Gian nan “gieo chữ” nơi miền đá Sàng Sò

HGĐT- Để đến được điểm trường thôn Sàng Sò, xã Sủng Trà (Mèo Vạc), các giáo viên phải vượt núi đi bộ gần một giờ đồng hồ. Những ngày mưa, con đường trở nên trơn trượt, chuyện ngã xe xảy ra như “cơm bữa”. Khó khăn hơn khi lâu nay, để theo học cái chữ, các cháu học sinh mầm non chỉ còn một cách duy nhất là học nhờ nhà dân và trụ sở thôn. Có được một điểm trường mầm non kiên cố vẫn đang là ước mơ xa vời của cô, trò nơi đây.

                                 Nhà lớp học bị hỏng, xuống cấp.

Vượt núi đi “gieo chữ”

Chúng tôi tới xã Sủng Trà khi mùa Đông mang theo hơi lạnh kéo về khắp núi rừng vùng Cao nguyên đá. Theo chân cô giáo Mương Thị Lá, chúng tôi tìm đến điểm Trường Mầm non Sàng Sò, nơi cách trường chính gần 15 cây số. Mang tiếng là điểm trường nhưng thực ra từ nhiều năm nay, các cháu học sinh mầm non vẫn hàng ngày phải học nhờ lớp của điểm trường Tiểu học và Trụ sở thôn. Chạy xe máy khoảng gần chục cây số, cô Lá dừng lại, chỉ vào con đường nhỏ men theo triền đá và bảo: “Muốn đến điểm trường thì đây là con đường duy nhất. Hôm nay trời mưa nên phải gửi xe để đi bộ chứ không đi xe được. Chúng tôi đi nhiều nên quen cái chân rồi!”. Sau gần một giờ vượt qua con đường nhỏ như sợi dây thừng vắt ngang sườn núi, nằm chênh vênh bên bờ vực, điểm trường thôn Sàng Sò hiện hữu giữa đại ngàn núi đá tai mèo. Có lẽ đây là một trong những điểm xa xôi nhất và thiếu thốn nhất của trường Mầm non xã Sủng Trà.

Qua chia sẻ của giáo viên ở đây, để đến được điểm trường, đảm bảo thời gian lên lớp, thầy, cô giáo phải dậy từ rất sớm và hầu hết đều phải ở lại để kịp giờ buổi chiều. Ở nơi thâm sơn cùng cốc này, việc huy động học sinh đến trường luôn có thêm phần của cô giáo. Trước đây, do nhận thức của người dân còn hạn chế nên việc vận động các cháu đến lớp gặp nhiều vất vả. Nhiều lần cô giáo phải xuống tận nhà tuyên truyền và có khi cõng theo học sinh về trường. Nhất là với các cô giáo mới, bao giờ đó cũng là thử thách “đáng ngại” nhất. Để theo đuổi nghiệp gieo chữ nơi vùng cao gian khó, các cô giáo chỉ còn cách duy nhất là yêu nghề và học từ từ. “Có ở đây gắn bó với người dân và học sinh mới thấy được rằng không phải vì vất vả mà các gia đình không “mặn mà” với cái chữ, thậm chí các cháu học sinh lại chỉ mong được đi học. Ngày không mưa, tỷ lệ huy động học sinh có buổi đạt 100%. Đó chính là động lực để mỗi giáo viên chúng tôi bám lớp, bám trường”- cô Lá tâm sự.

Ước mơ điểm trường kiên cố

Điểm trường Sàng Sò chịu ảnh hưởng của thời tiết khắc nghiệt của vùng Cao nguyên đá, giá rét, sương mù làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác dạy và học. Do trở ngại về đường giao thông, một số học sinh ở xa điểm trường cũng gặp lắm gian nan. Buổi sáng, bố mẹ thường gói cơm nắm hoặc mèn mén cho các cháu ăn buổi trưa. Do bận làm nương nên nhiều cháu nhỏ không được bố mẹ đưa đi học mà phải theo anh, chị tới trường từ sáng sớm. Nếu chứng kiến cảnh tượng những ngày sương giá, đôi chân nhỏ vượt núi, trèo đá chắc có lẽ ai cũng thấy xót xa.

Hiện điểm Sàng Sò có 35 cháu học sinh mầm non (chủ yếu là dân tộc Mông) chen chúc trong hai lớp học được “mượn” của điểm trường Tiểu học và trụ sở thôn. Khoảng vài năm trở lại đây, cả hai chỗ học này đã bị xuống cấp, nền nhà bị hỏng, mái nhà dột nhiều. Trong lớp chẳng có gì nhiều ngoài 5 chiếc bàn gỗ và một ít ghế nhựa không còn lành lặn. Đồ chơi cũng chỉ là một số đồ dùng tự tạo của các cô giáo. Do nhiều năm mưa dột nên hệ thống cửa lớp học cũng bị hư hỏng, lớp học nhỏ, không có điện nên thiếu ánh sáng, ảnh hưởng không nhỏ đến việc dạy và học. Chứng kiến cảnh các cháu học sinh lem luốc, co ro ngồi học trong lớp bị mưa dột, nền nhà ướt át khiến chúng tôi không khỏi chạnh lòng.

Có lẽ điều “khốn khổ” nhất chính là tình trạng thiếu nước vào mùa khô khiến công tác vệ sinh cho các cháu gặp nhiều khó khăn. Mặc dù được xây một bể nước khoảng 5m3 nhưng bị hỏng từ gần chục năm nay nên không thể sử dụng, cộng với không có nhà vệ sinh nên công tác chăm sóc sức khỏe toàn diện cho học sinh gần như không thực hiện được. Cô giáo Phạm Thị Năm, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Nếu nói về thiếu thốn thì Trường Mầm non xã Sủng Trà thuộc diện... thiếu đủ thứ. Hiện trường có 1 trường chính và 8 điểm trường với 205 cháu học sinh, trong đó điểm trường Sàng Sò và một điểm khác là khó khăn hơn cả do chưa có điểm trường. Do nhận thức của người dân ngày một nâng cao và quan tâm nhiều hơn đến việc học tập của con em mình nên đã góp phần giảm khó khăn cho các giáo viên trong việc huy động học sinh đến trường. Tuy nhiên, cơ sở vật chất thiếu thốn luôn là trăn trở của cấp ủy, chính quyền và nhà trường trong việc nâng cao chất lượng dạy và học”.Trao đổi về vấn đề này, ông Lâm Quang Hưng, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mèo Vạc cho biết: “Mèo Vạc là huyện còn nhiều khó khăn, hàng năm ngành Giáo dục luôn dành kinh phí ưu tiên cho việc sửa chữa, đầu tư xây mới trường, lớp học. Tuy nhiên, do nguồn vốn hạn hẹp nên chưa thể hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất trường, lớp. Rất mong nhận được sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân để góp phần giúp địa phương giảm bớt khó khăn trong mỗi mùa gieo chữ”.

Chia tay Sàng Sò khi màn sương mù đã phủ dày trên khắp bản làng. Cô giáo Mương Thị Lá giục vội để kịp ra tới đường lớn vì ở đây trời tối rất nhanh. Con đường thêm ướt làm cho vài lần suýt ngã khiến chúng tôi càng thấm thía cái sự gian nan và càng cảm phục lòng yêu nghề, ý chí vượt khó của những con người hiến dâng tuổi thanh xuân cho sự nghiệp “trồng người” trên Cao nguyên đá. Nhưng chúng tôi cũng tin rằng, với tinh thần ham học của học sinh được tiếp sức bởi những con người không ngại gian khổ sẽ góp phần đẩy lùi vòng luẩn quẩn đói nghèo trên xóm làng người Mông.