Niềm vui được mùa

Lâu lắm rồi, người nông dân thôn 8, xã Tân Long (Yên Sơn) mới lại đón nhận niềm vui được mùa lớn như năm nay. Lau những giọt mồ hôi rơi dài trên khuôn mặt, bà Triệu Thị Hằng hồ hởi bảo: “Vụ xuân này thắng lớn! Bông nào chắc bông nấy, hạt mẩy tròn, cả bông lúa gần như không có hạt lép”. Theo bà Hằng, vụ xuân này được sự hỗ trợ của Trung tâm khuyến nông tỉnh, bà và người dân thôn 8 gieo cấy đồng loạt giống lúa lai 3 dòng Syn18 do Tập đoàn Syngenta nghiên cứu chọn tạo. Giống lúa mới, với những ưu điểm vượt trội kháng một số loại bệnh nguy hiểm trên cây lúa như: Đạo ôn cổ bông, khô vằn. Đặc biệt giống lúa Syn 18 có khả năng chống chịu rất tốt với những hiện tượng thời tiết bất lợi như khô hạn, ngập úng. Dù vụ xuân thời tiết hạn hán, mưa dông song cây lúa vẫn phát triển khỏe mạnh, trỗ đều, kết hạt tốt. Bà Hằng ước tính với 3 sào lúa, phơi khô, quạt sạch gia đình bà thu ít nhất cũng được trên 8 tạ lúa thịt, cao hơn rất nhiều so với những vụ mùa trước.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường thăm mô hình trồng lúa chất lượng cao tại xã Tân Long (Yên Sơn).

Trên cánh đồng thôn 1 An Thạch, xã Thái Sơn (Hàm Yên) người, máy chạy đua với thời tiết để thu hoạch hết diện tích lúa xuân đã chín vàng. Đón những bao tải lúa từ thợ máy gặt đập liên hoàn, ông Nguyễn Văn Sơn cười lớn khẳng định: Mỗi bao thóc ít cũng có trọng lượng 40 - 45 kg, ước 4 sào lúa của gia đình cũng cho thu về 28 bao thóc, phơi phóng thành phẩm phải đạt 2,6 - 2,7 tạ/sào. Ông Sơn tính, với giá lúa hiện nay 12 nghìn/kg, sau khi trừ chi phí, người nông dân như ông đã có những đồng lãi, khoảng trên 1 triệu đồng/sào.

Ghi nhận từ các địa phương năng suất, sản lượng lúa xuân tăng, điều làm người nông dân phấn khởi nữa là giá lúa vẫn ở mức cao, dao động từ 10 - 15 nghìn đồng/kg tùy từng loại lúa. Với giá lúa như hiện nay, người làm lúa đã có lãi khoảng 700 nghìn đồng trên 1 triệu đồng/sào, tương đương với khoảng 21 - 24 triệu đồng/ha, đây là điều chưa từng có với người trồng lúa.

Theo báo cáo sơ bộ của Sở Nông nghiệp và Môi trường, vụ xuân năm nay toàn tỉnh gieo cấy trên 18.000 ha, đạt 101,8% kế hoạch, bằng 98,5% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó lúa lai 8.000 ha, đạt 103,2% kế hoạch. Năng suất ước đạt 61 tạ/ha, sản lượng ước đạt 111.400 tấn. So với vụ xuân 2024, năng suất tăng khoảng 0,5 tạ/ha, sản lượng lúa cũng tăng tương ứng.

Về cơ cấu giống lúa cũng có sự chuyển dịch theo hướng tăng diện tích lúa thuần chất lượng cao BC 15, TBR 225, Bắc Thịnh, Thiên Ưu 8, Đài Thơm 8, VNR 20 và một số giống lúa lai.

Tuân thủ đúng kỹ thuật, cơ cấu giống, mùa vụ

Theo đồng chí Nguyễn Văn Thuấn, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh: Tính đến thời điểm này có thể đánh giá vụ xuân đã giành thắng lợi. Để có được kết quả đó, bên cạnh sự chỉ đạo quyết liệt từ tỉnh, ngành Nông nghiệp, chính quyền địa phương là sự hợp tác tích cực từ chính người nông dân trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật, tuân thủ đúng kỹ thuật, cơ cấu giống, thời vụ gieo trồng.

​

Người dân xã Hòa An (Chiêm Hóa) thu hoạch lúa xuân.

Theo bà Triệu Thị Hằng, thôn 8, xã Tân Long (Yên Sơn) những vụ trước bà và nhiều hộ nông dân trong thôn chủ yếu dựa vào kinh nghiệm sản xuất, không để ý nhiều đến kỹ thuật, cứ thấy giống lúa nào cho cơm ngon là gieo cấy mà không để ý đến có phù hợp với mùa vụ. Chính vì lẽ đó mà có những vụ thất thu vì sâu, bệnh, mưa bão. Vụ xuân này, bà Hằng làm theo đúng hướng dẫn của cán bộ khuyến nông gieo cấy đúng khung thời vụ, cùng giống, cùng trà nên đã “né” được hết thời điểm thời tiết bất thường; lúa sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh, cho bông to, hạt chắc.

Các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn cũng được triển khai và thực hiện hiệu quả ở nhiều địa phương; hệ thống đường nội đồng được nâng cấp, bê tông hóa đến từng xứ đồng đã tạo điều kiện để người dân cơ giới hóa trong sản xuất; hệ thống thủy lợi ngày càng hoàn thiện.

Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi, tỷ lệ kênh mương được cứng hóa đã đạt gần 90% điều này không những thuận lợi trong việc điều tiết nước tưới, tiêu mà còn giảm thất thoát nguồn nước trong sản xuất. Công tác quản lý Nhà nước về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật được thực hiện chặt chẽ và thường xuyên; nguồn vật tư đầu vào đảm bảo số lượng, chất lượng để phục vụ sản xuất. Hoạt động tập huấn kỹ thuật cho người nông dân được hệ thống khuyến nông triển khai sớm, nội dung trọng tâm vào các biện pháp kỹ thuật mới, các biện pháp chăm sóc cây trồng trong điều kiện khó khăn của thời tiết đã giúp người sản xuất ứng phó nhanh với thời tiết bất thuận. Đây là năm không ghi nhận tình trạng người nông dân mua, gieo cấy phải giống lúa kém chất lượng.  Nhiều mô hình giống mới có năng suất, chất lượng được đưa vào thử nghiệm, giúp người nông dân lựa chọn giống lúa phù hợp với đồng đất. Thống kê của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, vụ Xuân 2025, toàn tỉnh đã thực hiện trên 44 mô hình trình diễn áp dụng các giống, tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất.

Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Nguyễn Văn Thuấn cho rằng: Vụ xuân diễn ra trong thời tiết bất thường, đầu vụ rét đậm, thời điểm lúa đứng cái, chuẩn bị làm đòng mưa dông dồn dập, chưa kể sâu, bệnh hại diễn biến phức tạp. Nhận định sớm, Chi cục đã phối hợp chặt chẽ với Trung tâm khuyến nông, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố chỉ đạo mạng lưới khuyến nông bám đồng, bám ruộng theo dõi, dự tính, dự báo sát diễn biến chính xác tình hình sâu, bệnh hại để có biện pháp phòng trừ hiệu quả. Tính đến thời điểm này, chưa ghi nhận diện tích mất trắng do sâu, bệnh hại.

Đồng chí Nguyễn Đại Thành, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định: Giành thắng lợi trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt song vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Đó là mức độ cơ giới hóa ở các khâu sản xuất chưa đồng bộ, mới chỉ tập trung chủ yếu ở khâu làm đất, các khâu khác như: Gieo cấy, chăm sóc mức độ cơ giới hóa còn thấp; lao động thủ công vẫn là chủ yếu. 

Vụ mùa đã cận kề, người nông dân cần chuẩn bị các điều kiện giống, vật tư, phân bón. Theo dự báo của Đài Khí tượng và Thủy văn, vụ mùa năm nay thời tiết sẽ có nhiều diễn biến bất thường các hình thái thời tiết mưa dông lớn, nắng nóng gay gắt sẽ xuất hiện. Do đó, người dân cần chủ động để ứng phó trong sản xuất. Nhiệm vụ trước mắt là thu hoạch đến đâu làm đất ngay đến đó; phát quang cỏ dại đồng bãi hạn chế sâu, bệnh lưu trú từ vụ xuân sang vụ mùa; sử dụng các giống cây trồng trong cơ cấu của tỉnh; gieo trồng trong khung thời vụ tốt nhất… đảm bảo một vụ mùa bội thu.