Người “giữ hồn” trống sành cổ Cao Lan

Nghệ nhân Sầm Văn Đạo, dân tộc Cao Lan thôn Mãn Hóa, xã Phú Lương từ nhỏ đã gắn bó với những lời hát Sình ca, điệu múa cổ và nghi lễ truyền thống của dân tộc mình. Trong suốt 15 năm qua, anh luôn miệt mài gìn giữ, truyền dạy và lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc đến cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Nghệ nhân Sầm Văn Đạo, thôn Mãn Hóa, xã Phú Lương.

Được mệnh danh là “người giữ hồn cốt trống sành cổ Cao Lan”, với kỹ năng chế tác và sử dụng trống tang sành - loại trống đất nung độc đáo được người Cao Lan dùng trong hầu hết các nghi lễ, từ lễ cúng cho đến lễ hội mùa màng, anh Đạo hiện đang chế tác trống phục vụ cho các câu lạc bộ văn hóa trong và ngoài tỉnh, đồng thời cũng là chủ nhiệm Câu lạc bộ “Bảo tồn văn hóa dân tộc Cao Lan” với trên 80 thành viên tham gia.

Không chỉ am hiểu các nghi lễ truyền thống của dân tộc mình, anh còn là một người có khả năng trình diễn, sáng tác và truyền dạy hát Sình ca, loại hình di sản văn hóa phi vật thể độc đáo của người Cao Lan. Anh chia sẻ: “Tôi luôn tâm niệm, nếu mình không giữ gìn thì mai này con cháu sẽ không còn biết đến những nét đẹp của ông cha. Mỗi điệu múa, câu hát, nghi lễ không chỉ là biểu hiện văn hóa mà còn là cội rễ, là linh hồn của dân tộc. Giữ gìn bản sắc không chỉ để biểu diễn cho hay mà còn để gìn giữ ký ức, truyền lại niềm tự hào cho thế hệ mai sau”.

Từ việc lưu giữ nhiều sách cổ, sách hát Sình ca do các bậc tiền nhân để lại, anh Đạo dịch các bài hát ra tiếng Việt giúp thế hệ trẻ dễ tiếp cận và hiểu sâu hơn giá trị văn hóa dân tộc. Song song với đó, anh cũng nghiên cứu và truyền dạy các điệu múa dân gian như múa chim gâu, múa khai đèn, múa cờ… vừa góp phần gìn giữ nguyên bản, vừa sân khấu hóa phục vụ biểu diễn mà vẫn giữ được tinh thần bản địa. Từ năm 2008, anh bắt đầu truyền dạy múa cho thanh thiếu niên tại quê nhà, từng bước khơi dậy niềm tự hào trong thế hệ trẻ.

Đồng chí Đặng Văn Toàn, Trưởng phòng Văn hóa xã Phú Lương cho biết: “Anh Đạo là cá nhân tiêu biểu trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc Cao Lan trên địa bàn. Không chỉ am hiểu sâu sắc các giá trị văn hóa truyền thống, anh còn rất nhiệt huyết trong việc truyền dạy, kết nối cộng đồng góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc qua từng thế hệ”.

Với những đóng góp nổi bật, anh Đạo vinh dự nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh đã có thành tích xuất sắc về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước năm 2024; Huy chương vàng hội thi Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc toàn quốc…

Bài, ảnh: Lan Phương