Liên kết sản xuất

Toàn tỉnh có 615 Hợp tác xã (HTX) với trên 13.000 thành viên, vốn điều lệ 2.406 tỷ đồng, doanh thu bình quân 1,2 tỷ đồng/HTX; thu nhập bình quân thành viên, lao động thường xuyên của HTX 54 triệu đồng/người/năm. Đặc biệt, nhiều HTX đã và đang hướng đến các mô hình sản xuất theo chuỗi, tăng trưởng xanh với thế mạnh chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Nhiều sản phẩm chất lượng, có giá trị gia tăng cao đã có mặt trên thị trường, góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Anh Trần Việt Côi, HTX nông sản hữu cơ Bình Minh,  thôn Nhùng Dàm, xã Tứ Quận  (Yên Sơn) cho hay: HTX được thành lập vào năm 2022, tuy nhiên từ cuối năm 2020, HTX đã cùng 1 nhóm hộ dân lập kế hoạch, khoanh vùng trồng trọt và lựa chọn cây ăn quả, cây dược liệu làm cốt lõi để phát triển. Năm 2022, HTX mở rộng liên kết thêm nhiều hộ sản xuất khác để trồng cây dược liệu, cây ăn quả và nuôi ong lấy mật. Đến nay vùng nguyên liệu của HTX khoảng 21 ha, trong đó chủ yếu trồng cây dược liệu và cây ăn quả như: đu đủ đực, ba kích, xạ đen, cà gai leo, cây khôi nhung…

Từ năm 2023, được hỗ trợ 100 triệu đồng của Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Tuyên Quang, HTX đã mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị để hoàn thiện dây chuyền sản xuất trà túi lọc từ hạt đậu đen với công suất từ 15 - 20 tấn nguyên liệu/năm; tạo việc làm cho 15 lao động với thu nhập trung bình từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng và nhiều hộ gia đình trồng đậu đen xanh lòng, cây dược liệu trên địa bàn xã Tứ Quận và các xã lân cận, cho doanh thu khoảng 7 tỷ đồng/năm; lợi nhuận sau thuế đạt trên 900 triệu đồng/năm; đóng góp vào ngân sách nhà nước trên 700 triệu đồng.

Vườn chè áp dụng theo quy chuẩn VietGAP của HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh, xã Mỹ Bằng (Yên Sơn) đón khách tham quan trải nghiệm.

Liên kết sản xuất đã đem lại hiệu quả thiết thực giúp nâng cao nhận thức của người dân từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hàng hóa gắn với thị trường, góp phần nâng cao thu nhập. Anh Trần Văn Phúc, Giám đốc HTX chăn nuôi và sản xuất giống gia cầm Minh Tâm, xã Tú Thịnh (Sơn Dương) hồ hởi nói, HTX được thành lập vào năm 2017 với 16 thành viên, thực hiện 2 chuỗi liên kết chăn nuôi, sản xuất giống gia cầm và chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ dưa chuột.

Đến nay HTX có gần 40 thành viên tổ chức sản xuất và ký hợp đồng liên kết, tiêu thụ dưa chuột với trên 1.200 hộ trồng với 170 ha dưa chuột trên địa bàn tỉnh. HTX cung ứng giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật, bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho người trồng theo hợp đồng ký liên kết. Hằng năm doanh thu của HTX đạt trên 2,8 tỷ đồng, trừ chi phí còn lãi hơn 1 tỷ đồng.

Hướng tới sản xuất xanh

Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh, xã Mỹ Bằng (Yên Sơn) đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, máy móc để nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm chè, tạo ra những sản phẩm khác biệt. Giám đốc HTX Nguyễn Công Sử kể: Năm 2017, anh cùng 6 hộ dân thành lập HTX dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh, chuyên trồng, chế biến chè. Sau 7 năm phát triển, HTX đã nâng diện tích sản xuất lên hơn 30 ha chè, tạo việc làm cho trên 30 lao động.

Hiện diện tích chè gần 100 ha, tổng sản lượng chè trung bình đạt 125 tấn nguyên liệu/năm, toàn bộ diện tích được áp dụng theo quy chuẩn VietGAP và liên kết với trên 100 hộ dân tại các huyện Yên Sơn, Sơn Dương, Hàm Yên và thành phố Tuyên Quang. Tham gia mô hình, các hộ dân đều phải tuân thủ nghiêm nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp).

Với sự đồng hành của các cấp chính quyền, HTX được tiếp cận với các cơ chế, chính sách ưu đãi, kết nối được với một số doanh nghiệp, siêu thị tiêu thụ sản phẩm. HTX cũng đã mạnh dạn chuyển đổi giống chè mới có năng suất, chất lượng như chè Ngọc Thúy, chè Bát Tiên… chuyển dần áp dụng sản xuất theo hướng hữu cơ để tạo ra sản phẩm bảo vệ tốt hơn sức khỏe của người tiêu dùng.
Sản xuất tuần hoàn đang được HTX sản xuất thực phẩm an toàn Sáng Nhung hướng đến.

Ông Nguyễn Ngọc Sáng, Giám đốc HTX chia sẻ: HTX đang hợp tác với doanh nghiệp Hàn Quốc chuẩn bị cho ra mắt sản phẩm phân bón hữu cơ vi sinh, hướng đến giải quyết “từ gốc đến ngọn” các vấn đề về ô nhiễm mà nhiều đơn vị chăn nuôi đang gặp phải. Phân bón cung ứng trực tiếp cho nông dân tại địa phương để trồng rau, củ, quả. Sau đó, HTX lại tiếp tục liên kết bao tiêu sản phẩm, dùng chính nguồn nguyên liệu đó để sản xuất thức ăn chăn nuôi. Hay nói cách khác, HTX đặt mục tiêu phát triển hơn nữa một quy trình tuần hoàn theo chuỗi giá trị, tạo ra hiệu quả tối đa về kinh tế và chất lượng.

Hiện dây chuyền sản xuất phân bón đang được chạy thử với mức đầu tư dự kiến trên 30 tỷ đồng, công suất 30 tấn/ngày. Khi sản phẩm phân bón ra thị trường thì HTX sản xuất, chế biến thực phẩm an toàn Sáng Nhung hoàn thành quy trình sản xuất tuần hoàn. Việc này sẽ giúp HTX trở thành HTX đầu tiên thực hiện được mô hình kinh tế tuần hoàn, triệt để bảo vệ môi trường trong chăn nuôi. 
Ông Sáng khẳng định: HTX tiếp tục đầu tư khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo quy trình sản xuất nhằm nâng cấp sản phẩm thịt lợn thảo dược Sáng Nhung lên OCOP 5 sao.

Tại Diễn đàn Hợp tác xã Quốc gia 2025 vừa diễn ra ngày 11- 4 tại Hà Nội với chủ đề "Chuyển đổi sản xuất xanh cho phát triển bền vững", Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, các tổ chức kinh tế tập thể cần chủ động vượt qua những rào cản và vướng mắc mang tính cố hữu để vươn lên; chuyển biến mạnh mẽ về cả tư duy, nhận thức và hành động; tăng cường đầu tư vào chuyển đổi xanh, công nghệ xanh và chuyển đổi số.

Để hỗ trợ các hợp tác xã thích ứng tốt nhằm đi vào quỹ đạo phát triển nền kinh tế xanh, thời gian qua, Đảng, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng như: Nghị quyết 106/NQ-CP về phát triển hợp tác xã nông nghiệp, Nghị định 113/2024/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Hợp tác xã và Nghị quyết 20-NQ/TW của Trung ương về tiếp tục phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn mới... Bên cạnh đó, Nghị quyết 106 đã xác định phát triển hợp tác xã nông nghiệp theo hướng bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong tái cơ cấu nền nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Với những chính sách cụ thể của chính phủ và sự chủ động, linh hoạt chuyển đổi sản xuất của các HTX, kỳ vọng kinh tế tập thể, HTX sẽ có tăng trưởng xanh.