Phụ nữ Dao Đỏ thôn Bản Ba 2 duyên dáng với chiếc gùi.

Đến với thôn Bản Ba 2 vào lúc sáng sớm hay buổi chiều ta, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những phụ nữ Dao Đỏ cõng trên lưng chiếc gùi để lên nương, xuống chợ. Họ gùi mọi thứ như củ măng, bó rau cải, con gà, chai mật ong,… mang ra chợ phiên rồi lại gùi những gói mì tôm, mắm, muối, mì chính, gói bánh…mang về. Ấn tượng hơn cả là trong chiếc gùi ấy còn có những đứa bé ngây thơ theo mẹ, theo bà đi chợ với cặp mắt tròn xoe khiến ai bắt gặp cũng lập tức bị cuốn hút. Hình ảnh đáng yêu này đi vào thơ ca, nhạc họa, nhiếp ảnh đã làm rung cảm biết bao trái tim. Để rồi “gùi” đơn thuần là vật dụng phục vụ đời sống của người dân nơi đây đã trở thành một nét văn hóa độc đáo của đồng bào vùng cao.

Nguyên liệu để làm gùi là các loại cây thuộc họ tre, nứa và mây. Dây mây được dùng để quấn miệng hoặc làm đế gùi, đan quai gùi. Đế gùi thường được làm bằng mây hoặc các loại gỗ mềm để dễ tạo hình. Thân gùi có thể nẹp tre hoặc mây qua các trụ góc nhằm giữ cho gùi được chắn chắn. Tất cả các công đoạn đều được làm tỉ mỉ, chắc chắn để gùi có thể sử dụng được lâu dài, nhất là phần quai gùi dễ bị đứt khi tải đồ vật nặng.

Đan gùi đòi hỏi phải có bàn tay khỏe khoắn để nẹp, tạo kiểu, đảm bảo độ chắc chắn nên thông thường chỉ dành cho đàn ông. Gùi có nhiều kích cỡ khác nhau, tùy vào mục đích sử dụng và lứa tuổi người dùng. Thông thường chiếc gùi của đồng bào Dao Đỏ có miệng tròn, theo hướng tỏa ra, phần thân và đáy hình vuông, thuận lợi cho việc đựng các vật dụng hàng ngày.

Trong xã hội ngày nay, việc cả xã hội sử dụng túi ni lông tràn lan trong sinh hoạt làm ảnh hưởng đến môi trường sống thì hình ảnh chiếc gùi thực sự là hữu ích. Nó góp phần lan tỏa phong trào nói không với rác thải nhựa trong sinh hoạt, xây dựng môi trường sống trong lành.

Trong cuộc sống hiện đại hôm nay, có nhiều vật dụng thay thế gùi nhưng đồng bào Dao Đỏ ở Bản Ba 2 vẫn luôn xem gùi là vật dụng quan trọng, gần gũi, là nét đẹp riêng của dân tộc cần được bảo tồn và phát huy.