Tiêm phòng vụ thu - đông cho đàn gia súc, không để “nước đến chân mới nhảy”

 Dù 2/3 quỹ thời gian của vụ thu - đông đã trôi qua nhưng tại nhiều địa phương, công tác tiêm phòng cho đàn vật nuôi mới chỉ ở giai đoạn bắt đầu. Sự chậm trễ này đang tạo ra những “lỗ hổng” miễn dịch nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến an toàn dịch bệnh và kinh tế của người chăn nuôi.

Nhân viên thú y xã Hùng Lợi tiêm phòng cho đàn trâu của người dân thôn Phan.

Tiến độ chậm - đâu là nguyên nhân?

Theo quy luật dịch tễ, thời điểm giao mùa và mùa đông là lúc sức đề kháng của vật nuôi giảm sút, rất thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát. Các bác sĩ thú y cảnh báo, việc tiêm phòng muộn sẽ dẫn đến hệ quả nghiêm trọng: cơ thể vật nuôi sinh kháng thể chậm, không kịp tạo “lá chắn” bảo vệ trước sự tấn công của virus. Khi cơ chế phòng bệnh chủ động không hiệu quả, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh tăng cao. Điều này không chỉ gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho các hộ chăn nuôi mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và môi trường sống.

Đầu tháng 12, Trạm Thú y khu vực I mới có thể tăng cường nhân lực để hỗ trợ xã Hùng Lợi triển khai tiêm phòng. Ông Hoàng Văn Phóng, cán bộ Trạm Chăn nuôi và Thú y khu vực I (phụ trách xã Hùng Lợi) cho biết: Kế hoạch tiêm phòng vốn bắt đầu từ tháng 9, tuy nhiên việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã thời gian qua đã gây ra nhiều xáo trộn lớn về nhân sự. Theo lời ông Phóng, xã Hùng Lợi hiện nay sáp nhập từ 2 xã cũ (Trung Minh và Hùng Lợi). Trước đây có 2 nhân viên thú y, nay vị trí việc làm chỉ còn 1 người. Trong khi đó, địa bàn xã rộng, chia cắt khiến 1 người không thể nào kham nổi một khối lượng công việc rất lớn là tiêm hết cho tổng đàn gia súc lên đến cả nghìn con.

Thực trạng này không chỉ diễn ra tại Hùng Lợi, tại xã Hòa An và Yên Nguyên, tiến độ tiêm phòng cũng có nguy cơ “vỡ kế hoạch”. Nguyên nhân cốt lõi là các xã này hiện không có nhân viên thú y cơ sở, trong khi chỉ có duy nhất 1 cán bộ Trạm Thú y khu vực phụ trách địa bàn 2 xã.  

Bên cạnh “lỗ hổng” về nhân lực đối với đàn gia súc lớn, công tác tiêm phòng cho đàn gia cầm vốn dĩ người dân hoàn toàn chủ động thực hiện lại vấp phải rào cản từ chính nhận thức của người chăn nuôi. Nhiều hộ dân có tâm lý chủ quan, cho rằng vật nuôi ngắn ngày, cộng với giá cả thị trường bấp bênh nên “ngại” đầu tư vắc xin để tiết kiệm chi phí. Đây thực sự là một “canh bạc” đầy rủi ro bởi thực tế đã chứng minh các chủng virus nguy hiểm như: Cúm gia cầm không “chừa” bất cứ giai đoạn phát triển nào của vật nuôi.

Số liệu báo cáo của các địa phương trong tỉnh, đàn trâu trên 217.000 con; đàn bò trên 175.800 con; đàn lợn khoảng 1,2 triệu con. Hiện mới chỉ có đàn trâu, bò tỷ lệ tiêm phòng các loại vắc xin đạt khoảng 70%, riêng đàn lợn đạt rất thấp.

Huy động tổng lực, chạy đua với thời gian

Trước tính cấp bách, đẩy nhanh tiến độ tiêm phòng, bảo vệ đàn vật nuôi trước đợt rét đậm, rét hại có thể xảy ra trong thời gian sắp tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản triển khai đến các Trạm Chăn nuôi - Thú y khu vực tăng cường cán bộ thú y xuống các địa phương, đặc biệt đối những xã thiếu nhân viên thú y, hỗ trợ người chăn nuôi tiêm phòng cho đàn gia súc.

Đồng chí Lê Hải Nam, Chi cục Trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản cho biết: Đẩy nhanh tiến độ tiêm phòng, các địa phương cần linh hoạt huy động lực lượng thú y viên từ các thôn, bản hoặc hợp đồng thời vụ với những người có chuyên môn để hỗ trợ tiêm phòng cuốn chiếu dứt điểm từng khu vực.

Khắc phục tồn tại, xã Hùng Lợi đang chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu lực lượng thanh niên, phụ nữ, trưởng thôn trực tiếp tham gia hỗ trợ công tác dẫn đường, thống kê, giữ gia súc...để cán bộ thú y chỉ tập trung vào chuyên môn tiêm phòng. Ông Hoàng Văn Phòng, cán bộ thú y khu vực I khẳng định: Sự phản ứng nhanh, quyết liệt của chính quyền xã, tốc độ tiêm phòng cho đàn vật nuôi trên địa bàn đã nhanh hơn nhiều. Đến ngày 5-12, có 80% đàn trâu, bò đã được tiêm đủ vắc xin phòng bệnh lở mồm, long móng. Tại xã Tân An, Hòa An, Yên Nguyên…cũng đang được tăng cường cán bộ thú y từ các trạm thú y khu vực để đẩy nhanh công tác tiêm phòng trong khung thời vụ.

Theo các bác sĩ thú y thuộc các trạm chăn nuôi, thú y các khu vực, các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, thông tin đầy đủ lịch tiêm và các nguy cơ dịch bệnh hiện hữu. Quan trọng hơn, cần làm rõ bài toán kinh tế với người chăn nuôi, để họ chủ động, hợp tác tích cực trong tiêm phòng cho vật nuôi. Khi tiêm phòng đạt kết quả, sẽ là “lá chắn” hữu hiệu để ngăn ngừa dịch bệnh phát sinh, bảo vệ đàn vật nuôi, bảo toàn lợi nhuận.

Bài, ảnh: Đoàn Thư