Đạo diễn Bông Mai: Dám sống một cuộc đời rực rỡ

07:45, 25/10/2025

Vượt qua hành trình 99 ngày đêm xuyên Việt một mình, nữ đạo diễn Nguyễn Bông Mai đã ghi chép, biên soạn và kể câu chuyện văn hóa qua trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam. Mỗi bước chân của chị là một hành trình khám phá, mỗi bức tranh, tấm ảnh là một lát cắt văn hóa cần gìn giữ, phát huy, và hơn hết hành trình ấy còn truyền thông điệp bước qua rào cản, “Dám sống một cuộc đời rực rỡ” với phụ nữ vùng cao.

“99 ngày xuyên Việt cùng Mai”

Đạo diễn, nhà báo Nguyễn Bông Mai, sinh năm 1977, là con gái của cố nhạc sĩ An Thuyên. Chị từng có hơn 15 năm công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam, tham gia giảng dạy tại các trường đại học lớn về khoa học xã hội, văn hóa nghệ thuật, sản xuất và tổ chức các hoạt động giải trí; là người phụ nữ vừa mềm mại, sâu sắc, vừa mạnh mẽ, độc lập. Trong nhiều năm qua, chị dành trọn tâm huyết cho những chuyến đi khắp mọi miền đất nước, đặc biệt là hành trình 99 ngày xuyên Việt một mình để tìm hiểu, ghi chép, kể câu chuyện văn hóa các dân tộc thông qua hình ảnh trang phục người phụ nữ ở những nơi chị đến.

Đạo diễn Nguyễn Bông Mai chia sẻ về hành trình thực hiện cuốn sách “Du khảo: Rực rỡ trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam”.
Đạo diễn Nguyễn Bông Mai chia sẻ về hành trình thực hiện cuốn sách “Du khảo: Rực rỡ trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam”.

 

Sau chuyến đi, từ hàng nghìn tư liệu, ký họa, và câu chuyện đời thường, chị cho ra đời cuốn du khảo “Rực rỡ sắc màu trang phục phụ nữ các dân tộc Việt Nam”. Tác phẩm dày trên 350 trang, tái hiện 55 bộ trang phục đặc sắc của 35 dân tộc thiểu số, kèm những câu chuyện đầy cảm hứng. Đặc biệt, thay vì sử dụng ảnh chụp, chị lựa chọn cách thể hiện bằng nét vẽ mềm mại để tôn vinh “linh hồn” của từng họa tiết thêu, từng người phụ nữ giản dị mà kiên cường. Cuốn sách không chỉ là một công trình nghiên cứu, mà còn là một bản hòa ca về tình yêu văn hóa, là cách để Bông Mai gửi gắm thông điệp: “Rực rỡ sắc màu” không chỉ là màu sắc của trang phục, mà còn là sự rực rỡ trong văn hóa, trong tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam. Theo đánh giá của các chuyên gia tại buổi giới thiệu, ra mắt sách, mỗi bộ trang phục được trình bày trong cuốn sách là một tác phẩm nghệ thuật được tổng hòa từ các yếu tố: tạo hình, kỹ thuật thủ công, màu sắc và tri thức dân gian. Sâu xa hơn nữa, nó có thể chứa đựng cả những câu chuyện về văn hóa, lịch sử, nghệ thuật, là sự biểu đạt, kết tinh tinh hoa văn hóa tộc người.

Tình yêu đặc biệt với Tuyên Quang

Tuyên Quang là vùng đất có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nơi mỗi bộ trang phục truyền thống đều chứa đựng tinh hoa và niềm tự hào văn hóa, là điểm đến đặc biệt trong hành trình sáng tạo của đạo diễn Bông Mai. Với chị, đây là mảnh đất vừa lạ vừa quen, nơi từng thước vải, từng hoa văn đều ẩn chứa một câu chuyện về sự gìn giữ, kế thừa và sáng tạo không ngừng của người phụ nữ miền sơn cước. Bởi vậy, chị đã dành nhiều thời gian, tâm sức với mảnh đất địa đầu Tổ quốc.

Đạo diễn Nguyễn Bông Mai chia sẻ với công chúng tranh vẽ về trang phục truyền thống của phụ nữ các dân tộc tại triển lãm ở Tuyên Quang.
Đạo diễn Nguyễn Bông Mai chia sẻ với công chúng tranh vẽ về trang phục truyền thống của phụ nữ các dân tộc tại triển lãm ở Tuyên Quang.

Không chỉ dừng lại ở việc sưu tầm và tìm hiểu, và ra sách, mới đây, đạo diễn Bông Mai đã tổ chức triển lãm tại Bảo tàng Hà Giang, tỉnh Tuyên Quang, đây là địa điểm thứ hai trong hành trình giới thiệu các tác phẩm của chị. Triển lãm trưng bày 99 tác phẩm gồm tranh vẽ, clip và ảnh chụp ghi lại đời sống sinh hoạt, phong tục, trang phục truyền thống của phụ nữ khắp các vùng miền, trong đó có gần 20 dân tộc sinh sống tại Tuyên Quang. Không gian triển lãm như một bức tranh sống động với sắc chàm của người Tày, họa tiết rực rỡ của người Dao, váy xòe đầy sức sống của người Mông hay những đường thêu tinh tế của người Pà Thẻn… Tất cả hòa quyện trong ánh nhìn đầy yêu thương và trân trọng của người nghệ sĩ dành cho văn hóa dân tộc.

Đông đảo người dân, du khách đến tham quan đều xúc động khi thấy hình ảnh quen thuộc của dân tộc mình được tái hiện bằng một ngôn ngữ nghệ thuật đầy tinh tế. Nhà thiết kế áo dài La Hường, phường Hà Giang 2, chia sẻ: “Là người làm việc với chất liệu thổ cẩm, tôi chưa có nhiều cơ hội khám phá sâu vẻ đẹp của trang phục truyền thống. Triển lãm của đạo diễn Bông Mai như mở ra một không gian mới, giúp tôi học hỏi, mở rộng tầm nhìn và thêm cảm hứng trong thiết kế”.

Đạo diễn Bông Mai chia sẻ, chị có tình cảm đặc biệt với Tuyên Quang, nơi chị đã gắn bó khá lâu trong hành trình 99 ngày xuyên Việt. Ở đây, chị gặp gỡ nhiều người phụ nữ trong những hoàn cảnh khác nhau, có người làm mẹ khi tuổi đời còn rất trẻ, có người bươn chải giữa núi rừng để giữ nghề dệt, có người lặng lẽ nuôi giấc mơ học chữ. “Từ những cuộc gặp ấy, tôi càng hiểu rằng người phụ nữ dù ở đâu, trong hoàn cảnh nào, cũng luôn mang trong mình một sức mạnh tiềm ẩn. Tôi muốn thông qua triển lãm này truyền cảm hứng để họ dám sống cho chính mình, dám theo đuổi đến cùng ước mơ, vượt qua định kiến của xã hội và vượt qua chính bản thân mình, để “Dám sống một cuộc đời rực rỡ”, đồng thời cùng nhau gìn giữ nét đẹp trong văn hóa cộng đồng”.

Từ hành trình của riêng mình, Đạo diễn Nguyễn Bông Mai đã truyền lửa cho hàng nghìn phụ nữ khác, những người đang âm thầm bước đi trong đời thường, để họ tin rằng, ở bất kỳ nơi đâu, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ai cũng có thể sống rực rỡ theo cách của riêng mình.

Tuệ Anh


Ý kiến bạn đọc


Cùng chuyên mục
Vượt bạo bệnh, gieo chữ nơi non cao
Trên vùng đất biên giới Phố Bảng, nơi những dãy núi đá tai mèo nối tiếp nhau, có một nhà giáo đã dành trọn 31 năm cuộc đời để gieo con chữ, thắp lên ngọn lửa hy vọng cho biết bao tâm hồn non trẻ. Đó là cô giáo Nguyễn Thị Tâm, giáo viên trường Tiểu học Phố Bảng, xã Phố Bảng. Với học trò, cô không chỉ là người thầy mà còn là “người mẹ thứ hai” đầy yêu thương và nghị lực.
30/09/2025
Đi ngược thời gian
Ngôi nhà nhỏ của bà Phan Thị Hiển, tổ dân phố Mỹ Lâm 3, phường Mỹ Lâm lách cách tiếng máy may tối ngày. Giữa nhịp sống hiện đại, mọi thứ đều gấp gáp, vội vã, thì bà Hiển lại chọn lối đi ngược lại: Bà đi ngược thời gian, hồi sinh nghề may trang phục dân tộc Cao Lan.
27/08/2025
Người giải “cơn khát” của bản làng
Giữa cái nắng bỏng rát trên sườn núi đá tai mèo tháng Tám, bước chân những người phụ nữ ngược dốc về bản, trên lưng là chiếc bồn nước to gấp mấy lần dáng người vùng cao. Xen trong bước chân vội vã, gương mặt khắc khổ là tiếng nói rộn ràng và nụ cười rạng rỡ vì họ đã có “của để dành” là những chiếc bồn inox tích trữ nước sẽ cùng họ đi qua những ngày mùa khô dài sắp tới. Niềm vui ấy được nhen lên bởi Dự án “Gùi nước về bản” do anh Nguyễn Văn Trãi khởi xướng suốt hơn 6 năm nay.
27/08/2025
Trưởng thôn ba lần cứu Dân trước lũ dữ
Chỉ trong nửa tháng trời, liên tiếp 3 trận mưa lớn, lũ quét lịch sử đổ xuống, tàn phá thôn Ngõa, xã Yên Phú. Giữa cảnh tiêu điều, tan hoang của đất, đá sạt lở, nhà cửa bị vùi lấp, sập đổ; ruộng đồng bị san phẳng, có một điều kỳ diệu mà người dân nơi đây vẫn chưa dám tin: Không một ai thiệt mạng. Phép màu ấy không đến từ một thế lực siêu nhiên nào, mà đến từ sự quả cảm, nhanh trí và trên hết là ý thức trách nhiệm của một người đàn ông giản dị: Trưởng thôn Nguyễn Văn Tỵ.
24/10/2025