Khởi nghiệp từ nuôi ong mật

Với anh Trần Xuân Phong, Giám đốc HTX nuôi ong Phong Thổ, xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, những ngày tháng dãi dầu mưa nắng cùng đàn ong trên vùng cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang là những ngày thật đáng nhớ. Anh kể, nghiệp nuôi ong đến với anh từ rất sớm. Năm 2002, sau khi học xong cấp 3, anh được bố gọi lên nói chuyện rồi giao 50 đõ ong ông mất bao năm gây dựng cho anh. Ngày ấy, 1 đõ ong trị giá tương đương cả tấn gạo. Dù bố không nói, nhưng anh hiểu được sự kỳ vọng khi bố giao cho anh khối tài sản không hề nhỏ.

Một bao gạo, ít mắm muối, ít lương khô, anh gói ghém cùng đàn ong lên tận vùng cao nguyên của huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang rồi chọn một rẻo thung lũng để dựng lán tạm, đặt chỗ trú ngụ cho đàn ong săn mật. Những ngày trên cao nguyên đá, anh Phong sống như thổ dân, cả ngày chỉ cặm cụi với bầy ong, có khi hết tháng mới xuống núi một lần.

Anh Trần Xuân Phong, Giám đốc Hợp tác xã nuôi ong Phong Thổ dành trọn đam mê và thời gian phát triển đàn ong.

Bản tính xuề xòa, hay giúp đỡ người khác của anh đã nhanh chóng lấy được thiện cảm của người dân địa phương. Khi những ánh mắt xa lạ thuở ban đầu dần trở nên thân quen rồi thân mật rồi gọi anh với cái tên Phong thổ. Dần dần, biệt danh Phong Thổ người ta gọi mãi cũng thành quen, quen đến nỗi đi từ Nam ra Bắc giới thiệu anh là Phong nuôi ong ở Tuyên Quang nhiều người không biết, còn bảo là Phong thổ thì người ta biết tiếng luôn.

Đầu năm 2005, anh mạnh dạn vay vốn để mua sắm vật tư, con giống, nâng số lượng đàn. Năm 2006, anh lai tạo thành công giữa con ong vàng của miền Bắc với giống ong Ý của miền Nam thành giống ong mới vừa cho lượng mật cao, vừa chống chọi được với cái lạnh của miền Bắc, nâng cao năng suất.

Để đàn ong có sản lượng mật quanh năm, anh Phong liên tục di chuyển đàn ong đến các vùng miền của đất nước, từ Đắk Lắk, Lâm Đồng, Hưng Yên đến Hà Giang… Mỗi năm đàn ong của anh cho 4 lần mật. Từ 50 đàn ong ban đầu, đến nay anh Phong đã có hơn 12 nghìn đàn ong, thu hoạch trên 1.000 tấn mật mỗi năm.

Các sản phẩm của HTX nuôi ong Phong Thổ được giới thiệu tại gian trưng bày sản phẩm của thành phố Tuyên Quang.

Vươn tầm sản phẩm

Hơn 21 năm gắn bó với con ong, không chỉ làm giàu cho bản thân, tháng 5/2013, anh đã đứng ra thành lập Hợp tác xã nuôi ong Phong Thổ gồm 25 thành viên là những hộ nuôi ong trên địa bàn xã. Doanh thu trung bình khoảng 10 tỷ đồng/năm.

Mật ong Phong Thổ nguyên chất có màu vàng óng hay vàng cánh gián, đặc sánh, mùi thơm đặc trưng, vị ngọt sắc. Mật ong sau khi thu hoạch được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát tránh ánh nắng trực tiếp nhằm đảm bảo mật ong để được lâu mà vẫn giữ được hương vị như lúc mới thu hoạch. Để chất lượng mật được bảo đảm và đa dạng, HTX nói không với việc bổ sung thức ăn không bảo đảm.

Sản phẩm mật ong Hương rừng của HTX nuôi ong Phong Thổ 100% từ mật ong nuôi tự nhiên.

Cùng với đó, vào từng thời gian nhất định, HTX đã cử người quản lý đàn, để ong được thụ phấn từ các loại hoa trên cả nước như: tháng 2 vào Gia Lai để hưởng hoa cà phê; tháng 3 quay về Bắc Giang để hưởng hoa vải, sau đó chuyển về đón hoa nhãn ở Hưng Yên; tháng 7, ong được di chuyển lên tỉnh Sơn La đón hoa càng cua; tháng 10, 11 ong được di chuyển lên Hà Giang để đón hoa bạc hà; tháng 12, ong được di chuyển vào Bình Phước để đón hoa điều.

Nhờ nuôi ong theo quy trình VietGap mà hiện nay số lượng đàn ong của HTX lên đến 10.000 đàn. Mỗi năm, ong cho thu hoạch 4 vụ, sản lượng 150 tấn mật ong các loại, sữa ong chúa và phấn hoa.

Với nỗ lực không ngừng, HTX luôn mang đến cho thị trường những dòng sản phẩm mật ong nguyên chất, sữa ong chúa, phấn hoa đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng, quy trình sản xuất tiên tiến đạt tiêu chuẩn. Hiện nay, HTX có 13 sản phẩm, trong đó 2 sản phẩm đạt OCOP 4 sao.

Sản phẩm của HTX nuôi ong Phong Thổ được trao giải Khuyến khích tại Cuộc thi thiết kế sản phẩm lưu niệm, quà tặng du lịch tỉnh Tuyên Quang năm 2022.

Năm 2014, anh Trần Xuân Phong vinh dự được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Giải thưởng Lương Định Của do Trung ương Đoàn Thanh niên Việt Nam trao tặng. Năm 2022, sản phẩm của HTX được trao giải Khuyến khích tại Cuộc thi thiết kế sản phẩm lưu niệm, quà tặng du lịch tỉnh Tuyên Quang; được chứng nhận là sản phẩm nông nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh.

Năm 2023, HTX được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh Hợp tác xã tiêu biểu toàn quốc; sản phẩm mật ong Phong Thổ luôn là một trong những nông sản được địa phương lựa chọn làm quà biếu tại các sự kiện...

Với anh Phong, giọt mật của mỗi loài hoa thực sự quý như giọt vàng. Anh luôn nuôi tham vọng đưa sản phẩm mang nhãn hiệu mật ong Phong Thổ của HTX vươn ra thị trường thế giới trong tương lai.