kết giúp HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh, xã Mỹ Bằng (Yên Sơn) tạo dựng niềm tin cho khách hàng.

Liên kết sản xuất đã đem lại hiệu quả thiết thực giúp nâng cao nhận thức của người dân từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hàng hóa gắn với thị trường, góp phần nâng cao thu nhập. Anh Trần Văn Phúc, Giám đốc HTX chăn nuôi và sản xuất giống gia cầm Minh Tâm, xã Tú Thịnh (Sơn Dương) hồ hởi nói: HTX được thành lập vào năm 2017 với 16 thành viên, thực hiện 2 chuỗi liên kết chăn nuôi, sản xuất giống gia cầm và chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ dưa chuột. Đến nay, HTX có gần 40 thành viên tổ chức sản xuất và ký hợp đồng liên kết, tiêu thụ dưa chuột với trên 1.200 hộ trồng với 170 ha dưa chuột trên địa bàn tỉnh. HTX cung ứng giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật, bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho người trồng theo hợp đồng ký liên kết. Hằng năm doanh thu của HTX đạt trên 2,8 tỷ đồng, trừ chi phí còn lãi hơn 1 tỷ đồng.

Tham gia trồng dưa chuột liên kết, anh Đoàn Văn Nghĩa, thôn Gò Hu, xã Vĩnh Lợi (Sơn Dương) cho biết: Vụ đông xuân 2025 được Hợp tác xã Chăn nuôi và Sản xuất giống gia cầm Minh Tâm (Sơn Dương) vận động trồng dưa chuột, trong đó hợp tác xã hỗ trợ giống, kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ sản phẩm dưa chuột cho gia đình theo giá thị trường. Vụ vừa rồi, gia đình anh trồng hơn 20 sào, năng suất đạt hơn 1,1 tấn/sào với giá thu mua 6.000 đồng/kg, thu lãi 5 triệu đồng mỗi sào. Từ trồng dưa gia đình thu lãi khoảng 100  triệu đồng mỗi vụ.

Bài học kinh nghiệm

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã lựa chọn khâu đột phá là: “Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp hàng hóa, tập trung vào các sản phẩm chủ lực, sản phẩm đặc sản bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, giá trị gia tăng cao gắn với xây dựng nông thôn mới”.

Đến nay, toàn tỉnh hiện có gần 100 chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm đang triển khai, thực hiện. Các sản phẩm tham gia liên kết bao gồm mía, dưa chuột, ớt, ngô, chè, cà gai leo, cây gai xanh, gia súc, gia cầm... Các mô hình, dự án liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giúp tăng năng suất, chất lượng cây trồng vật nuôi, mang lại giá trị kinh tế cao, đưa sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững. Hiện nay, tỉnh Tuyên Quang đã cụ thể hóa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước qua việc khuyến khích liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, phát triển HTX, xây dựng sản xuất tập trung... đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đời sống. Khi tham gia liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nhà nước sẽ hỗ trợ xây dựng hệ thống hạ tầng, tập huấn kỹ thuật, vốn cho nông dân, doanh nghiệp, tăng năng suất, chất lượng và sản phẩm nông sản của nông dân, đời sống được nâng lên.

Đồng chí Nguyễn Đại Thành, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Ngành nông nghiệp và các địa phương trên địa bàn tỉnh đã tích cực trong việc tìm kiếm các doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện chuỗi liên kết sản xuất để góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh sản xuất và giúp người dân địa phương tiêu thụ nông sản. Đồng thời, quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ các hợp tác xã được tiếp cận các nguồn vốn, khoa học - kỹ thuật, lồng ghép các nguồn kinh phí hoạt động khoa học công nghệ, khuyến công, khuyến nông thực hiện các mô hình gắn với điều kiện hoạt động sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã. Các đơn vị, địa phương cũng đã tìm các doanh nghiệp tiềm năng cùng phối hợp với nông dân trên địa bàn thực hiện các chuỗi liên kết hiệu quả.

Để các mô hình, chuỗi liên kết không bị manh mún, đứt gãy, thay vì xây dựng các chuỗi giá trị thông thường, các doanh nghiệp, HTX cần chú trọng xây dựng chuỗi giá trị theo hướng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn. Các khâu từ sản xuất ban đầu đến thu gom chế biến và phân phối tiêu thụ đều được kiểm soát theo hợp đồng nhằm tạo sản phẩm an toàn cho sức khỏe người dùng, có truy xuất nguồn gốc. Các đơn vị, địa phương cần tổ chức đánh giá lại tính hiệu quả của từng mô hình liên kết, các dự án quy mô nhỏ, không hiệu quả hoặc không còn phù hợp thì đưa ra khỏi quy hoạch, từ đó mới đảm bảo tính bền vững trong liên kết.

Thực tế cho thấy, việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đã đem lại lợi ích cho HTX và thành viên, góp phần giảm bớt nhiều khâu trung gian, giảm chi phí, hạ giá thành, gia tăng giá trị sản phẩm... Đây là yếu tố tích cực góp phần xây dựng nông thôn mới, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.