Vũ khí mới trong cuộc chiến chống ung thư

Ung thư từ lâu được coi là “kẻ ngụy trang” tinh vi khi các tế bào ác tính chỉ bộc lộ tín hiệu bề mặt ở mức rất thấp, khiến hệ miễn dịch khó phát hiện và tiêu diệt. Đây là nguyên nhân khiến nhiều liệu pháp miễn dịch hiện nay chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Mới đây, một nhóm các nhà khoa học của Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc đã phát triển thành công robot nano dựa trên công nghệ gắn nhãn tế bào (proximity labeling).

Với hạt nanozyme - enzyme nhân tạo ở kích thước nano - robot này có thể “gắn thẻ” dày đặc lên bề mặt tế bào ung thư khi được kích hoạt bởi ánh sáng đỏ hoặc sóng siêu âm. Các tế bào ác tính nhờ đó hiện rõ, giúp hệ miễn dịch nhận diện và tấn công chính xác.

Thử nghiệm trên mô hình chuột và mẫu khối u người cho thấy kết quả khả quan: Robot nano không chỉ đánh dấu tế bào ung thư mà còn huy động tế bào T tấn công tức thì.

Đặc biệt, cơ chế này còn tạo trí nhớ miễn dịch toàn thân, hoạt động như một dạng “vắc xin khối u”, giúp cơ thể chống tái phát và ngăn chặn ổ ung thư tiềm ẩn. Nhiều thí nghiệm cho thấy các khối u ác tính bị loại bỏ hoàn toàn chỉ sau hai lần điều trị, trong khi gan, thận vẫn ổn định.

Khác với các liệu pháp cần chọn lọc kháng nguyên đặc hiệu, robot nano có tính linh hoạt cao, áp dụng cho nhiều loại ung thư và ít gây tổn thương mô lành. Tuy nhiên, từ phòng thí nghiệm tới ứng dụng lâm sàng còn nhiều thách thức, đòi hỏi nghiên cứu sâu hơn về liều lượng, cách đưa vào cơ thể và kiểm soát tác dụng phụ.

Dù còn ở giai đoạn đầu, công nghệ robot nano được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi đột phá cho các liệu pháp miễn dịch cá thể hóa, đưa y học tiến gần hơn tới mục tiêu khống chế tận gốc căn bệnh ung thư.

Theo Hanoimoi.vn