Truyền lửa nông nghiệp số

Dưới gốc nhãn cổ thụ hơn 70 năm tuổi, nơi từng quen với tiếng thở dài mỗi mùa thương lái ép giá, giờ vang lên những âm thanh rất khác: tiếng livestream rộn ràng của các bạn đoàn viên, thanh niên và tiếng chuông điện thoại báo đơn hàng liên tiếp. Ý tưởng livestream bán nhãn do chị Nguyễn Thanh Vân, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường, Bí thư Đoàn phường An Tường khởi xướng đã giúp người nông dân có hướng tiêu thụ mới, hiệu quả hơn, thu nhập cao hơn.

Không để “được mùa - mất giá”

Chia sẻ với chúng tôi về quá trình hình thành sáng kiến “Livestream bán nhãn - Kết nối tiêu dùng qua nền tảng số”, chị Nguyễn Thanh Vân cho biết: Trong những ngày đi cơ sở sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Đoàn thanh niên phường An Tường đã tới thăm vườn nhãn chất lượng cao của thôn An Khang.

Thời điểm ấy đang vào vụ, những chùm nhãn sai trĩu cành gây ấn tượng mạnh với các bạn trẻ. Đặc biệt, trong khu vườn của gia đình ông Nguyễn Văn Đạo có cây nhãn được giới thiệu có tuổi đời hơn 70 năm, nơi ai cũng muốn dừng chân chụp ảnh, check-in. Tuy nhiên, việc tiêu thụ nhãn vẫn gặp nhiều khó khăn.

Chị Nguyễn Thanh Vân, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường An Tường, Bí thư đoàn phường An Tường được vinh danh Người truyền lửa.

Để hỗ trợ người dân, chị Vân đã nghĩ ngay đến việc livestream bán hàng trên mạng xã hội. Trước mỗi phiên live, chị cùng các đoàn viên, thanh niên đến từng hộ trồng nhãn, tìm hiểu về giống, quy trình sản xuất để cung cấp thông tin chính xác cho người mua. “Chất lượng là điều tạo nên lòng tin, nên phải đặt lên hàng đầu”, chị Vân chia sẻ.

Nhãn chất lượng cao của thôn An Khang được chăm sóc theo hướng hữu cơ và đạt chứng nhận VietGAP. Ông Nguyễn Văn Đạo cho biết: Để có những mùa nhãn sai trĩu quả, người trồng phải tỉa cành, bón phân, phòng trừ sâu bệnh đúng kỹ thuật. Tuy nhiên, dù đạt tiêu chuẩn VietGAP, sản phẩm vẫn chưa được nhiều người biết đến, tiêu thụ chủ yếu qua kênh truyền thống nên thường bị thương lái ép giá.

Sau khi nắm được tình hình thực tế, chị Vân lên ý tưởng thực hiện các buổi livestream bán nhãn ngay tại vườn cho các thành viên Tổ hợp tác sản xuất nhãn chất lượng cao An Khang. Tổ hợp tác có 20 hộ với 96,47 ha nhãn. Ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổ trưởng Tổ hợp tác, cho biết: Việc livestream đã mở ra con đường mới cho tiêu thụ nhãn. Sản phẩm được nhiều người biết đến, bán đúng giá trị và trở thành động lực để người dân tiếp tục nâng cao chất lượng, hướng tới thị trường rộng hơn.

Chỉ trong mùa thu hoạch 2025, chị Vân đã tổ chức 5 phiên livestream trên Facebook, Zalo, TikTok và các sàn thương mại điện tử, thu hút hơn 25.000 lượt xem, 3.800 lượt tương tác và hơn 1.200 bình luận đặt hàng trực tiếp. Sau 2 tuần, hơn 2,3 tấn nhãn được tiêu thụ, trong đó 60% đơn hàng đến từ ngoài tỉnh Tuyên Quang. Nhờ hoạt động này, doanh thu trung bình mỗi hộ tăng từ 25 - 30% so với năm trước, nâng thu nhập bình quân khu vực sản xuất lên 72 triệu đồng/người/năm.

Để nhãn thêm ngọt mỗi năm

Hiệu quả từ những phiên livestream trở thành nền tảng quan trọng để hỗ trợ người dân chuyển đổi số trong nông nghiệp. Chị Nguyễn Thanh Vân đã chủ động phối hợp với Tổ công nghệ số cộng đồng và Hội Nông dân phường xây dựng mô hình “Thanh niên hỗ trợ nông dân chuyển đổi số trong nông nghiệp”.

Thanh niên phường An Tường hỗ trợ nông dân tiêu thụ nhãn chất lượng cao An Khang.

Các buổi tập huấn về kỹ năng quay, dựng video đã được mở ra hỗ trợ người nông dân trong việc giới thiệu, quảng bá sản phẩm. Ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổ trưởng Tổ hợp tác cho biết: Được tham gia các buổi tập huấn về kỹ năng quay, dựng video chúng tôi được các bạn đoàn viên, thanh niên hướng dẫn đặt máy quay sao cho có những đoạn phim chân thực nhất, đẹp mắt nhất. Chúng tôi đã được hướng dẫn làm sao để có thể kể những câu chuyện về sản phẩm thông qua những thước phim ngắn đăng lên mạng xã hội.

Chị Vân chia sẻ: Người nông dân chủ yếu là những người đã có tuổi, việc tiếp cận công nghệ đôi khi còn e dè, tuy nhiên, bằng những kết quả đã đạt được, mọi người đã bước đầu vượt qua những khó khăn, hào hứng tiếp cận với công nghệ, cởi mở hơn trong việc chia sẻ qua màn hình điện thoại.

Đến nay, mô hình đã tổ chức 4 lớp tập huấn kỹ năng quay - dựng video quảng bá sản phẩm cho hơn 120 đoàn viên, hội viên và hộ sản xuất; hỗ trợ 15 hộ dân tạo lập gian hàng trực tuyến, mã QR truy xuất nguồn gốc và được trưng bày các cửa hàng Ocop trên địa bàn. Chị Vân kỳ vọng thời gian tới sẽ xây dựng được kênh bán hàng trực tuyến để giới thiệu, quảng bá các sản phẩm nông sản sạch của phường An Tường đến với người tiêu dùng.

Chị Nguyễn Thanh Vân trong 1 phiên live bán hàng nhãn trên mạng xã hội.

Hiện phường An Tường có trên 60% hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ sử dụng nền tảng số, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2024. Mô hình “Livestream bán nhãn - Kết nối tiêu dùng số” không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao nhận thức cộng đồng và đang được đề xuất nhân rộng. Chị Nguyễn Thị Hoàng Yến, Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường An Tường, cho biết: Điều đáng quý nhất không chỉ là việc bán được nhiều nhãn hơn, mà là sự thay đổi trong cách nghĩ, cách làm của người dân.

Chúng tôi nhận thấy bà con đã bắt đầu tin tưởng vào công nghệ, chủ động tiếp cận các kênh bán hàng mới và mạnh dạn giới thiệu sản phẩm của mình. Sáng kiến của đồng chí Nguyễn Thanh Vân đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực, đưa chuyển đổi số vào đời sống một cách tự nhiên, gần gũi. Đây là mô hình mà phường An Tường định hướng sẽ nhân rộng, không chỉ với cây nhãn mà cả những sản phẩm nông nghiệp chủ lực khác.

Từ những buổi quay mộc mạc giữa vườn, nhãn chất lượng cao An Khang bỗng được nhiều người biết đến hơn, bán được giá hơn và mở ra hướng tiêu thụ hoàn toàn mới cho bà con. Với sáng kiến đó, chị Nguyễn Thanh Vân đã được Hội đồng thẩm định Giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” do Trung ương MTTQ Việt Nam, SABECO và Báo Đại Đoàn Kết tổ chức lựa chọn là 1 trong 15 cá nhân được vinh danh cấp Quốc gia năm 2025.

Trang Hoàng