Du Xuân Xín Mần: Khám phá Bãi đá cổ 2.000 năm tuổi

HGĐT- Ngày 21.2.2008, Bộ VHTT & DL đã Quyết định Xếp hạng Quốc gia Di tích Khảo cổ học Bãi đá cổ Nấm Dẩn huyện Xín Mần ( Hà Giang) theo Quyết định số 03/2008/QĐ- BVHTTDL. Hơn 2.000 năm trước người Việt cổ thời sơ tiền sử đã sống và để lại nơi này những gì?Bãi đá cổ mùa Xuân về có gì mới lạ...?

Nằm ngay dưới chân Đèo gió là xã Nấm Dẩn, trong quần thể đại ngàn rừng rậm nhiệt đới được bảo tồn ở xã Nấm Dẩn là một thung lũng rộng; tiểng cư dân địa phương gọi Nấm Dẩn có nghĩa là vùng nguồn nước. Tại đây, vào những năm cuối Thế kỷ XX, một người dân địa phương đã phát hiện ra nhiều phiến đá có các hình khắc hoạ lạ mắt, sinh động. Từ điểm phát hiện trên, các Nhà Khảo cổ học Việt Nam đã lần tìm, khám phá và phát hiện ra nhiều điều thú vị tại khu vực xã Nấm Dẩn với các phiến đá trong thời sơ tiền sử của người Việt cổ. Đã có 6 phiến đá nằm dải rác trong thung lũng nguồn nước được phát hiện có chạm khắc lạ. Các hình chạm khắc chủ yếu là hình tròn tựa như biểu tượng mặt trời toả sáng, kèm theo đó là các chạm khắc hình vũm, hình tròn và cả hình chạm khắc bàn chân người. Nhưng đa số các hình khắc hoạ là những hình ảnh mang tính biểu tượng phồn thực của người phụ nữ. Tiến sĩ Viện Khảo cổ học Việt Nam, Trình Năng Chung cho rằng; Biểu tượng phồn thực của người phụ nữ được khắc hoạ tại Nấm Dẩn được xác định là ra đời từ thời Sơ tiền sử, đại diện cho thời kỳ Mẫu hệ trong quá trình phát triển loài người có niên đại cách đây trên 2.000 năm. Xét ở góc độ nghiên cứu khảo cổ của Bãi đá ở Nấm Dẩn (Xín Mần) với sự phát hiện bãi đá cổ Sa Pa (Lào Cai) chúng đều có chung một điểm tương tự nhau trong cùng giai đoạn sinh sống của người Việt cổ để lại. Có gần 80 hình khắc hoạ được phát hiện trong 6 phiến đá nằm trong thung lũng. Ngoài ra, còn có 2 di tích Cự thạch cũng được tìm thấy. Cự Thạch thứ nhất có hình Bình hành, độ dài lớn nhất 2,2m, rộng nhất 1,1m, dày nhất 0,35m, hai bề mặt khá phẳng; được kê, kích, xung quanh bằng các phiến đá khác nhau như một chiếc bàn kê bằng 3 chân vững chắc. Cự Thạch thứ 2 có chiều dài 2m, rộng 1,7m, dày 0,70 m; có kết cấu sắp đặt tương tự Cự Thạch thứ nhất. Bãi đá cổ đã thu hút sự chú ý của rất nhiều nhà nghiên cứu trong, ngoài nước. Có ý kiến cho rằng: Các hình khắc hoạ ở Nấm Dẩn tương đồng với các khắc hoạ tìm thấy ở khu di tích Bích hoạ Hoa Sơn dọc sông Tả Giang, phía Nam tỉnh Quảng Tây Trung Quốc. Lại có ý kiến cho rằng, các khắc hoạ đó là của người Lạc Việt hoặcu Việt... thời kỳ Bích hoạ Đồ đá mới. Còn nhiều sự tranh cãi để làm rõ di tích khắc hoạ ở Bãi đá cổ Nấm Dẩn cần được khám khá?

Du xuân về Bãi đá cổ mùa này, chúng ta sẽ được thấy và chiêm nghiệm các lễ nghi cúng Thần Đá, Thần Rừng, Thần Suối của đồng bào trong dịp đầu Xuân. Các lễ nghi mang biểu tượng tâm linh như Lễ cúng thần cũng là một cách giáo dục con người khi sống phải tôn trọng nhau, cùng bảo vệ môi trường tự nhiên, chung sống hài hoà để tránh các thảm hoạ do chính con người tàn phá hoặc làm sáo trộn các quy luật sống của muôn loài. Biết tôn trọng và vận động theo quy luật tự nhiên hài hoà sẽ mang lại cho chúng ta một cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn, hạnh phúc trọn vẹn hơn. Hãy về du xuân tại vùng Cổ tích Bãi đá Cổ Nấm Dẩn để tìm hiểu, để chiêm nghiệm cuộc sống trong mỗi chúng ta. Để rồi, mỗi người sẽ càng trân trọng, thêm yêu tất cả những gì cuộc sống mà thiên nhiên đã ban tặng cho bạn, cho tôi!