Nói đến ca khúc truyền thống của Đoàn, bài hát đầu tiên mà đoàn viên thanh niên nhớ đến đó là  nhạc phẩm bất hủ “Lên đàng”. Tác phẩm ra đời từ chặng đường đầu lịch sử cách mạng, lịch sử Đoàn. Hai tác giả Lưu Hữu Phước, Huỳnh Văn Tiểng phối hợp viết với trọn vẹn tâm thế cổ vũ tinh thần dân tộc, động viên phong trào “Tổng hội Thanh niên” diễn ra vô cùng sôi nổi những năm 1940. Bài hát có giai điệu và ca từ mang đậm niềm tự hào: “Đoàn ta chen vai, nề chi chông gai lên đàng, ta người Việt Nam/Nhìn tương lai huy hoàng Đoàn ta bước lên đàng cùng hiên ngang hát vang”. Âm hưởng của ca khúc “Lên đàng” là lời hiệu triệu, động viên thanh niên Việt Nam hãy “cùng nhau xông pha”, cùng “đồng lòng, điểm tô non sông”, dấn thân và góp sức vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tiết mục văn nghệ của đoàn viên, thanh niên Huyện đoàn Lâm Bình.

Thanh niên Việt Nam không mấy ai là không thuộc bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác”:  “Đi lên thanh niên! Có ngại ngần chi. Đi lên thanh niên! Làm theo lời Bác. Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên…”. Được biết chỉ với cây đàn ghi ta, tác giả Hoàng Hòa bắt tay ngay vào phổ nhạc dựa trên bốn câu thơ của Bác. Bài hát được ra đời rất nhanh. Ngay hôm ấy, thanh niên địa phương đã được hát bài hát này và sau đó được phổ biến toàn quốc.

Đã gần 70 năm qua, âm hưởng của ca khúc “Thanh niên làm theo lời Bác” luôn đồng hành trong mỗi phong trào, cuộc vận động cách mạng của tuổi trẻ, trong những nghi thức trang trọng của tổ chức Đoàn, nhân lên niềm tự hào và khí thế vô cùng thiêng liêng, giục giã. Bài hát viết ở gam đô trưởng, nhịp 2/4 (nhịp đi). Giai điệu giản dị và trong sáng, có cấu trúc cân đối, rất dễ hát, dễ thuộc. Nội dung bài hát thật súc tích, giàu ý nghĩa động viên khích lệ thanh niên. Nhạc phẩm như một hồi kèn xung trận, thúc giục muôn triệu con tim vượt lên khó khăn, gian khổ để đoàn kết, đấu tranh, tiến bước theo lời Bác dạy: “Kết liên lại thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước. Đánh tan quân thù, xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm no. Đi lên Thanh niên, chớ ngần ngại chi. Đi lên Thanh niên, làm theo lời Bác… Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên”.

Đất nước ta đang trong quá trình đổi mới, hội nhập và phát triển, vì vậy mà sự cống hiến của các thế hệ, đặc biệt là thế hệ trẻ là vô cùng quan trọng. Cống hiến là sự hy sinh của bản thân, không màng đến lợi ích cá nhân mà làm việc hết mình vì người khác, vì một tập thể, một cộng đồng: “Là thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh. Vì ngày mai ta xây đắp những công trình vĩ đại. Đồng lúa trĩu bông quê ta nhà máy khói ngút trời. Cả Tổ quốc trong tương lai ánh điện tỏa sáng...”. Nhạc sỹ Triều Dâng trở về sau cuộc chiến, khi đất nước oằn mình sau những tàn tích của chiến tranh, lớp lớp thanh niên đã bắt tay vào công cuộc dựng xây, tái tạo lại quê hương. Hoàn cảnh đó đã thôi thúc tác giả viết nên ca khúc “Tuổi trẻ thế hệ Bác Hồ”. Với lời nhắn nhủ người trẻ không nên đắm chìm trong những đau thương của quá khứ mà hãy nhìn về tương lai hăng say đóng góp, kiến tạo quê hương.

“Đường dài tương lai quê hương đang gọi mời/Tuổi trẻ hôm nay chung tay xây ngày mới/Dù lên rừng hay xuống biển/Vượt bão giông vượt gian khổ” - Lời bài hát “Khát vọng tuổi trẻ” của Vũ Hoàng đã theo chân những thế hệ thanh niên tới muôn nẻo đường đất nước. Trên nền nhạc rộn ràng với âm điệu giục giã, vui tươi, từng lời ca giúp người nghe thêm tự hào về một thế hệ thanh niên luôn hướng về phía trước, sẵn sàng cống hiến công sức, tuổi trẻ cho đất nước, quê hương. Lời bài hát giản dị, nhịp điệu quen thuộc, từng câu từng chữ như lời gửi gắm, truyền sức mạnh để lớp lớp thế hệ thanh niên xông pha cống hiến dựng xây quê hương. Nhạc phẩm vừa mang âm hưởng hào hùng gợi nhớ truyền thống lịch sử, vừa nghiêm ngặt trong cách đặt vấn đề về khát vọng, trách nhiệm lập thân, lập nghiệp và cống hiến của tuổi trẻ.

Ở mỗi giai đoạn lịch sử, các ca khúc viết về thanh niên, tuổi trẻ đều có nét đặc trưng riêng. Tuy nhiên tựu chung lại các nhạc phẩm luôn tràn đầy khí thế thúc giục thế hệ trẻ thi đua lao động, học tập, cống hiến cho quê hương đất nước. 90 năm lịch sử Đoàn Thanh niên - một chặng đường dài với vô vàn những sự kiện, dấu mốc tự hào gắn liền với lịch sử cách mạng, lịch sử dân tộc. Đồng hành suốt chặng đường ấy là những ca khúc về tuổi trẻ như lời vẫy gọi, động viên chúng ta tự tin, vững vàng trước tương lai tươi sáng.