Phát triển sản xuất rau, hoa bền vững

HGĐT- Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV về “Phát triển sản xuất rau, hoa giai đoạn 2006 - 2010”, những năm qua, tỉnh ta đã không ngừng chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, quy hoạch xây dựng các vùng sản xuất rau, hoa hàng hoá tập trung ở những vùng trọng điểm, nâng cao chất lượng sản phẩm, diện tích rau tráivụ, rau an toàn để nâng cao giá trị vàkhả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

Trồng hoa hồng ở Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó Bảng (Đồng Văn) mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Để triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết chuyên đề của BTV Tỉnh ủy, Sở Nông nghiệp và PTNT đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và PTNT, các ngành, các địa phương và giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị chuyên môn của ngành thực hiện việc khảo nghiệm, tuyển trọn các bộ giống có năng suất, chất lượng tốt để phục vụ nhu cầu sản xuất của người dân, triển khai thực hiện có hiệu quả việc tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới về sản xuất rau cho người dân trên địa bàn toàn tỉnh. Tổ chức các hội nghị đầu bờ, hội nghị tổng kết đánh giá kết quả thực hiện các dự án, các mô hình trình diễn có hiệu quả, hội nghị, hội thảo giữa “4 nhà” ....qua đó đã đưa tiến bộ KHKT, thông tin thị trường trực tiếp tới người sản xuất. Phối hợp với các cơ quan chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và PTNT, các địa phương và giao nhiệm vụ cho các đơn vị chuyên môn của ngành tổ chức thực hiện việc khảo nghiệm, lựa trọn tập đoàn giống hoa phù hợp với điều kiện của Hà Giang để đưa vào phát triển trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở kết quả khảo nghiệm, kết quả xây dựng các mô hình có hiệu quả triển khai thực hiện tuyên truyền, khuyến cáo, hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới về sản xuất hoa, cây cảnh cho các cơ sở sản xuất, hộ gia đình phát triển ra diện rộng trên địa bàn tỉnh.

Trong những năm qua, ngành No&PTNT tỉnh đã cùng với UBND các huyện xây dựng được một số mô hình sản xuất hoa tại các địa phương, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận, tham quan học tập trên mô hình sản xuất thực tiễn, tiếp cận với các tiến bộ KHKT mới để nhân rộng, phát triển sản xuất trên địa bàn như: Mô hình hoa Hồng được triển khai ở Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó bảng, HTX Rau hoa Quyết Tiến(Quản Bạ) đưa vào sản xuất, chất lượng hoa đẹp, bông to không thua kém hoa Đà Lạt, giá bán cao, được thị trường chấp nhận. Năng suất đạt từ 300.000 bông - 350.000 bông/ha, giá bán 1.000đ/bông tại vườn, chogiá trị thu nhập từ 300 - 350 triệu đồng/ ha/năm. Hay như mô hình trồng hoa Ly, hoa Lay ơn, hoa Lưu ly do HTX Tầm Xuân và Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó Bảng (Đồng Văn) đưa vào trồng thử nghiệm tại xã Quyết tiến (Quản Bạ) và Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó Bảng (Đồng Văn) để bổ sung vào cơ cấu giống hoa của tỉnh. Kết quả đã cho sản phẩm hoa có bông to, đẹp, được thị trường ưa chuộng.

Đặc biệt, để thu hút đông đảo nhân dân trồng, phát triển sản xuất rau, hoa, trong những năm qua, tỉnhđã triển khai nhiều cơ chế chính sách như: Chính sách hỗ trợ giống, hỗ trợ đầu tư thâm canh: Trên cơ sở chủ trương, chính sách của tỉnh khuyến khích phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh, các địa phương đã thông qua nguồn vốn các chương trình, dự án (Chương trình nông nghiệp trọng tâm, Chương trình 135 giai đoạn II, Chương trình MTQGGN, Chương trình MTQG về VSATTP...) chủ động, linh hoạt vận dụng để thực hiện cơ chế hỗ trợ giống và vật tư phân bón, hỗ trợ lãi suất vốn vay... cho bà con nông dân đầu tư phát triển sản xuất giống rau và sản xuất rau, hoa hàng hóa. Chính sách hỗ trợ trong việc chuyển đổi diện tích đất trồng cây có hiệu quả kinh tế thấp sang trồng rau, hoa... nhằm khuyến khích, hỗ trợ bà con nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao hiệu quả kinh tế trên diện tích đất canh tác, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo.Chính sách trợ giá, trợ cước vận chuyển hỗ trợ cho người dân vùng sâu, vùng xa khó khăn để có điều kiện phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm NN...

Thực hiện chủ trương của tỉnh nhằm phát triển sản xuất rau, hoa bền vững, tạo vùng chuyên canh sản xuất rau, hoa và vành đai thực phẩm đảm bảo an toàn VSTP cho TXHG và trung tâm các huyện lỵ. Ngành Nông nghiệp và PTNT đã thực hiện lập các quy hoạch quy hoạch phát triển rau, hoa tại xã Quyết Tiến (Quản Bạ) giai đoạn 2005 - 2010 với tổng vốn đầu tư là 31,15 tỷ đồng; Dự án quy hạch mở rộng, phát triển vùng trồng hoa Hồng tại Đồng Văn giai đoạn 2006 - 2010 với tổng kinh phí thực hiện là 3,3 tỷ đồng được UBND tỉnh phê duyệt cho triển khai thực hiện. Huyện Đồng Văn đã lập quy hoạch: Chuyển đổicơ cấu cây trồng khu trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch thị trấn Phó Bảng (trong đó chuyển đổi đất để phát triển đến 2011 trồng mới trên 61 ha diện tích hoa và 46 ha rau các loại). Các địa phương khác cũng đã triển khai việc quy hoạch đất đai để phát triển sản xuất rau, hoa trên địa bàn phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

Trên cơ sở xác định rõ vai trò, giá trị của cây rau, hoa trong mục tiêu phát triển KT-XH. Trong những năm qua, các địa phương đã chú trọng, vận dụng tốt các cơ chế, chính sách của tỉnh, tập chung lồng ghép nguồn vốn của các chương trình, dự án hỗ trợ cho bà con nông dân. Nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước đã thực sự phát huy được hiệu quả, tác động tích cực khuyến khích nhân dân phát triển sản xuất rau, hoa đạt được những kết quả khả quan.Sản xuất rau, hoa toàn tỉnh tăng qua hàng năm cả về diện tích, năng suất, sản lượng: Diện tích rau năm 2009 đã tăng 1.855,5 ha (tăng 21%) so với năm 2006; năng suất rau năm 2009 tăng 11,02 tạ/ha (bằng 17%) so với năm 2006. Sản lượng rau năm 2009 tăng 23.918 tấn (bằng 41,5%) so với năm 2006. Diện tích hoa, cây cảnh năm 2009 đã tăng 18,7 ha (bằng 258%) so với diện tích gieo trồng năm 2006.

Nhận thức của người dân về hiệu quả kinh tế từ sản xuất rau, hoa đã được nâng lên. Công tác tuyên truyền chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật tới người dân đã phát huy hiệu quả, thu nhập từ trồng rau thực phẩm và cây hoa của tỉnh từng bước tăng lên, đóng góp không nhỏ vào thu nhập của nhân dân lao động, đặc biệt đối với vùng nông thôn thu nhập bằng sản xuất nông nghiệp thuần tuý là chính, tạo điều kiện thuận lợi để xoá đói giảm nghèo nhanh và bền vững. Sản xuất đã có sự chuyển dịch tích cực theo hướng sản xuất hàng hoá; một số vùng chuyên canh sản xuất rau, hoa đã được hình thành như vùng rau thôn Quyết Thắng, xã Ngọc Đường (TXHG) xã Đạo Đức (Vị Xuyên); vùng rau, hoa xã Quyết Tiến (Quản Bạ); vùng trồng hoa ở thị trấn Phó Bảng huyện Đồng Văn. Hơn nữa, nhận thức của người dân trong việc đầu tư thâm canh theo quy trình kỹ thuật để tăng năng suất đã được chú trọng hơn, nhiều loại cây trồng mới có giá trị kinh tế cao đã được người dân lựa chọn, mạnh dạn đưa vào sản xuất. Xu hướng đi vào sản xuất trồng rau an toàn, trồng hoa ngày càng phát triển hơn.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiện nay ở tỉnh ta diện tích gieo trồng tuy đã tăng qua các năm nhưng cơ cấu diện tích gieo trồng và chủng loại rau sản xuất hàng năm luôn có sự biến động, không ổn định do người dân sản xuất thụ động, chạy theo nhu cầu thị trường. Sản xuất rau, hoa nhiều nơi còn mang tính tự phát; diện tích trồng rau, hoa còn nhỏ lẻ, manh mún chưa thực sự phát triển thành vùng chuyên canh sản xuất hàng hoá quy mô lớn, việc sản xuất rau, hoa chủ yếu ở quy mô hộ gia đình, trình độ thâm canh của đại đa số lao động trong khu vực sản xuất còn thấp, chủ yếu sản xuất theo kinh nghiệm, nhận thức về sản xuất nông nghiệp hàng hoá còn mới mẻ. Sản phẩm là rau, hoa là mặt hàng tươi sống, nên giá cả thay đổi, biến động rất nhanh, đặc biệt đối với các mặt hàng có mùa vụ thu hoạch. Công tác thông tin thị trường chưa được cập nhật thường xuyên, nhất là đối với những vùng sản xuất ở xa các trung tâm tỉnh, huyện lỵ nên gây khó khăn cho người sản xuất. Công nghệ chế biến, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch chưa phát triển, hầu hết sản phẩm sau khi thu hoạch được đem tiêu thụ thẳng ra thị trường nên khâu vận chuyển, bảo quản sản phẩm khó khăn, chi phí cao, đặc biệt là đối với cây rau thực phẩm và cây hoa có yêu cầu về bảo quản cao.

Nhằm tiếp tục phát huy, khai thác có hiệu quả lợi thế và các điều kiện tự nhiên của tỉnh để phát triển sản xuất cây rau, hoa theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích, sản xuất hàng hoá phục vụ tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, từng bước tiến tới xuất khẩu, khắc phục những mặt còn tồn tại, hạn chế, phát huy tối đa tiềm năng lợi thế của tỉnh. Trong năm 2010 và trong những năm tiếp theo, Sở Nông nghiệp và PTNT phấn đấu tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng vùng chuyên canh, ưu tiên mở rộng diện tích rau tráivụ, rau an toàn để nâng cao giá trị vàkhả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Tập trung quy hoạch xây dựng các vùng sản xuất rau, hoa hàng hoá tập trung ở những vùng trọng điểm, tập trung nguồn lực ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông,thuỷ lợi để phát triển sản xuất. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức cho nhân dân để tập trung sản xuất rau, hoa theo hướng hàng hóa. Phối hợp với các cơ quan Nhà nước và các nhà đầu tư để nắm bắt thông tin giữa người sản xuất và người tiêu dùng, dự kiến nhu cầu tiêu dùng để quyết định thời vụ, cơ cấu cây trồng cho phù hợp với thị trường. Có cơ chế chính sách phù hợp để đẩy mạnh hợp tác, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước và các thành phần kinh tế khác đầu tư vào lĩnh vực phát triển các vùng rau, hoa chuyên canh, tạo sản phẩm trái vụ, sản phẩm rau an toàn và sản phẩm công nghệ cao tại Hà Giang. Tiếp tục được thực hiện các chính sách hỗ trợ sản xuất cây rau, hoa để tạo điều kiện cho người dân mở rộng diện tích, phát triển sản xuất rau, hoa hàng hoá, nhất là đối với sản xuất rau an toàn. Phấn đấu năm 2010 đưa diện tích rau toàn tỉnh đạt trên 11.000 ha, đến hết năm 2015 diện tích trồng rau toàn tỉnh đạt trên 12.500ha/năm. Năm 2010 diện tích hoa, cây cảnh các loại của tỉnh đạt trên 70 ha, đến năm 2015 phấn đấuđạt 130 - 150ha.