Đồng bào Tày làm đồ thủ công mỹ nghệ

- Nếu bạn muốn thay thế một số vật dụng gia đình để làm mới ngôi nhà trong dịp Tết đến, xuân sang thì những sản phẩm từ mây giang đan như lọ hoa, khay đựng mứt Tết, rổ, rá, làn đi chợ... là một lựa chọn thú vị. Và đồ thủ công mỹ nghệ này bạn cũng không phải đến làng nghề nổi tiếng ở Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang... mà có ngay trên đất Tuyên, ở thôn Rõm, xã Hùng Mỹ (Chiêm Hóa).

Phụ nữ thôn Rõm, xã Hùng Mỹ làm đồ thủ công mỹ nghệ.

Lũy tre làng không chỉ là biểu tượng của làng quê xứ Tuyên mà còn hiển hiện trong từng nếp nhà của đồng bào dân tộc. Giờ những ngôi nhà tranh tre, vách nứa đã được thay thế bằng những ngôi nhà xây, nhà gỗ, nhà sàn cột bê tông khang trang nhưng không vì thế mà tre, nứa bị bỏ quên. Để tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có này, đồng bào Tày thôn Rõm, xã Hùng Mỹ đã làm ra những sản phẩm đồ thủ công mỹ nghệ vô cùng tiện ích. Đó là lọ hoa, khay đựng mứt Tết, hộp cơi trầu, cốc cắm bút, đĩa đựng bánh kẹo hay đồ dùng sinh hoạt thân thiện với môi trường như làn mây đi chợ, rổ, rá, nong, nia...

Sinh sống ở thôn Rõm đã quá nửa đời người, bà Ma Thị Nhung vô cùng vui mừng khi thấy con, cháu khôi phục nghề mây giang đan truyền thống. Bà trải lòng, trước đây khi chưa có đồ nhựa, đồ inox, bà con đều dùng các đồ dùng đan bằng tre nứa. Chiếc rế nồi bằng mây, chiếc rổ, rá bằng tre, nứa, rồi nong, nia, thúng để đựng thóc, lúa cùng làm bằng loại cây rừng này. Bởi thế, phụ nữ ngày ấy ai cũng biết đan. Ai khéo tay thì các sản phẩm làm ra đẹp hơn, được trai làng để ý và được các gia đình "chấm" chọn về làm dâu. Khi cơn bão đồ dùng nhựa, ni lon thay thế, các sản phẩm từ mây, giang, tre, nứa thưa vắng dần. Nay, lớp trẻ khôi phục lại, bà vui lắm. Bà cũng tự nguyện tham gia tổ hợp tác mây, giang đan của thôn để góp sức mình vào việc giữ nghề truyền thống. Rồi bà tự hào bảo, bọn trẻ bây giờ giỏi lắm, chúng không chỉ biết đan lan mà còn tạo ra nhiều mẫu mã đẹp cung cấp cho thị trường. Cầm chiếc làn mây đi chợ, bà Nhung vui mừng nói: Chiếc làn mây vừa bền đẹp, vừa chắc chắn. Nhờ được chị em đan tỷ mỉ, kiểu dáng bắt mắt nên xách làn mây đi chợ còn giúp phụ nữ Tày thêm duyên dáng hơn.

Một số sản phẩm mây tre đan tiện ích thay thế các đồ dùng bằng nhựa.

Vừa bày biện khay đựng bánh kẹo thết đãi khách trong dịp Tết, chị Ma Thị Cánh vừa chia sẻ: Dùng sản phẩm do mình tự làm ra vẫn thích nhất. Chiếc đĩa đan bằng mây không chỉ tiện lợi mà con thân thiện với môi trường. Đó còn chưa kể về tính thẩm mỹ, chị thấy nó cũng không hề kém so với những sản phẩm cùng loại. Bởi thế, các chị ở tổ hợp tác làm ra không chỉ phục vụ gia đình mà còn làm hàng hóa. Một chiếc khay đựng mứt Tết có giá từ 150-200 nghìn đồng tùy loại. Ngoài ra, các chị làm theo đơn đặt hàng.

Khay đựng mứt Tết, làn mây chỉ là hai trong số rất nhiều sản phẩm mà chị em tổ  hợp tác thôn Rõm, xã Hùng Mỹ làm ra để thay thế các vật dụng bằng nhựa. Hiện nay, do ảnh hưởng của dịch Covid -19 nên các đơn hàng đến với bà con thôn Rõm thưa dần. Song, bà con vẫn ngày ngày cần mẫn làm ra những sản phẩm đồ thủ công mỹ nghệ để phục vụ nhu cầu cuộc sống của chính gia đình. Họ tin rằng, trước xu hướng dùng các sản phẩm thân thiện với môi trường lên ngôi thì sản phẩm bằng tre, nứa, giang, mây của họ sẽ có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Bài, ảnh: Hoàng Anh

Tin cùng chuyên mục