Đề xuất giải pháp mới cho Trung Đông

Những ngày vừa qua, xung khắc giữa Israel và Palestine càng trở nên thời sự trong chính trị thế giới bởi có thêm một số quốc gia dự định chính thức công nhận Nhà nước Palestine độc lập và bởi Liên hợp quốc tổ chức một hội nghị quốc tế nhằm thúc đẩy tiến trình tiến tới giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine.

Cốt lõi của giải pháp chính trị hòa bình này là thành lập Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền và lãnh thổ cùng tồn tại với Nhà nước Israel ở khu vực Trung Đông.

Trên cơ sở Sáng kiến Hòa bình Ả rập được Ả rập Xê út đưa ra lần đầu tiên vào năm 2002, các bên tham gia hội nghị nói trên của Liên hợp quốc đã thông qua văn kiện "Tuyên bố New York" về Palestine, bao hàm trong đó kế hoạch nhiều bước về công nhận Nhà nước Palestine và thành lập Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền và lãnh thổ cùng tồn tại hòa bình với Nhà nước Israel ở khu vực Trung Đông.

Tuy vẫn dựa trên nền tảng là Sáng kiến hòa bình Ả rập nói trên, kế hoạch hay đề xuất giải pháp mới cho cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine ở khu vực Trung Đông có những nội dung mới thể hiện cách tiếp cận mới và nhờ đó có được tác động chính trị an ninh khu vực và thế giới khác hẳn trước đó.

Theo đề xuất giải pháp mới này, kết quả cuối cùng vẫn là hình thành Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền và lãnh thổ cùng tồn tại hòa bình với Nhà nước Israel ở khu vực Trung Đông. Phạm vi lãnh thổ của Nhà nước Palestine độc lập được xác định là như trước năm 1967, tức là bao gồm cả dải Gaza và thành phố Jerusalem.

Điểm mới đáng chú ý nhất là đề xuất giải pháp này bao gồm việc phi quân sự hóa Nhà nước Palestine, tức là Nhà nước Palestine độc lập không có quân đội riêng và được cộng đồng quốc tế bảo đảm an ninh, bao gồm việc giải giáp lực lượng Hamas, không để cho Hamas tiếp tục quản lý và kiểm soát dải Gaza, mà đặt vùng lãnh thổ này dưới sự quản lý trực tiếp của chính quyền nhà nước tự trị Palestine. Nói theo cách khác, theo đề xuất giải pháp này, Hamas không được dành cho vai trò chính trị và quân sự nào ở dải Gaza.

Đề xuất giải pháp mới này nhận được sự ủng hộ sâu rộng của các bên tham gia hội nghị quốc tế mới đây của Liên hợp quốc về Palestine cũng như của các nước thành viên Liên đoàn Ả rập. Lần đầu tiên trong khối các quốc gia Ả rập có được sự đồng thuận quan điểm sâu rộng đến như vậy về lên án Hamas, về việc không để cho Hamas tiếp tục quản lý và kiểm soát trực tiếp dải Gaza, cũng như về việc "phi quân sự hóa Nhà nước Palestine".

Trở ngại lớn nhất cho việc thực thi đề xuất giải pháp mới này cho xung khắc giữa Israel và Palestine là Hamas, Mỹ và Israel. Hamas hiện chưa sẵn sàng tự giải giáp và từ bỏ quyền lực ở dải Gaza. Hamas đã bác bỏ đề xuất giải pháp này và tuyên bố chỉ tự giải giáp sau khi thành lập Nhà nước Palestine độc lập. Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chống đối và cản phá đề xuất giải pháp này bởi họ vốn chủ trương ngăn cản việc thành lập Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền và lãnh thổ cùng tồn tại hòa bình với Nhà nước Israel ở khu vực Trung Đông, chứ không phải chỉ có theo đuổi mục tiêu xóa sổ Hamas.

Đề xuất giải pháp mới với những nội dung khác trước gia tăng mạnh mẽ sức ép quốc tế tới bộ ba này và đẩy họ vào tình thế khó khăn và khó xử gia tăng. Đề xuất ấy tạo nên cục diện chính trị mới ở khu vực Trung Đông, trong thế giới Ả rập và trên thế giới liên quan đến tiến trình giải quyết cuộc xung khắc giữa Israel và Palestine.

Theo Hà Nội Mới