Kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên: Vẫn là “bài toán khó”

HGĐT- Hạn đích của Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên giai đoạn 2008-2012 theo Quyết định số 20/2008/QĐ-TTG ngày 01.02.2008 của Thủ tướng Chính phủ đã đến gần, nhưng đến thời điểm này, tỉnh ta mới chỉ thực hiện được gần 39% số phòng học và 69% số nhà công vụ giáo viên so với kế hoạch được duyệt của Đề án. Vẫn còn rất nhiều tồn tại và vướng mắc cần được tập trung tháo gỡ để đáp ứng nhu cầu dạy và học của ngành giáo dục tỉnh nhà.

        Phòng học dày bùn đất ở điểm trường Nà Kẹm, Minh Sơn, (Bắc Mê).

Thực trạng!

Trước năm 2008, tỉnh ta thiếu 3.546 phòng học và 3.232 phòng công vụ giáo viên, gây khó khăn trong công tác dạy và học. Từ khi triển khai thực hiện Đề án đến nay, đã có 674 công trình được đầu tư xây dựng, trong đó có 298 công trình nhà lớp học (với 1.378 phòng) và 376 công trình nhà công vụ giáo viên (với 1.906 phòng). Có 486 công trình đã quyết toán, 173 công trình đã hoàn thành chưa quyết toán và 15 công trình đang thi công. Tổng số vốn được giao là 603.480 triệu đồng, được huy động từ nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ và nguồn ngân sách địa phương. Có 1.218 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) được cấp cho các trường với số diện tích trên 181 ha. Đây là những nỗ lực to lớn của tỉnh trong triển khai thực hiện Đề án, kịp thời phục vụ công tác giảng dạy và giải quyết điều kiện chỗ ở và làm việc cho hàng ngàn giáo viên từ giáo dục mầm non đến các cấp học phổ thông. Đại đa số các phòng học đều được xây dựng theo mẫu thiết kế của Bộ Xây dựng, đáp ứng yêu cầu kiên cố và các tiêu chuẩn hiện hành. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, bức tranh về kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên trên địa bàn tỉnh ta vẫn còn nhiều điều đáng quan tâm.

Có mặt tại điểm trường thôn Nà Kẹm, xã Minh Sơn (Bắc Mê), chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi chứng kiến cảnh các thầy cô và học sinh đang phải học tập và sống trong 3 gian nhà tạm, nền nhà gồ ghề phủ dày bụi đất, các em học sinh phải đi... ủng để ngồi học trong cái nắng như nổ lửa tháng 5; hay cảnh học sinh Trường Tiểu học B Minh Tân (Vị Xuyên) sau 8 năm tách trường vẫn đang phải học trong hai căn nhà trống hoác, gió lùa bốn bên, không có nhà công vụ, các thầy cô phải ra trung tâm xã thuê trọ ở; còn thầy và trò Trường THPT Mậu Duệ (Yên Minh) vẫn phải đi “ở nhờ” trường tiểu học và THCS của xã... Đây chỉ là một số ít trường hợp trong rất nhiều những ngôi trường trên địa bàn tỉnh ta hiện nay vẫn đang phải học tập, sinh hoạt bằng những phòng học tạm bợ, ảnh hưởng rấtlớn đến chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, một “nét vẽ” tương phản trong bức tranh này lại đang cho thấy tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí trong xây dựng trường, lớp học tại một số địa phương, nhiều phòng học, nhà công vụ giáo viên xây xong đã không sử dụng đến. Cụ thể như: Tình trạng thừa phòng họctại trường THCS Tùng Bá, Trường Tiểu học Kim Thạch, Trường Tiểu học Tân Thượng, Tân Lập (Vị Xuyên). Nhà công vụ giáo viên không sử dụng đến tại điểm trường Khuổi Kẹn, xã Minh Sơn (Bắc Mê), hay Trường Mầm non Khâu Vai (Mèo Vạc) sau khi xây dựng xong lại sử dụng sai mục đích... Bên cạnh đó, có một số công trình không đảm bảo chất lượng (Trường Tiểu học Sủng Trái - Đồng Văn)... Thực trạng trên cho thấy đang tồn tại nhiều sự bất cập trong triển khai thực hiện Đề án. Nó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng các công trình mà tính khả thi và ý nghĩacủa Đề án vì thế cũng đang bị giảm đi.

   Điểm trường Lùng Hảo, xã Minh Ngọc, Bắc Mê vẫn là những ngôi nhà tạm.

Giải bài toán khó?

Nguyên nhân khiến Đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên trên địa bàn tỉnh ta chưa thể về đích đúng lộ trình đã được các ngành chức năng liên quan giải trình trong buổi làm việc của Đoàn giám sát HĐND tỉnh với UBND tỉnh vào cuối tháng 5 vừa qua. Các luận điểm để chứng minh cho tình trạng chậm tiến độ, không đảm bảo chất lượng, sử dụng sai mục đích, quyết toán vượt, không quyết toán được, chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các trường học... được đưa ra là: Do thời gian lập dự án quá ngắn; nguồn vốn hạn chế trong khi giá cả nguyên vật liệu thường xuyên biến động gây nhiều khó khăn trong lập dự toán, xác định giá dự thầu và giá trúng thầu; địa hình đồi núi phức tạp, đường giao thông vận chuyển vật liệu gặp nhiều trở ngại, công tác giải phóng mặt bằng đang vướng nhiều giai đoạn, nhiều địa phương không nắm được hồ sơ các công trình đầu tư xây dựng; công tác phối hợp giữa chủ đầu tư, nhà thầu thi công và địa phương chưa đồng bộ, thiếu thông tin đa chiều; Đề án được thực hiện bằng nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ và vốn đối ứng của địa phương nhưng Hà Giang là một tỉnh nghèo nên việc huy động các nguồn vốn đối ứng để triển khai thực hiện Đề án gặp nhiều hạn chế, hồ sơ quyếttoán còn nhiều thủ tục rườm rà khiến các công trình bị quyết toán chậm; thực tế trên địa bàn tỉnh ta, có rất ít đơn vị tư vấn làm các thủ tục đầu tư khiến cho công đoạn này bị mất rất nhiều thời gian...Để giải quyết bài toán khó này, UBND tỉnh tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thẩm định chất lượng các công trình, đảm bảo đúng tiến độ, xúc tiến việc cấp GCNQSDĐ cho các trường và xem xét, bổ sung nguồn kinh phí cho thực hiện đề án, chỉ đạo sự phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị thi công và chủ đầu tư, giao trách nhiệm các huyện, thành phố trong việc quản lý, sử dụng các công trình đã đưa vào sử dụng. Tập trung kiểm tra, rà soát, sửa chữa các công trình bị hư hỏng trước ngày khai giảng năm học mới 2012 – 2013. Việc xây dựng cơ sở vật chất trong thời gian tới sẽ gắn với mục tiêu xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia.

Thời điểm năm học mới 2012 – 2013 đang đến gần, các công trình đang thi công được đẩy nhanh tiến độ, việc khắc phục, sửa chữa những công trình xuống cấp cũng được gấp rút triển khai... Nhưng trên những bản làng, nhiều thầy cô, học sinh vẫn đang miệt mài “con chữ” trong những gian nhà tạm bợ, rét mướt trong mùa đông và nguy hiểm khi thiên tai ập đến... Hy vọng sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả của các ngành chức năng trong thời gian tới để bức tranh về ngành giáo dục tỉnh nhà được khởi sắc.