Chủ động ứng phó với nguy cơ sạt lở đất

Theo dự báo của cơ quan khí tượng thủy văn, từ tháng 6 đến tháng 10, trên địa bàn tỉnh thường xuyên xuất hiện các đợt mưa to đến rất to; có thể dẫn đến sạt lở, nguy cơ ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng của người dân. 

Khu tái định cư di dân ra khỏi vùng sạt lở xã Hồng Thái.

Theo thống kê, toàn tỉnh có trên 2.000 hộ ảnh hưởng hoặc có nguy cơ ảnh hưởng do sạt lở đất đá, thực tế thời gian qua, trên địa bàn tỉnh khi xảy ra mưa lớn kéo dài đã gây ra ngập úng, sạt lở đất gây thiệt hại về người và tài sản. Đơn cử như, do ảnh hưởng của mưa to kéo dài trong những ngày cuối tháng 6, trên địa bàn xã Thượng Nông đã làm đất đá vùi lấp 1 ngôi nhà gỗ 5 gian của anh Triệu Văn Đạo, thôn Thôm Luông, rất may vụ sạt lở không gây thiệt hại về người. Ngay sau khi sự việc xảy ra, lãnh đạo UBND xã, đã kịp thời có mặt và chỉ đạo các lực lượng tại chỗ cứu hộ, di chuyển tài sản khắc phục hậu quả.

Hay như trận bão số 3 Yagi năm 2024, đã ảnh hưởng trực tiếp đến 10 hộ dân thôn Đán Khao, xã Lực Hành khi khu núi đá phía sau nhà của các hộ gia đình xuất hiện vết nứt lớn, nguy cơ sạt lở cao cần phải di chuyển tới nơi an toàn. Các cấp, ngành, địa phương đã nhanh chóng triển khai thực hiện 1 khu tái định cư tập trung đáp ứng chỗ ở cho 10 hộ dân với 41 khẩu. Khu tái định cư có diện tích 1 ha, tổng mức đầu tư 12 tỷ đồng đã hoàn thiện và bàn giao cho các gia đình thực hiện tái định cư nơi ở mới.

Chuyển ra nơi ở mới, gia đình chị La Thị Ương, thôn Đán Khao, xã Lực Hành đã trút bỏ được lo âu, thấp thỏm mỗi khi mưa lớn xảy ra. Chị Ương cho biết, gia đình có 4 khẩu, mỗi khi mưa to, gió lớn, cả gia đình rất lo lắng, luôn thấp thỏm trong nỗi sợ hãi. Đầu năm 2025, gia đình chị được nhà nước di chuyển đến khu ở mới tập trung, thuộc dự án sắp xếp ổn định dân cư ra khỏi vùng nguy hiểm, đến nay đã ổn định cuộc sống.

Với địa hình đồi núi đất dốc, xen kẽ nhiều sông, suối, xã Hoàng Su Phì là địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, nhiều điểm sạt lở do mưa lớn. Đồng chí Vương Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Hoàng Su Phì cho biết, để bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân, ngay từ đầu năm, UBND xã đã rà soát các điểm có nguy cơ sạt lở cao để tuyên truyền, cảnh báo, đồng thời lên các phương án di dân đến vùng an toàn.

Đồng chí Phạm Mạnh Duyệt, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, để ứng phó hiệu quả với mưa lũ, cấp ủy, chính quyền các cấp cần siết chặt công tác chỉ đạo phòng, chống thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ”: Chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ. Trong đó, việc tăng cường cảnh báo sớm, dự báo chính xác tình hình mưa lũ, nguy cơ sạt lở đến từng thôn, bản, hộ dân là yếu tố then chốt. Một yêu cầu bắt buộc là kiên quyết di dời người dân ra khỏi các khu vực có nguy cơ sạt lở cao. 

Song song với giải pháp tình thế, cần tính đến những phương án lâu dài, căn cơ. Chính quyền cần rà soát, bố trí tái định cư bền vững cho các hộ dân ở khu vực nguy cơ sạt lở cao. Việc xây dựng khu tái định cư không chỉ dừng lại ở chỗ an toàn về địa hình, mà còn phải gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện cho người dân ổn định sinh kế, sản xuất...

Bài, ảnh: Quốc Việt