Iran và nhóm E3 nối lại đàm phán về hạt nhân

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Iran có nguy cơ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt đã được dỡ bỏ theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Ngày 26-8, các quan chức cấp cao từ Iran và 3 cường quốc hàng đầu châu Âu gặp nhau tại Geneva (Thụy Sĩ) để bàn thảo về yêu cầu của phương Tây nhằm buộc Tehran khôi phục các cuộc thanh sát hạt nhân và ngoại giao.

Các quan chức Iran và E3 chuẩn bị nhóm họp tại Geneva (Thụy Sĩ) ngày 26-8 Ảnh: AZ News.

Pháp, Anh và Đức, hay còn gọi là E3, từ lâu đã đe dọa sẽ "bật lại" các lệnh trừng phạt từng được thông qua tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) năm 2015 vào ngày 18-10 tới.

Theo kế hoạch của E3, nhóm này dự định sẽ quyết định vào cuối tháng này, trừ khi Iran đưa ra những nhượng bộ thuyết phục.

Hiện, các cuộc đàm phán giữa Iran và E3 đang trong tình trạng căng thẳng sau khi Mỹ và Israel ném bom các cơ sở hạt nhân của nước này.

Một quan chức trong nhóm E3 cho biết, các quốc gia đang xem xét liệu Iran có đạt được tiến triển nào trong việc đáp ứng những điều kiện đã đặt ra hay không. Những điều kiện này bao gồm: Nối lại các cuộc thanh sát, bao gồm cả kiểm kê số lượng uranium đã làm giàu của Iran; tham gia vào các hoạt động ngoại giao, kể cả với Mỹ.

Theo Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Iran đã làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết 60%, chỉ cách mức 90% - cấp độ có thể sản xuất vũ khí hạt nhân - một bước ngắn.

Mặc dù các cơ sở làm giàu của Iran đã bị hư hại hoặc phá hủy nghiêm trọng trong đợt tấn công của Israel từ ngày 13 đến 24-6, Iran vẫn chưa cho phép IAEA tiếp cận các cơ sở này với lý do chúng không an toàn cho các thanh sát viên. Tình trạng và vị trí của kho dự trữ uranium làm giàu của Iran cũng không rõ ràng.

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã điện đàm với những người đồng cấp từ 3 nước châu Âu và người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU. Ông Araghchi cảnh báo rằng, bất kỳ nỗ lực nào nhằm tái kích hoạt các lệnh trừng phạt đối với Iran đều vô căn cứ về mặt pháp lý và sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng. Đáp lại, các bộ trưởng ngoại giao của nhóm E3 khẳng định mong muốn theo đuổi một giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran.

Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cảnh báo Iran rằng, các lệnh trừng phạt sẽ có hiệu lực trở lại trừ khi nước này đạt được một thỏa thuận bền vững có thể kiểm chứng về tham vọng hạt nhân của mình. Ông Wadephul lưu ý rằng, thời gian còn rất ngắn và Iran cần tham gia đàm phán một cách thực chất.