Chiến dịch 90 ngày làm sạch Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai: Khó cũng phải làm

Bắt đầu từ 30-9, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an phối hợp thực hiện Chiến dịch 90 ngày cao điểm “làm giàu, làm sạch Cơ sở dữ liệu Quốc gia về đất đai” (CSDL). Đây là giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi số ngành Nông nghiệp và Môi trường, cắt giảm các thủ tục hành chính, quan trọng hơn là minh bạch thông tin đất đai. Tuy nhiên, hiện nay chiến dịch đang đối mặt với thách thức về khối lượng công việc, nhân lực, hạ tầng và yêu cầu bảo mật dữ liệu…

Chính quyền gặp khó, người dân dè chừng

Sau một thời gian tiên phong thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch CSDL Quốc gia về đất đai, phường Bình Thuận đã phải tạm dừng để “nghe ngóng”, chờ hướng dẫn và tìm phương án tối ưu đảm bảo cho quá trình thực hiện hiệu quả nhất. Đồng chí Phan Văn Thực, Phó Chủ tịch UBND phường cho biết: Thực hiện Kế hoạch số 77/KH-UBND ngày 28-9 của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện Chiến dịch “làm giàu, làm sạch Cơ sở dữ liệu Quốc gia về đất đai” trên địa bàn tỉnh, phường đã thành lập Ban Chỉ đạo và ban hành kế hoạch thực hiện, đồng thời lập 29 tổ giúp việc. Thành phần các tổ giúp việc là các cán bộ Phòng Kinh tế - Đô thị, Văn hóa, Văn phòng UBND phường, Công an, Đoàn thanh niên. Các tổ giúp việc có nhiệm vụ phối hợp với các tổ dân phố tuyên truyền, thu thập và hướng dẫn người dân cung cấp thông tin đất đai để tổng hợp cập nhật vào hệ thống trước khi gửi cho cơ quan Công an soát xét theo chuẩn dữ liệu dân cư quốc gia.

Cán bộ UBND phường Bình Thuận xuống tận tổ dân phố hỗ trợ người dân kê khai thông tin đất đai.

Phó Chủ tịch UBND phường Bình Thuận thừa nhận: Quá trình thu thập thông tin, phường đã nhận thấy phát sinh bất cập: Người dân phô tô giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), căn cước công dân (CCCD) nộp cho các tổ rất rườm rà, phức tạp, đi ngược với quá trình chuyển đổi số, cải cách hành chính; có trường hợp vì một số lý do không thể phô tô mà sao chụp gửi qua Zalo trên thiết bị điện thoại thông minh cho các thành viên trong tổ, trong bối cảnh an toàn, an ninh mạng còn nhiều vấn đề, nguy cơ lộ, lọt thông tin sẽ khó tránh, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Vì những lý do trên mà phường đã phải tạm dừng chiến dịch, chờ hướng dẫn và có giải pháp an toàn từ cơ quan có thẩm quyền.

Mặc dù 2/3 thời gian của chiến dịch làm giàu, làm sạch CSDL Quốc gia về đất đai đã trôi qua nhưng đến ngày 21-10 xã Thái Hòa mới chỉ hoàn thành được một phần nhỏ công việc. Đồng chí Trần Vũ Hưng, Chủ tịch UBND xã chia sẻ: Xã đã trao đổi với rất nhiều xã tiên phong thực hiện, tuy nhiên đều nhận thấy phát sinh những bất cập liên quan đến cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, an toàn thông tin nên xã đành phải chờ hướng dẫn cụ thể từ ngành chức năng. Theo Chủ tịch UBND xã Thái Hòa, Trung ương, tỉnh cần thống nhất phương án thu thập dữ liệu đất đai, một là xã, phường trực tiếp thu thập; hai là cập nhật qua VNeID hoặc một phần mềm dùng chung để các địa phương triển khai đồng bộ, tránh gây lúng túng cho địa phương và người dân.

Với các địa phương đã thực hiện dự án đo đạc địa chính (tức là đã có CSDLĐĐ trên) như: Phường Hà Giang 1, Hà Giang 2, Bắc Mê, Minh Ngọc, Minh Sơn, Yên Cường, Sơn Dương, Chiêm Hóa, Hàm Yên... việc thu thập lại thông tin cũng không hề dễ dàng. Ông Hồ Mạnh Tiến, Trưởng Phòng Kinh tế xã Sơn Dương cho biết: Trong tổng số 31.000 GCNQSDĐ đã được cấp, xã mới chuẩn hóa được 20 giấy chứng nhận (đây là những giấy chứng nhận vừa được cấp mới kể từ khi hợp nhất đơn vị hành chính). Ông Tiến nêu lý do: Mặc dù các tổ giúp việc của xã đã tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nhưng chỉ một bộ phận cung cấp đủ thông tin, còn đại đa số có tâm lý dè chừng khi tiết lộ tài sản, thông tin cá nhân của mình.

Chị Hoàng Thị Luyến, xã Sơn Dương cho biết chị rất băn khoăn nếu phải công khai tài sản và thông tin cá nhân. Công khai rồi liệu rằng có đảm bảo an toàn khi mà tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân, gây phiền phức mất an toàn nhiều như hiện nay? - chị Luyến đặt câu hỏi.

Rào cản từ dữ liệu thô và nguồn gốc đất phức tạp

Đồng chí Vũ Việt Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Trong tổng số 124 phường, xã hiện nay chỉ có 46 xã đã cập nhật thông tin dữ liệu đất đai trên hệ thống phần mềm theo Dự án đo đạc đất đai năm 2022, chiếm khoảng gần 40% số xã, phường trên địa bàn. Như vậy sẽ còn trên 60% số xã dữ liệu đất đai vẫn còn ở dạng thô, chủ yếu là hồ sơ giấy tờ truyền thống, chưa được đưa vào môi trường số. Chưa kể một số lượng không nhỏ diện tích đất chưa được cấp GCNQSDĐ - những diện tích này đều có một điểm chung là lịch sử nguồn gốc phức tạp. Đây chính là những rào cản để số hóa, làm sạch dữ liệu hiện nay ở nhiều địa phương. Đó là ở những xã, phường thuận lợi, với những xã vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng biên giới, địa hình phức tạp, chủ yếu đi lại bằng đường núi việc thu thập thông tin không chỉ cần có nguồn nhân lực mà cần cả thời gian.

Công an xã Ngọc Đường hướng dẫn người dân cập nhật thông tin đất đai lên phần mềm quản lý.

Phó Chủ tịch UBND phường Bình Thuận, Phan Văn Thực khẳng định: 100% GCNQSDĐ của xã vẫn ở dạng thô, trong khi cán bộ chuyên ngành đất đai vẫn thiếu; thiết bị sao, quét phục vụ chưa đảm bảo chắc chắn sẽ gây ra những trở ngại khi soát xét, chuẩn hóa thông tin. Đó là chưa kể có khoảng 158 ha đất từ doanh nghiệp, quốc phòng trả ra, bao gồm cả đất sản xuất, đất thổ cư. Việc thẩm định, cấp mới GCNQSDĐ theo đúng quy định của pháp luật, đúng đối tượng chắc chắn sẽ mất rất nhiều thời gian.

Phó Chủ tịch UBND xã Bắc Mê, Trần Tuấn Anh cũng chia sẻ: Phần lớn diện tích đất của xã đã được cấp GCNQSDĐ và được số hóa, chỉ còn số ít diện tích đất phải hoàn thiện nhưng đây lại là vấn đề làm xã đau đầu. Bởi diện tích này đều có nguồn gốc phức tạp, phải xác định rõ chủ thể sử dụng, nguồn gốc đất, ranh giới thửa đất một quy trình tốn rất nhiều thời gian. Thêm nữa nhiều bản đồ giải, thửa thủ công không còn chính xác so với hiện trạng sử dụng đất, đòi hỏi phải tiến hành đo đạc lại. Chưa kể việc đối soát với cơ sở dữ liệu dân cư để xác định danh tính, nhưng việc tìm kiếm thông tin về chủ sở hữu hoặc người thừa kế cập nhật dữ liệu lại là một thử thách hành chính phức tạp.

Khó cũng phải làm

Việc làm sạch dữ liệu đất đai đang triển khai sẽ khắc phục tình trạng dữ liệu rời rạc, thiếu đồng bộ nhiều năm qua. Từ đó tiến tới chuẩn hóa, đồng bộ và kết nối thông tin đất đai với dữ liệu dân cư, tạo nền tảng cho quản trị đô thị hiện đại, minh bạch và nâng cao chất lượng phục vụ người dân, giảm tối đa các tranh chấp phát sinh. Mục tiêu là đảm bảo thông tin đất đai “đúng - đủ - sạch - sống”, kết nối đồng bộ với cơ sở dữ liệu dân cư, giúp quản lý minh bạch và phục vụ người dân tốt hơn. Do đó, tỉnh xác định khó cũng phải làm, ngày 28-9, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch và thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện chiến dịch làm giàu, làm sạch CSDL Quốc gia về đất đai trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.

Cán bộ Phòng Kinh tế xã Sơn Dương đối chiếu thông tin thửa đất với dữ liệu trên phần mềm.

Theo đồng chí Nguyễn Thị Thanh Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở đã có văn bản hướng dẫn các địa phương thực hiện theo quy định nhằm thu thập thông tin đúng, đủ, sạch, sống. Sở cũng giao Văn phòng Đăng ký đất đai, Chi cục Đất đai hỗ trợ các địa phương thực hiện. Đây là nhiệm vụ quan trọng, thời gian thực hiện gấp rút, Sở yêu cầu các đơn vị chuyên môn, các địa phương làm việc không ngày nghỉ để chuẩn hóa dữ liệu.

Đồng chí Trần Đức Mạnh, Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Văn phòng đã lập danh sách và mời 46 xã đã có CSDL đất đai trên môi trường số đến Văn phòng để nhận dữ liệu phục vụ công tác thu thập thông tin. Với các địa phương CSDL chưa được cập nhật lên phần mềm, Văn phòng sẽ cử cán bộ hướng dẫn giúp các địa phương sao quét, nhập dữ liệu đầy đủ trước khi gửi sang cơ quan công an để soát, xét, đối chiếu theo chuẩn dữ liệu dân cư.

Thông tin mới nhất ngày 20-10, Công an tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã yêu cầu các địa phương sử dụng nền tảng Signet - hệ sinh thái công nghệ “Make in Vietnam” hiện đại, bảo mật cao, để thực hiện sao quét thông tin trên GCNQSDĐ, CC/CCCD… nhằm đẩy nhanh tiến độ thu thập thông tin và tránh nguy cơ lộ lọt thông tin. Đặc biệt, tiện ích mới trên ứng dụng VNeID sẽ cho phép người dân tự tra cứu, xác thực và bổ sung thông tin liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở. Các dữ liệu sẽ được đối chiếu, liên kết với CSDL Quốc gia về dân cư để đảm bảo tính chính xác và đồng bộ.

Lãnh đạo các xã Bắc Mê, Thái Hòa, Sơn Dương và phường Bình Thuận... cho biết sẽ tập trung hết nhân lực, nỗ lực làm ngày, làm đêm để thu thập, chuẩn hoá thông tin, phấn đấu đạt kết quả cao nhất.
Đến ngày 29-10, ước tính có khoảng 50% số lượng dữ liệu thửa đất ở các địa phương đã đẩy lên hệ thống, trong số này, 20% đất đảm bảo đúng cấu trúc để đồng bộ với Trung tâm dữ liệu Quốc gia.
Đồng chí Vũ Việt Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, để chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch CSDL Quốc gia về đất đai đạt hiệu quả cao nhất, sự chủ động và phối hợp của người dân có vai trò then chốt. Các hộ gia đình, cá nhân rà soát và chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất để cung cấp khi được yêu cầu. Đối với các trường hợp mất, hỏng hoặc chưa được cấp GCNQSDĐ, người dân liên hệ sớm với Văn phòng Đăng ký đất đai hoặc UBND phường/xã nơi có đất để được hướng dẫn cụ thể. Bên cạnh đó, người dân nên phối hợp chặt chẽ với tổ công tác địa phương khi cán bộ đến rà soát, xác minh hiện trạng và cập nhật dữ liệu. Việc chuẩn bị chu đáo và chủ động sẽ giúp quá trình làm sạch dữ liệu diễn ra nhanh hơn, chính xác hơn và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của chính mỗi gia đình.

Chiến dịch “90 ngày làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai” không chỉ là một nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là một chiến lược phát triển dài hạn trong tiến trình chuyển đổi số, quản lý hiệu quả tài nguyên đất. Khi dữ liệu đất đai được chuẩn hóa, minh bạch và kết nối liên thông, tỉnh sẽ có nền tảng vững chắc để hoạch định chính sách, phục vụ người dân tốt hơn và bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho mọi đối tượng sử dụng đất.

Đồng chí Bồng Văn Ơn, Phó Chủ tịch UBND xã Lao Chải Huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị Ngay sau khi nhận được chỉ đạo về triển khai chiến dịch “Cao điểm 90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai”, xã Lao Chải đã khẩn trương xây dựng kế hoạch cụ thể, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Lực lượng nòng cốt là cán bộ địa chính phối hợp với công an phụ trách, công chức chuyên môn, Trưởng thôn và các đoàn thể tham gia rà soát, đối chiếu, chuẩn hóa dữ liệu đất đai trên toàn địa bàn. Trong quá trình triển khai, xã gặp nhiều khó khăn do dữ liệu đất đai được quản lý qua nhiều giai đoạn khác nhau, hồ sơ còn thiếu đồng bộ, một số trường hợp sai lệch giữa thực tế sử dụng và bản đồ địa chính. Đặc biệt, địa bàn rộng, dân cư thưa, trình độ dân trí còn hạn chế, khiến công tác thu thập, xác minh thông tin gặp khó khăn. Chúng tôi kiên trì “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, đến nhà dân vào buổi tối để hướng dẫn kê khai, đối chiếu thông tin thực tế với bản đồ địa chính, đảm bảo tính chính xác và minh bạch của dữ liệu. Đến nay, xã Lao Chải đã hoàn thành khoảng 60% khối lượng công việc, phấn đấu đạt tiến độ đề ra. Thiếu tá Tướng Văn Ba, Trưởng Công an xã Hùng Lợi Rà soát thông tin chủ sử dụng đất từ cơ sở dữ liệu dân cư Trên địa bàn xã có gần 2.400 hộ dân tại 24 thôn. Để bảo đảm yêu cầu, tiến độ thực hiện “Cao điểm 90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai”, Công an xã tham mưu UBND xã thành lập 2 Tổ công tác thực hiện và tích cực phối hợp tuyên truyền đến từng thôn, từng hộ dân về lợi ích của việc làm sạch, đồng bộ dữ liệu đất đai. Đơn vị bố trí cán bộ chiến sĩ tham gia Tổ công tác của xã phối hợp đẩy nhanh tiến độ thu thập, quét giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cùng thẻ căn cước của chủ sử dụng đất để gắn mã định danh cho từng thửa đất. Trong đó, chú trọng việc rà soát toàn bộ các thửa đất để chuẩn hóa và gắn mã định danh thống nhất; cập nhật bổ sung dữ liệu còn thiếu, sai lệch, hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai. Ông Nguyễn Đức Hải, Phó trưởng Phòng Kinh tế, xã Phú Lương Quyết tâm làm sạch dữ liệu Chiến dịch “làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai” tại xã Phú Lương không còn là nhiệm vụ hành chính đơn thuần mà đã trở thành đợt cao điểm huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc và nhận được sự đồng thuận tích cực từ người dân. Để thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả, xã Phú Lương đã thành lập Ban Chỉ đạo cấp xã do Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban, cùng sự tham gia của các Phó Chủ tịch UBND, đại diện các phòng ban chuyên môn, Ủy ban MTTQ và các tổ chức đoàn thể. Dưới sự chỉ đạo chung, xã bố trí 5 tổ công tác phụ trách triển khai tại thôn trên toàn địa bàn. Mỗi tổ có khoảng 8 người, trong đó có 3 - 4 cán bộ xã cùng Trưởng thôn, công an viên, tổ trưởng an ninh trật tự và đại diện Ban Công tác Mặt trận khu dân cư. Từ đầu tháng 10-2025 đến nay, xã đã rà soát và cập nhật được trên 40% dữ liệu đất đai tại khu vực nông thôn. Trong thời gian còn lại, xã đang dồn lực, tăng tốc làm việc để đạt mục tiêu trên 95% trước khi chiến dịch kết thúc. Bà Trần Thị Ngọc, Tổ trưởng tổ dân phố 3, phường Minh Xuân.   Tạo sự minh bạch, an toàn Hiện tại, tổ dân phố 3, phường Minh Xuân có 189 mảnh đất có chủ, trong đó 155 hộ đã có địa chỉ rõ ràng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và căn cước công dân. Trong ngày 28-10, đã có hơn 100 hộ dân mang đầy đủ giấy tờ đến làm thủ tục thu thập dữ liệu vào hệ thống cơ sở dữ liệu. Việc số hóa trong lĩnh vực đất đai mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân, vì hồ sơ được lưu trữ và quản lý minh bạch. Tuy nhiên, quá trình thu thập dữ liệu vẫn gặp một số khó khăn. Cụ thể, một số sổ đỏ đang thế chấp tại ngân hàng; chủ hộ đi lao động ngoài tỉnh; chủ đất đã chết hoặc hộ khẩu ở tỉnh khác nhưng mua đất trên địa bàn; có trường hợp mua, bán, chuyển nhượng chưa tách sổ riêng… Ngoài ra, có một số trường hợp ý kiến người dân cũng bày tỏ lo ngại khi thông tin cá nhân bị lộ lọt ra ngoài. Đối với những trường hợp này, tổ đang tiếp tục rà soát, xác minh thông tin. Qua đó, đẩy nhanh tiến độ, thời gian hoàn thành chiến dịch “90 ngày làm sạch dữ liệu đất đai”, giúp tiết kiệm thời gian, công sức, tạo niềm tin cho người dân, góp phần xây dựng chính quyền hiện đại, vì Dân phục vụ.

Bài, ảnh: Đoàn Thư