Phát triển công nghệ giải mã 'độc thoại nội tâm,' biến suy nghĩ thành lời nói

14:55, 19/08/2025

Lần đầu tiên các nhà khoa học hiểu được hình thái hoạt động của não bộ khi chủ thể mới chỉ nhen lên suy nghĩ và điều đó hứa hẹn mang lại khả năng giao tiếp tự nhiên hơn cho người bị suy giảm vận động.

Ảnh minh họa từ phòng thí nghiệm BCI.

Ảnh minh họa từ phòng thí nghiệm BCI.

Lần đầu tiên các nhà khoa học hiểu được hình thái hoạt động của não bộ khi chủ thể mới chỉ nhen lên suy nghĩ và điều đó hứa hẹn mang lại khả năng giao tiếp tự nhiên hơn cho người bị suy giảm vận động.

Các nhà khoa học tại Trường đại học Stanford (Mỹ) ngày 15/8 đã công bố một bước tiến mang tính đột phá trong lĩnh vực giao diện não-máy tính (BCI), với khả năng chuyển những suy nghĩ thành tiếng nói.

Công nghệ này mở ra hy vọng mới cho những người bị liệt nặng và mất hoàn toàn khả năng giao tiếp bằng lời nói.

Khác với các BCI trước đây vốn dựa vào tín hiệu não tạo ra khi người bệnh cố gắng cử động môi hoặc dây thanh quản, các nhà khoa học tại Đại học Stanford tập trung giải mã “độc thoại nội tâm," tức những suy nghĩ thầm lặng.

Trưởng nhóm nghiên cứu - nhà khoa học Erin Kunz cho biết đây là lần đầu tiên các nhà khoa học hiểu được hình thái hoạt động của não bộ khi chủ thể mới chỉ nhen lên suy nghĩ và điều đó hứa hẹn mang lại khả năng giao tiếp tự nhiên hơn cho những người bị suy giảm vận động.

Nghiên cứu được tiến hành với sự tham gia của 4 tình nguyện viên bị liệt do bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) hoặc đột quỵ thân não. Các nhà khoa học đã cấy mảng vi điện cực vào vùng vỏ não vận động - khu vực điều khiển hoạt động phát âm của họ.

Những người tham gia được yêu cầu hoặc cố gắng nói, hoặc chỉ tưởng tượng từ ngữ trong đầu. Thông qua các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI), các nhà nghiên cứu đã giải mã các mẫu tín hiệu thần kinh gắn với từng âm vị (phoneme) rồi ghép chúng thành câu hoàn chỉnh.

Kết quả cho thấy tín hiệu thần kinh khi “nói thầm” khá giống với lúc cố gắng nói thật, dù yếu hơn, và hệ thống vẫn đạt độ chính xác nhận diện từ vựng theo thời gian thực tới 74%.

Trước lo ngại về quyền riêng tư, nhóm nghiên cứu đã phát triển cơ chế “mật khẩu ý nghĩ," chỉ kích hoạt quá trình giải mã khi người dùng tưởng tượng ra một cụm từ đặc biệt.

Cơ chế này thành công 98% trong các thử nghiệm, giúp người dùng hoàn toàn kiểm soát thời điểm suy nghĩ của mình được chuyển thành ngôn ngữ.

Theo Nhandan.vn


Ý kiến bạn đọc


Cùng chuyên mục

Hợp tác với Cuba đưa Lâm Đồng trở thành “thung lũng công nghệ sinh học”
Việc kết nghĩa với tỉnh Sancti Spíritus của Cuba, địa phương có thế mạnh về nông nghiệp, du lịch văn hóa và công nghệ y sinh nhằm tạo nền tảng hợp tác thực chất, đa tầng, góp phần đưa Lâm Đồng trở thành “thung lũng công nghệ sinh học”, hình mẫu quốc tế về ứng dụng khoa học-công nghệ.
19/08/2025
Đưa sản phẩm nghiên cứu vào thực tiễn, góp phần bảo đảm an sinh xã hội bền vững
Nhiều sản phẩm nghiên cứu khoa học của các trường đại học, viện, trung tâm thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa vào ứng dụng thực tế, mang lại lợi ích về môi trường, khoa học, sức khỏe…; góp phần bảo đảm an sinh xã hội bền vững ở các địa phương.
19/08/2025
Hạ tầng số, nhân lực và thói quen người dân vẫn là thách thức
Trong chương trình làm việc với các địa phương về nắm bắt tình hình thực hiện vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, vừa qua, Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ đã làm việc với Ủy ban nhân dân các tỉnh Quảng Ngãi, Lào Cai.
19/08/2025
Viettel phát sóng mới 1.700 trạm 5G, phủ sóng toàn bộ sự kiện A80
Với 1.700 trạm phát sóng được lắp mới (500 trạm BTS 5G, và 1.200 trạm nhỏ 5G), mạng 5G Viettel sẽ phủ toàn bộ các địa điểm diễu binh, diễu hành cũng như các sự kiện chào mừng ngày Quốc khánh, phục vụ nhu cầu liên lạc, truy cập mạng cho người dân trong suốt dịp đại lễ.
19/08/2025