Hiệu quả mô hình chuyển đổi chất đốt ở Trường PTDT Bán trú THCS xã Du Già

HGĐT- Năm học này, trường PTDT bán trú THCS xã Du Già (Yên Minh) đã mạnh dạn thực hiện mô hình chuyển đổi chất đốt thay bếp củi bằng bếp đun Bioga gắn với chăn nuôi gia súc, trồng rau xanh. Qua hơn một tháng triển khai, mô hình đạt được hiệu quả trên nhiều phương diện.

Học sinh trường PTDT bán trú THCS Du Già chăm sóc vườn rau xanh.

Trong bối cảnh tỉnh ta thực hiện chương trình chuyển đổi chất đốt trên các huyện vùng cao thì đây là mô hình hay để nhiều trường trên địa bàn vùng cao học tập.

Trường PTDT Bán trú THCS xã Du Già hiện có 10 lớp với 303 học sinh, trong đó có 161 học sinh ở bán trú. Với một trường vùng cao có các lớp bán trú, nhà trường không chỉ thực hiện nhiệm vụ dạy con chữ và kiến thức cho học sinh mà còn có trách nhiệm nuôi dưỡng, giáo dục, chăm lo cho các em trong cuộc sống hàng ngày. Từ những năm học trước, nhà trường đã rút ra được một số khó khăn trong quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc học sinh bán trú. Mỗi học sinh bán trú được Nhà nước hỗ trợ 161.000 đồng/tháng, bà con trong xã mỗi hộ nộp 15kg lương thực/năm, những hộ có con em học bán trú nộp 30kg/năm. Trong thời buổi giá cả leo thang, chi phí sinh hoạt đắt đỏ nên với số kinh phí, lương thực các em được Nhà nước hỗ trợ, dân đóng góp thì trường phải thu xếp khéo léo mới lo cho các em có bữa ăn đủ chất, đảm bảo thể lực để học tập. Khó khăn nhất đó là chất đốt để nấu ăn cho các em, những năm trước, nhà trường phải huy động gia đình có con em ở bán trú nộp củi. Hình thức này dẫn đến tình trạng các hộ gia đình chặt phá cây rừng, phá hoại môi trường. Mặt khác, nhà trường cũng phải trích kinh phí sinh hoạt của học sinh để mua chất đốt. Do đó ảnh hưởng đến chất lượng bữa ăn của các em. Do điều kiện cơ sở vật chất khó khăn, nhà vệ sinh không đảm bảo trong khi số lượng học sinh bán trú đông, dân đến tình trạng quá tải, mất vệ sinh môi trường nghiêm trọng trong khu vực. Một trong những khó khăn nữa đó là các em học sinh ở bán trú được ăn, ở tại trường, ngoài giờ lên lớp, rong chơi, từ đó dẫn đến tình trạng các em tự ý bỏ học về nhà... Đồng chí Vũ Xuân Trường, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Trước thực trạng trên, nhà trường xác định muốn nâng cao chất lượng sinh hoạt, học tập cho học sinh bán trú cần phải giải quyết những hạn chế, khó khăn trong quá trình quản lý học sinh bán trú. Do đó nhà trường xây dựng kế hoạch triển khai, thực hiện mô hình chuyển đổi chất đốt thay bếp củi bằng bếp đun Bioga kết hợp với chăn nuôi gia súc và trồng rau xanh. Để thực hiện mô hình này, trường đã họp bàn với cán bộ, giáo viên và được toàn trường ủng hộ. Từ đó, trường triển khai xây dựng mô hình ngay trong những tháng hè vừa qua”. Trước tiên, trường vay vốn từ cán bộ, giáo viên để mua bình bioga trị giá 14 triệu đồng. Tiếp đó, huy động cán bộ, giáo viên bỏ công để xây dựng cơ sở vật chất phục vụ mô hình. Do có sự đồng thuận cao nên đội ngũ cán bộ, giáo viên tích cực thực hiện xây dựng, từ khâu đóng gạch xi măng cho đến việc xây dựng chuồng nuôi lợn, nhà vệ sinh, bể nước. Kết quả là trường đã có 1 chuồng lợn, 1 nhà vệ sinh 4 ngăn và 1 bể nước. Cùng với đó, trường thuê 500 m2 đất của các hộ dân liền kề khu liên hợp chuyển đổi chất đốt gắn với chăn nuôi để trồng rau xanh. Mô hình triển khai từ 15.8, đến ngày 15.10 nhà đã hoàn thành việc xây dựng mô hình chuyển đổi chất đốt gắn với chăn nuôi, trồng rau xanh. Hiện tại, trong chuồng lợn nuôi 10 con lợn thịt, nguồn thức ăn lấy từ phế phụ phụ phẩm của học sinh ở bán trú; 1 nhà vệ sinh đáp ứng đủ nhu cầu vệ sinh cho học sinh bán trú; chất thải từ chăn nuôi đáp ứng nguồn khí thải sử dụng bếp đun Bioga, đảm bảo 70% chất đốt cho trường; vườn rau xanh không chỉ đáp ứng bữa ăn hàng ngày cho các em học sinh mà còn cung cấp cho các trường lân cận.

Bếp đun Bioga đảm bảo 70% chất đốt phục vụ học sinh bán trú.

Đồng chí Vũ Xuân Trường vui vẻ cho biết: “Đến nay, qua hơn gần 2 tháng triển khai mô hình, nhà trường thu được nhiều lợi ích. Trước hết, 500 m2 trồng rau xanh đã đảm bảo rau ăn cho học sinh và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Vườn rau giúp trường tiết kiệm được 2 triệu đồng mua rau mỗi tháng. Bếp Bioga đáp ứng 70% khí đốt phục vụ học sinh bán trú, nguồn kinh phí tiết kiện được tính sơ bộ là 4 triệu/tháng. Như vậy, từ tiền khí đốt và rau xanh, nhà trường tiết kiệm được khoảng 6 triệu/tháng. Số tiền này chúng tôi dành để nâng cao chất lượng bữa ăn cho các em học sinh bán trú, từ khi thực hiện mô hình này nhà trường cũng tổ chức cho các em ăn thêm bữa sáng, khác với trước kia chỉ ăn 2 bữa chính/ngày. Đàn lợn trong chuồng chưa cho thu hoạch nhưng lớn rất nhanh, tới đây nhà trường sẽ mở rộng quy mô chăn nuôi và xin thêm lương thực chăn nuôi từ bà con nhân dân. Chăn nuôi lợn vừa để bán mua lợn giống, vừa để thịt cho các em học sinh cải thiện bữa ăn hàng ngày. Từ ngày có mô hình này, các em có chỗ đi vệ sinh, môi trường luôn đảm bảo sạch sẽ. Điều quan trọng hơn cả đó là các em ở bán trú được tham gia trực tiếp vào công việc trồng, chăm sóc vườn rau xanh, chăn nuôi lợn ngoài giờ lên lớp. Chiều nào cũng vậy, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, các em cũng ra vườn để chăm sóc rau xanh, chăn nuôi lợn. Đây thực sự là hoạt động rất lý thú, bổ ích, tạo không khí vui vẻ, thoải mái sau mỗi giờ lên lớp. Ý nghĩa hơn cả là giúp các em đỡ nhớ nhà, thêm gắn bó với trường, với lớp. Từ đó, tình trạng học sinh bán trú nghỉ học đã giảm nhiều so với trước kia”.

Có thể khẳng định, mô hình chuyển đổi chất đốt kết hợp chăn nuôi, trồng rau xanh được thực hiện với số kinh phí đầu tư không lớn nhưng ý nghĩa đem lại là rất nhiều. Trong bối cảnh tỉnh ta đang triển khai, thực hiện chương trình chuyển đổi chất đốt trên các huyện vùng cao thì đây thực sự là mô hình hay để nhiều trường trên địa bàn huyện và nhiều huyện khác học tập. Hiện nay, Trường Tiểu học xã Du Già cũng đang thực hiện mô hình chuyển đổi chất đốt gắn với chăn nuôi và trồng rau xanh.