Mở đầu và xuyên suốt tác phẩm là lời kể và góc nhìn của cô bé Scout về những trò chơi cùng anh trai Jem và cậu bạn Dill, về những người hàng xóm, và đặc biệt là về bố Atticus với cách giáo dục tuyệt vời của ông. Ẩn sau mỗi câu chuyện là nhiều vấn nạn của xã hội Mỹ thập niên 1960 được lồng ghép và hiện lên rõ rệt: Một xã hội vẫn còn có sự kỳ thị sắc tộc, còn nhiều định kiến mà dù có những suy nghĩ khác thì cũng không có mấy người dám đứng lên chống lại.

Ở một xã hội như vậy nhưng luật sư Atticus vẫn dũng cảm đứng lên bào chữa cho Tom - người đàn ông da đen đáng thương bị buộc tội với tội 

danh lớn nhất - cưỡng dâm một phụ nữ da trắng dù mọi người đều biết rằng anh vô tội. Dù biết là sẽ thất bại, nhưng với luật sư Atticus - một người có lương tâm và hiểu biết pháp luật - việc đối xử với một con người, đặc biệt là người da trắng với người da đen như vậy là không thể chấp nhận.

Không chỉ phê phán nạn phân biệt chủng tộc, thực trạng bất bình đẳng giới tính trong giai đoạn này cũng được đưa vào tác phẩm qua nhiều chi tiết như phụ nữ không được tham gia vào bồi thẩm đoàn, cô bé Scout luôn bị cười nhạo khi mặc quần yếm thay vì váy ở các buổi họp mặt...

Với giọng văn trào phúng và châm biếm, bằng cách sử dụng giọng kể kết hợp với kỹ thuật tường thuật thông qua hồi tưởng, câu chuyện hiện lên đơn giản từ góc nhìn quan sát của một đứa trẻ, với những tình huống của người lớn, được phức tạp hóa bởi thiết chế xã hội và các truyền thống không thể bác bỏ được. Cũng với chính giọng văn này, hình tượng con chim nhại đã được xây dựng nên và trở thành hình tượng bất diệt trong văn học. Chim nhại không bao giờ làm điều gì có hại, chúng mang đến niềm vui cho mọi người bằng tiếng hót từ tận trái tim. Thế nên, giết con chim nhại là một tội ác. Hình tượng này được lặp đi lặp lại như biểu tượng cho Tom và sự vô tội của anh trong tác phẩm.

 Giết con chim nhại là cuốn sách mang nhiều triết lý cuộc sống đáng để suy ngẫm, nhưng điều đặc biệt hơn cả là những triết lý đó được thể hiện qua suy nghĩ, lời kể của một đứa trẻ, đem lại một tác động và gây được sự đồng cảm của nhiều người, vì nó phát ra từ sự trong sáng, chân thật nhất. Có thể nói, tác phẩm vừa dành cho cả trẻ em, vừa dành cho người lớn với cách truyền tải có sức thuyết phục nhất.